Đề tài Nghiên cứu thị trường dịch vụ phát triển kinh doanh tại 1.200 doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Hải Phòng, Đồng Nai và Bình Dương
Lời Giới thiệu Khu vực kinh tế t− nhân tại Việt Nam trong đó phần lớn bao gồm các doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) ngày càng đóng vai trò quan trọng đối với việc duy trì tốc độ tăng tr−ởng kinh tế cao mà Việt Nam đã đạt đ−ợc trong thập niên vừa qua. Đảng Cộng sản và Chính phủ Việt Nam đã nhiều lần khẳng định tầm quan trọng của các DNNVV trong các chiến l−ợc phát triển, đặc biệt là về ph−ơng diện tạo công ăn việc làm và xoá đói giảm nghèo. Trong những năm vừa qua đã có một loạt biện pháp cải cách mang lại kết quả đáng khích lệ nh− Luật Doanh nghiệp (năm 2000) và và Nghị định Phát triển DNNVV (năm 2001), tạo môi tr−ờng thuận lợi cho các DNNVV phát triển. Mặc dù môi tr−ờng hoạt động đã dần đ−ợc cải thiện, các DNNVV trong khu vực kinh tế t− nhân vẫn tiếp tục gặp nhiều khó khăn trong quá trình tăng tr−ởng. Các doanh nghiệp t− nhân vẫn ch−a đ−ợc h−ởng một sân chơi bình đẳng với các doanh nghiệp nhà n−ớc. Những hạn chế về khả năng tiếp cận nguồn tín dụng và công nghệ hiện đại là những rào cản làm chậm tốc độ tăng tr−ởng của các doanh nghiệp. Các doanh nghiệp vừa và nhỏ mới thành lập thiếu công cụ quản lý hiện đại, khả năng tiếp cận thông tin và các mối liên hệ với thị tr−ờng xuất khẩu. Trong bối cảnh đó, sự hoạt động yếu kém của thị tr−ờng dịch vụ phát triển kinh doanh (DVPTKD) sẽ hạn chế sự phát triển của toàn khu vực doanh nghiệp. Nhằm khuyến khích sự tăng tr−ởng của khu vực t− nhân, việc đẩy mạnh các thị tr−ờng dịch vụ phát triển kinh doanh đ−ợc coi là ph−ơng pháp tốt nhất đảm bảo cho phần lớn các DNNVV tiếp cận đ−ợc các dịch vụ mà họ muốn và cần. Để xây dựng cơ sở phát triển thị tr−ờng dịch vụ phát triển kinh doanh, ba tổ chức xúc tiến và phát triển doanh nghiệp vừa và nhỏ hiện đang hoạt động tại Việt Nam đã cùng uỷ nhiệm thực hiện một nghiên cứu thị tr−ờng Dịch vụ Phát triển Kinh doanh. Ba tổ chức đó bao gồm: (i) Phòng Th−ơng mại và Công nghiệp Việt Nam; (ii) Tổ chức Hợp tác Kỹ thuật Đức (GTZ) thông qua Dự án Phát triển Doanh nghiệp Vừa và Nhỏ; (iii) Tổ chức Swisscontact (Thuỵ Sỹ) thông qua Ch−ơng trình Xúc tiến Doanh nghiệp Vừa và Nhỏ tại Việt Nam. Nghiên cứu đã khẳng định tầm quan trọng của Dịch vụ Phát triển Kinh doanh đối với các DNNVV. Mặt khác, nghiên cứu này cũng cho thấy những bất cập về cung ứng dịch vụ và việc sử dụng các dịch vụ này. Các doanh nghiệp vừa và nhỏ của Việt Nam vẫn ch−a sử dụng một cách có hiệu quả các dịch vụ phát triển kinh doanh nhằm nâng cao khả năng cạnh tranh của mình do hạn chế về nhận thức về tầm quan trọng của dịch vụ và về lợi ích của việc thuê ngoài các dịch vụ chức năng. Đồng thời, việc cung cấp dịch vụ của các công ty trong n−ớc ch−a phát triển và th−ờng h−ớng vào phục vụ nhu cầu của các doanh nghiệp nhà n−ớc, doanh nghiệp có vốn đầu t− n−ớc ngoài hơn là đáp ứng nhu cầu của các DNNVV. Còn tồn tại nhiều bất cập về chất l−ợng dịch vụ và định h−ớng thị tr−ờng trong quá trình cung cấp dịch vụ, đặc biệt là đối với nguồn cung các dịch vụ có tính chuyên môn hoá cao. Bên cạnh đó là những vấn đề liên quan tới vai trò của các nhà cung cấp dịch vụ trong khu vực công cộng và tới môi tr−ờng pháp lý cho sự hoạt động của các nhà cung cấp dịch vụ phát triển kinh doanh t− nhân. Kết quả nghiên cứu này sẽ đ−ợc ba cơ quan sử dụng để xác định các hoạt động hỗ trợ −u tiên nhằm phát triển thị tr−ờng. Chúng tôi tin rằng nghiên cứu này sẽ hữu ích cho các tổ chức, cá nhân hiện đang hoạt động trong lĩnh vực phát triển, xúc tiến DNNVV và khu vực kinh tế t− nhân tại Việt Nam. Lời Cảm ơn Báo cáo này đ−ợc thực hiện với các số liệu, thông tin và sự hỗ trợ của nhiều cá nhân và tổ chức. Nghiên cứu thị tr−ờng DVPTKD đ−ợc khởi x−ớng bởi GTZ và Swisscontact tại Việt Nam và đã đ−ợc hai tổ chức này đ−a vào kế hoạch thực hiện. Bà Corinna Kỹsel của GTZ và Ông Paul Weijers của Swisscontact là hai động lực chính của đánh giá này và đã điều phối toàn bộ quá trình thực hiện từ khi khảo sát thực địa, phân tích số liệu và viết báo cáo. Tác giả xin bày tỏ lòng cảm ơn đối với Bà Kuesel và Ông Wejiers về sự giúp đỡ và ý kiến h−ớng dẫn của họ. Công ty InvestConsult tại Việt Nam đã hỗ trợ GTZ và Swisscontact trong quá trình thiết kế đánh giá, tiến hành khảo sát thực địa và lập bảng số liệu. Công ty đã lập bảng phân tích sơ bộ về kết quả điều tra, qua đó hé mở những vấn đề quan trọng về các thị tr−ờng Dịch vụ Phát triển Kinh doanh (DVPTKD) tại Việt Nam. Trong quá trình hoàn thiện báo cáo này, InvestConsult đã giúp tác giả phân tích số liệu, đáp ứng những đề nghị bổ sung về phân tích số liệu và cung cấp thông tin. Tác giả xin cảm ơn các cán bộ của InvestConsult đã tham gia vào thực hiện báo cáo. Đặc biệt, Bà Hồ Ngọc Lâm đã đầu t− nhiều thời gian và công sức trong quá trình nghiên cứu. Tác giả đánh giá cao sự hỗ trợ về kỹ thuật của Ông Prashant Rana của GTZ Nepal trong quá trình thiết kế và triển khai nghiên cứu thị tr−ờng. Sự giúp đỡ của Ông góp phần đảm bảo tính giá trị và chất l−ợng của các số liệu và kết quả phân tích. Tác giả đặc biệt cảm ơn Ông Lê Duy Bình của GTZ Việt Nam về những đóng góp trong quá trình khảo sát, nghiên cứu, phân tích số liệu và biên soạn báo cáo. Tác giả đánh giá cao sự giúp đỡ của Ông Bình trong công tác điều phối thông tin, thu thập các ý kiến đóng góp cho báo cáo dự thảo và về các ý kiến đóng góp của Ông về kết quả đánh giá. Tác giả xin cảm ơn những đại biểu tham dự các hội thảo đ−ợc tổ chức tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh đ−ợc tổ chức vào tháng Năm, 2002 để thông báo về kết quả nghiên cứu. Các ý kiến đóng góp cũng nh− các thông tin bổ sung đã giúp tác giả rất nhiều trong việc phân tích kết quả nghiên cứu. Xin chân thành cảm ơn Holm Miehlbradt đã hỗ trợ tinh thần, kỹ thuật về nhiều ph−ơng diện trong quá trình soạn thảo báo cáo này. Cuối cùng tác giả xin đ−ợc cảm ơn các doanh nghiệp đã tham gia vào quá trình điều tra phỏng vấn. Nhờ thời gian họ dành trả lời những câu hỏi phỏng vấn, chúng ta có thể biết đ−ợc nhiều hơn về các thị tr−ờng DVPTKD tại Việt Nam. Tóm tắt Báo cáo Dịch vụ Phát triển Kinh doanh (DVPTKD) có thể giúp các doanh nghiệp tiết kiệm chi phí, tăng hiệu quả hoạt động, tiếp cận các thị tr−ờng mới, tăng doanh thu, cải thiện năng suất và tăng tr−ởng. Cùng với nhiều trở ngại khác, các thị tr−ờng DVPTKD kém hiệu quả ở Việt Nam hiện đang gây cản trở cho sự phát triển của các doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV). GTZ và Swisscontact đều đang thực hiện các ch−ơng trình hỗ trợ ở Việt Nam với mục đích chung là cải thiện tính cạnh tranh và đảm bảo sự phát triển bền vững của các DNNVV ở khu vực kinh tế t− nhân. Nhằm hiểu rõ hơn về các thị tr−ờng DVPTKD tại Việt Nam, GTZ và Swisscontact đã cùng uỷ nhiệm thực hiện nghiên cứu về khách hàng của thị tr−ờng này. Mục đích của nghiên cứu bao gồm: ã Đảm bảo sự hiểu biết rộng rãi về thị tr−ờng DVPTKD dành cho các DNNVV ở Việt Nam. ã Nhận biết những trở ngại và cơ hội phát triển thị tr−ờng DVPTKD ở Việt Nam. ã Thu thập đủ thông tin để có thể thiết kế đ−ợc các biện pháp hỗ trợ hiệu quả đối với một số thị tr−ờng DVPTKD tại Việt Nam. Nghiên cứu tập trung vào 14 dịch vụ kinh doanh chính: kế toán/ kiểm toán, đào tạo quản lý kinh doanh, t− vấn quản lý kinh doanh, dịch vụ pháp lý, quảng cáo/ khuyến mại, nghiên cứu thị tr−ờng, thiết kế sản phẩm, các dịch vụ liên quan tới hội chợ, các dịch vụ quản lý môi tr−ờng và quản lý chất l−ợng, phần mềm hệ thống thông tin quản lý (MIS), thông tin kinh doanh trên Internet, các dịch vụ liên quan tới máy tính, đào tạo kỹ thuật và dạy nghề và dịch vụ t− vấn công nghệ. Nghiên cứu đ−ợc thực hiện tại 6 tỉnh: Hà Nội, Hải Phòng, Đà Nẵng, TP. Hồ Chí Minh, Đồng Nai và Bình D−ơng. Nghiên cứu đ−ợc thực hiện qua hai giai đoạn: khảo sát định l−ợng về ng−ời sử dụng và nghiên cứu định tính d−ới hình thức thảo luận nhóm với các chủ doanh nghiệp. Toàn bộ các doanh nghiệp tham gia trả lời phỏng vấn đều là các doanh nghiệp trong n−ớc hoạt động có đăng ký theo Luật Doanh nghiệp và thuộc khu vực t− nhân. Nghiên cứu này không bao gồm các doanh nghiệp nhà n−ớc, các doanh nghiệp có vốn đầu t− n−ớc ngoài hoặc các hộ kinh doanh. Các kết quả chính đ−ợc tóm tắt nh− sau. Hiện trạng của các Thị tr−ờng Dịch vụ Phát triển Kinh doanh tại Việt Nam? ã Hầu hết các doanh nghiệp t− nhân (93%) đã từng thử mua dịch vụ phát triển kinh doanh một lần. Trung bình, các DNNVV trong đợt khảo sát đã từng sử dụng 2,5 các loại hình Dịch vụ Phát triển Kinh doanh khác nhau. ã Các hoạt động giao dịch đều diễn ra tại các thị tr−ờng dịch vụ đ−ợc nghiên cứu. Các nhà cung cấp t− nhân, các doanh nghiệp nhà n−ớc và các cơ quan nhà n−ớc đều tham gia thị tr−ờng, tuy nhiên ở các cấp độ khác nhau. ã Mức độ thâm nhập thị tr−ờng (tỷ lệ các doanh nghiệp đã từng mua ít nhất một lần đối với từng dịch vụ) dao động trong khoảng từ 50% tới 2%. Các dịch vụ đ−ợc sử dụng nhiều nhất bao gồm thông tin trên Internet, quảng cáo và khuyến mại, dịch vụ liên quan tới máy tính, dịch vụ pháp lý, kế toán và kiểm toán, dịch vụ liên quan
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Nghiên cứu thị trường dịch vụ phát triển kinh doanh tại 1.200 doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Hải Phòng, Đồng Nai và Bình Dương, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
trung b×nh, møc ®é tiÕp
cËn cña c¸c dÞch vô kÕ to¸n vµ
kiÓm to¸n, dÞch vô ph¸p lý, ®µo t¹o qu¶n lý, héi chî triÓn l·m vÒ c¸c dÞch vô l¹i t−¬ng
®èi thÊp.
B¶ng 5.4. NhËn thøc, HiÓu biÕt vµ Møc ®é tiÕp
cËn t¹i §µ N½ng
DÞch vô
NhËn
thøc
HiÓu
biÕt
Møc ®é
tiÕp cËn
KÕ to¸n vµ KiÓm to¸n 100% 99% 19%
Ph¸p lý 96% 80% 5%
§µo t¹o Qu¶n lý 98% 73% 5%
T− vÊn Qu¶n lý 98% 66% 9%
Qu¶ng c¸o vµ KhuyÕn
m¹i 100% 97% 73%
Nghiªn cøu ThÞ tr−êng 98% 74% 6%
ThiÕt kÕ S¶n phÈm 98% 67% 5%
Héi chî TriÓn l·m 97% 76% 11%
ChÊt l−îng vµ M«i
tr−êng 96% 64% 14%
PhÇn mÒm MIS 98% 66% 19%
Liªn quan tíi m¸y tÝnh 100% 83% 54%
Th«ng tin Internet 100% 79% 55%
§µo t¹o kü thuËt vµ d¹y
nghÒ 99% 75% 12%
T− vÊn kü thuËt 95% 62% 9%
MÆc dï hiÓu biÕt cã thÓ ®−îc n©ng cao th«ng qua chiÕn dÞch th«ng tin h−íng tíi kh¸ch
hµng, c¸c vÊn ®Ò kh¸c vÒ cÇu khã cã thÓ ®−îc xö lý dÔ dµng nh− vËy th«ng qua c¸c
biÖn ph¸p hç trî cña ch−¬ng tr×nh, dù ¸n. §µ N½ng cã mét tû lÖ c¸c doanh nghiÖp cao
h¬n kh¸ nhiÒu so víi møc trung b×nh cho biÕt hä kh«ng sö dông mét sè dÞch vô nhÊt
®Þnh v× chóng kh«ng cÇn thiÕt trong c«ng viÖc kinh doanh cña hä. Th−êng cã kho¶ng
3/4 sè doanh nghiÖp kh«ng sö dông ®−a ra lý do nµy. Quan niÖm vÒ gi¸ trÞ cña c¸c
dÞch vô ®èi víi kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp còng thÊp h¬n kh¸ nhiÒu so víi
c¸c khu vùc kh¸c.
Trong khi nhiÒu kÕt qu¶ ®¸nh gi¸ tæng thÓ trong nghiªn cøu phï hîp víi §µ N½ng, mét
ch−¬ng tr×nh DÞch vô Ph¸t triÓn Kinh doanh t¹i khu vùc nµy ®ßi hái ph¶i cã nh÷ng nç
GTZ VCCI Swisscontact
Trang 52
DÞch vô Ph¸t triÓn Kinh doanh (DVPTKD) ë ViÖt Nam
lùc kÝch cÇu kiªn tr× nhÊt. KÝch cÇu t¹i §µ N½ng ph¶i xö lý kh«ng chØ vÊn ®Ò hiÓu biÕt
vÒ c¸c dÞch vô mµ cßn ph¶i c¶i thiÖn quan niÖm ®· ¨n s©u trong ®Çu c¸c chñ doanh
nghiÖp r»ng dÞch vô ®ã kh«ng cÇn thiÕt cho doanh nghiÖp cña hä.
4. Thµnh phè Hå ChÝ Minh
C¸c kÕt qu¶ t¹i hÇu hÕt c¸c phÇn
cña nghiªn cøu nµy ®Òu cã tÝnh
®¹i diÖn ®èi víi víi thµnh phè
Hå ChÝ Minh. §©y cã lÏ lµ thÞ
tr−êng ph¸t triÓn nhÊt v× thÞ
tr−êng nµy cã sè l−îng lín c¸c
doanh nghiÖp vµ cung dÞch vô
t−¬ng ®èi ph¸t triÓn.
Møc ®é ph¸t triÓn cao h¬n chót
Ýt cña c¸c thÞ tr−êng DVPTKD
®−îc ph¶n ¸nh trong kÕt qu¶
®¸nh gi¸ cña nghiªn cøu. NhËn
thøc vÒ dÞch vô t¹i thµnh phè Hå
ChÝ Minh cao h¬n c¸c khu vùc
kh¸c. HiÓu biÕt vÒ dÞch vô còng
cao h¬n chót Ýt. Tuy nhiªn, møc
®é tiÕp cËn kh«ng ph¶i lµ lu«n
lu«n cao h¬n møc trung b×nh t¹i
c¸c vïng kh¸c nhau cña thµnh
phè Hå ChÝ Minh. Thùc tÕ, ®èi
víi mét vµi dÞch vô, ch¼ng h¹n
nh− kÕ to¸n vµ kiÓm to¸n, ®µo t¹o qu¶n lý vµ c¸c dÞch vô liªn quan tíi m¸y tÝnh, møc
®é tiÕp cËn thùc sù thÊp h¬n chót Ýt so víi møc trung b×nh cña c¸c tØnh kh¸c. MÆc dï
vËy, t¹i thµnh phè Hå ChÝ Minh c¸c doanh nghiÖp sö dông nhiÒu lo¹i h×nh dÞch vô
ph¸t triÓn kinh doanh h¬n do ë ®©y cã sè l−îng lín h¬n c¸c doanh nghiÖp vµ nhµ cung
cÊp, t¹o ra thÞ tr−êng ®a d¹ng h¬n.
B¶ng 5.5. NhËn thøc, HiÓu biÕt vµ Møc ®é tiÕp
cËn t¹i thµnh phè Hå ChÝ Minh
DÞch vô
NhËn
thøc
HiÓu
biÕt
Møc ®é
tiÕp cËn
KÕ to¸n vµ KiÓm to¸n 98% 97% 20%
Ph¸p lý 100% 99% 29%
§µo t¹o Qu¶n lý 98% 93% 3%
T− vÊn Qu¶n lý 96% 88% 2%
Qu¶ng c¸o & KhuyÕn
m¹i 100% 95% 52%
Nghiªn cøu ThÞ tr−êng 97% 91% 10%
ThiÕt kÕ S¶n phÈm 98% 92% 8%
Héi chî TriÓn l·m 98% 91% 23%
ChÊt l−îng vµ M«i
tr−êng 94% 88% 9%
PhÇn mÒm MIS 96% 90% 14%
Liªn quan tíi m¸y tÝnh 99% 94% 27%
Th«ng tin Internet 98% 97% 53%
§µo t¹o kü thuËt vµ d¹y
nghÒ 99% 94% 9%
T− vÊn Kü thuËt 94% 85% 10%
Nãi chung, c¸c doanh nghiÖp t¹i thµnh phè Hå ChÝ Minh cã møc ®é hµi lßng ®èi víi
dÞch vô cao h¬n c¸c khu vùc kh¸c. §iÒu nµy cã thÓ mét phÇn lµ do lµm hµi lßng c¸c
doanh nghiÖp t¹i TP. HCM dÔ h¬n h¬n t¹i c¸c khu vùc kh¸c, song nã còng ph¶n ¸nh
thùc tÕ lµ møc ®é c¹nh tranh vµ chÊt l−îng cung t¹i thµnh phè Hå ChÝ Minh t−¬ng ®èi
cao h¬n so víi c¸c khu vùc cßn l¹i. T¹i thµnh phè Hå ChÝ Minh, lý do mµ c¸c doanh
nghiÖp ®−a ra khi kh«ng sö dông dÞch vô nh×n chung lµ kh«ng cÇn ®Õn dÞch vô hoÆc tù
thùc hiÖn ®−îc dÞch vô. Thµnh phè nµy cã mét tû lÖ thÊp h¬n so víi c¸c khu vùc kh¸c
vÒ sè doanh nghiÖp cho biÕt hä kh«ng ph¶i ®èi mÆt víi bÊt cø vÊn ®Ò nµo vÒ chøc n¨ng
®ã trong kinh doanh cña hä.
T−¬ng tù nh− c¸c kÕt qu¶ ®¸nh gi¸ chung trong nghiªn cøu, c¸c −u tiªn ph¸t triÓn thÞ
tr−êng t¹i thµnh phè Hå ChÝ Minh lµ t¨ng møc ®é tiÕp cËn th«ng qua kÝch cÇu nh»m
vµo c¸c ®èi t−îng trong sè kh¸ch hµng tiÒm n¨ng vµ n©ng cao chÊt l−îng cung. C¸c
biÖn ph¸p hç trî nh»m ph¸t triÓn thÞ tr−êng DVPTKD t¹i thµnh phè Hå ChÝ Minh cÇn
ph¶i thËn träng, kh«ng ®Ó bãp mÐo nh÷ng g× ®ang ho¹t ®éng tèt trªn c¸c thÞ tr−êng
nµy. C¸c nhµ cung cÊp t¹i thµnh phè Hå ChÝ Minh cã thÓ lµ c¬ së ®Ó ph¸t triÓn cung
cho c¸c khu vùc kh¸c.
GTZ VCCI Swisscontact
Trang 53
DÞch vô Ph¸t triÓn Kinh doanh (DVPTKD) ë ViÖt Nam
5. §ång Nai
C¸c doanh nghiÖp t¹i §ång Nai
cã doanh thu thÊp h¬n mét chót
so víi c¸c khu vùc kh¸c. H¬n
n÷a, c¸c chñ doanh nghiÖp t¹i
®©y cã tr×nh ®é thÊp h¬n. Hai
yÕu tè nµy gãp phÇn lµm cho
møc ®é th©m nhËp thÞ tr−êng
cña §ång Nai t−¬ng ®èi thÊp
h¬n so víi c¸c khu vùc kh¸c.
MÆc dï vËy, §ång Nai cã møc
®é nhËn thøc vµ hiÓu biÕt vÒ
dÞch vô cao h¬n so víi c¸c khu
vùc kh¸c. Tuy nhiªn, møc ®é
tiÕp cËn rÊt thÊp vµ thÊp h¬n
nhiÒu so víi møc trung b×nh ®èi
víi hÇu hÕt c¸c lo¹i dÞch vô. ChØ
cã hai lo¹i dÞch vô cã møc ®é
tiÕp cËn cao h¬n nhiÒu so víi
c¸c khu vùc kh¸c, ®ã lµ kÕ to¸n
& kiÓm to¸n vµ thiÕt kÕ s¶n
phÈm. Kh«ng lý gi¶i ®−îc râ
rµng t¹i sao møc ®é tiÕp cËn cña hai dÞch vô nµy l¹i cao nh− vËy. §èi víi kÕ to¸n vµ
kiÓm to¸n, mét phÇn cã thÓ lµ nhê dù ¸n cña c¸c nhµ tµi trî, v× §ång Nai lµ khu vùc
duy nhÊt ®−îc h−ëng lîi tõ dù ¸n cña c¸c nhµ tµi trî liªn quan tíi cung dÞch vô kÕ
to¸n. Còng cã thÓ nguyªn nh©n lµ nh÷ng ®ßi hái nghiªm ngÆt vÒ mÆt ph¸p lý vµ b¾t
buéc trong quy ®Þnh kÕ to¸n doanh nghiÖp t¹i §ång Nai. VÒ dÞch vô thiÕt kÕ s¶n
phÈm, h¬n 80% kh¸ch hµng mua dÞch vô tõ c¸c c¸ nh©n. D−êng nh− c¸c doanh nghiÖp
kh«ng chÝnh thøc nµy thµnh c«ng h¬n trong viÖc thu hót kh¸ch hµng so víi c¸c doanh
nghiÖp chÝnh thøc h¬n ë c¸c khu vùc kh¸c. T×m hiÓu nguyªn nh©n dÉn tíi møc ®é tiÕp
cËn kh¸ cao cña hai dÞch vô nµy t¹i §ång Nai sÏ gióp x¸c ®Þnh ®−îc bµi häc kinh
nghiÖm nh»m n©ng cao møc ®é tiÕp cËn ®èi víi c¸c dÞch vô kh¸c.
B¶ng 5.6. NhËn thøc, HiÓu biÕt vµ Møc ®é tiÕp
cËn t¹i §ång Nai
DÞch vô
NhËn
thøc
HiÓu
biÕt
Møc ®é
tiÕp cËn
KÕ to¸n vµ KiÓm to¸n 91% 98% 66%
Ph¸p lý 92% 99% 8%
§µo t¹o Qu¶nlý 92% 97% 6%
T− vÊn Qu¶n lý 92% 93% 1%
Qu¶ng c¸o vµ KhuyÕn
m¹i 92% 98% 26%
Nghiªn cøu ThÞ tr−êng 92% 98% 2%
ThiÕt kÕ s¶n phÈm 92% 97% 12%
Héi chî TriÓn l·m 92% 97% 12%
ChÊt l−îng vµ M«i
tr−êng 91% 96% 0%
PhÇn mÒm MIS 91% 96% 13%
Liªn quan tíi m¸y tÝnh 92% 98% 10%
Th«ng tin Internet 91% 97% 23%
§µo t¹o kü thuËt vµ d¹y
nghÒ 92% 98% 3%
T− vÊn kü thuËt 91% 98% 2%
ThÞ tr−êng ë §ång Nai yÕu h¬n chót Ýt do c¸c vÊn ®Ò vÒ c¶ phÝa cÇu vµ phÝa cung.
Nh×n chung, c¸c doanh nghiÖp t¹i §ång Nai cã quan niÖm vÒ gi¸ trÞ dÞch vô thÊp h¬n
c¸c khu vùc kh¸c. §ång Nai cã tû lÖ cao h¬n c¸c ®Þa ph−¬ng kh¸c vÒ sè doanh nghiÖp
kh«ng sö dông mét dÞch vô cô thÓ v× lý do kh«ng c¶m thÊy gÆp vÊn ®Ò liªn quan tíi
chøc n¨ng kinh doanh cô thÓ ®ã. MÆc dï khã cã thÓ ®¸nh gi¸ ®−îc cung v× sè ng−êi
sö dông dÞch vô thÊp, vÉn cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng møc ®é hµi lßng ®èi víi c¸c dÞch vô
kÕ to¸n thÊp h¬n c¸c khu vùc kh¸c. §iÒu nµy cã thÓ ph¶n ¸nh chÊt l−îng cung kÐm vµ
nã còng cã thÓ lµm gi¶m nhiÖt t×nh cña c¸c chñ doanh nghiÖp ®èi víi viÖc mua c¸c
DÞch vô Ph¸t triÓn Kinh doanh kh¸c. C¸c cuéc th¶o luËn nhãm tËp trung cho thÊy
cung t¹i §ång Nai cßn yÕu vÒ mÆt sè l−îng. C¸c doanh nghiÖp sö dông dÞch vô mua
dÞch vô tõ c¸c nhµ cung cÊp cã trô së t¹i thµnh phè.
MÆc dï nh÷ng −u tiªn ph¸t triÓn thÞ tr−êng t¹i §ång Nai gièng nh− nh÷ng −u tiªn ®Ò
cËp trong phÇn kÕt qu¶ ®¸nh gi¸ tæng thÓ, §ång Nai ®ßi hái møc ®é cao h¬n vÒ c−êng
®é vµ thêi gian thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p hç trî vµ c¸c −u tiªn ®ã. C¶ nç lùc kÝch cÇu
nh»m n©ng cao møc ®é tiÕp cËn vµ thay ®æi v¨n ho¸ kinh doanh còng nh− nç lùc kÝch
cung nh»m n©ng cao sè l−îng vµ c¶i thiÖn chÊt l−îng ®Òu cÇn thiÕt. C¸c nç lùc vÒ hai
ph−¬ng diÖn nµy ®ßi hái ph¶i ®−îc thùc hiÖn víi c−êng ®é cao h¬n trong kho¶ng thêi
gian dµi h¬n so víi c¸c khu vùc kh¸c.
GTZ VCCI Swisscontact
Trang 54
DÞch vô Ph¸t triÓn Kinh doanh (DVPTKD) ë ViÖt Nam
6. B×nh D−¬ng
T−¬ng tù nh− §ång Nai, c¸c thÞ
tr−êng DÞch vô Ph¸t triÓn Kinh
doanh t¹i B×nh D−¬ng cã møc
ph¸t triÓn t−¬ng ®èi thÊp h¬n so
víi c¸c khu vùc kh¸c. Tuy
nhiªn, lý do cña t×nh tr¹ng nµy
l¹i kh¸c. NhËn thøc vÒ mét vµi
dÞch vô nh− ®µo t¹o qu¶n lý, héi
chî triÓn l·m cã liªn quan tíi
c¸c dÞch vô, dÞch vô qu¶n lý m«i
tr−êng vµ chÊt l−îng, dÞch vô t−
vÊn c«ng nghÖ vµ th«ng tin
Internet thÊp h¬n nhiÒu so víi
møc trung b×nh. Tuy nhiªn, hiÓu
biÕt vÒ dÞch vô còng cao vµ
t−¬ng tù c¸c khu vùc kh¸c.
Møc ®é tiÕp cËn cña mét vµi
dÞch vô thÊp h¬n ®¸ng kÓ so víi
c¸c khu vùc kh¸c. D−êng nh−
nguyªn nh©n chñ yÕu cña t×nh
tr¹ng nµy lµ do thiÕu cung h¬n
lµ do cÇu ë møc thÊp h¬n so víi trung b×nh t¹i c¸c khu vùc kh¸c. §Æc biÖt, møc ®é tiÕp
cËn rÊt thÊp ®èi víi c¸c dÞch vô vÒ ®µo t¹o qu¶n lý, thiÕt kÕ s¶n phÈm, dÞch vô liªn
quan tíi héi chî triÓn l·m, dÞch vô t− vÊn c«ng nghÖ vµ c¸c dÞch vô liªn quan tíi c«ng
nghÖ th«ng tin. Møc ®é tiÕp cËn ®èi víi c¸c dÞch vô liªn quan tíi c«ng nghÖ th«ng tin
thÊp ph¶n ¸nh møc sö dông m¸y tÝnh thÊp trong c¸c doanh nghiÖp. Tuy nhiªn ®èi víi
c¸c dÞch vô kh¸c, ®iÒu nµy ph¶n ¸nh t×nh tr¹ng thiÕu c¸c nhµ cung cÊp. B×nh D−¬ng cã
mét tû lÖ cao h¬n c¸c khu vùc kh¸c vÒ c¸c doanh nghiÖp cho biÕt r»ng hä kh«ng mua
c¸c dÞch vô cô thÓ nµo ®ã v× hä kh«ng thÓ t×m ®−îc mét nhµ cung cÊp phï hîp.
B¶ng 5.7. NhËn thøc, HiÓu biÕt vµ Møc ®é tiÕp
cËn t¹i B×nh D−¬ng
DÞch vô
NhËn
thøc
HiÓu
biÕt
Møc ®é
tiÕp cËn
KÕ to¸n vµ KiÓm to¸n 98% 99% 24%
Ph¸p lý 98% 100% 32%
§µo t¹o Qu¶n lý 76% 95% 0%
T− vÊn Qu¶n lý 79% 91% 4%
Qu¶ng c¸o vµ KhuyÕn
m¹i 93% 99% 68%
Nghiªn cøu ThÞ tr−êng 79% 95% 6%
ThiÕt kÕ S¶n phÈm 83% 94% 3%
Héi chî TriÓn l·m 60% 80% 8%
ChÊt l−îng vµ M«i
tr−êng 58% 76% 11%
PhÇn mÒm MIS 70% 80% 0%
Liªn quan tíi m¸y tÝnh 95% 97% 13%
Th«ng tin Internet 76% 88% 6%
§µo t¹o kü thuËt vµ D¹y
nghÒ 91% 98% 20%
T− vÊn Kü thuËt 60% 80% 4%
Møc ®é tiÕp cËn ®èi víi c¸c dÞch vô kÕ to¸n vµ kiÓm to¸n, dÞch vô ph¸p lý, qu¶ng c¸o
& khuyÕn m¹i vµ ®µo t¹o kü thuËt vµ d¹y nghÒ cao h¬n ®¸ng kÓ so víi møc trung b×nh
chung. §iÒu nµy cho thÊy cÇu vÒ mét vµi lo¹i dÞch vô t−¬ng ®èi tèt.
C¸c −u tiªn t¹i B×nh D−¬ng kh¸c chót Ýt so víi c¸c khu vùc kh¸c. B×nh D−¬ng cÇn
n©ng cao nh÷ng nhËn thøc c¬ b¶n vÒ DVPTKD. Tuy nhiªn, lÜnh vùc chÝnh cÇn hç trî
t¹i B×nh D−¬ng lµ t¨ng tÝnh s½n cã vµ nguån cung cña c¸c dÞch vô, sao cho nh÷ng
ng−êi kh«ng sö dông ®ang t×m kiÕm nhµ cung cÊp cã thÓ t×m cho m×nh mét nhµ cung
cÊp dÔ dµng h¬n. Khi cung ®−îc c¶i thiÖn, c¸c ch−¬ng tr×nh, dù ¸n cã thÓ nhËn thÊy
®−îc c¸c t¸c ®éng ®èi víi sè l−îng giao dÞch vµ ®¸nh gi¸ ®−îc cÇn ph¶i nç lùc ë møc
®é nµo ®Ó ®Ó khuyÕn khÝch thö sö dông dÞch vô vÒ phÝa cung hoÆc nh»m c¶i thiÖn chÊt
l−îng dÞch vô vÒ phÝa cÇu.
D. KhuyÕn nghÞ
Nghiªn cøu cho thÊy H¶i Phßng lµ khu vùc cã tiÒm n¨ng nhÊt cã thÓ ®−îc h−ëng lîi tõ
c¸c biÖn ph¸p hç trî cña c¸c ch−¬ng tr×nh, dù ¸n. H¶i Phßng cã cÇu kh¸ m¹nh nh−ng
cung kh«ng ®¸p øng ®ñ cÇu. Nh÷ng yÕu kÐm vÒ cÇu ë H¶i Phßng nh− nhËn thøc vµ
hiÓu biÕt t−¬ng ®èi thÊp lµ nh÷ng vÊn ®Ò dÔ ®−îc xö lý h¬n th«ng qua c¸c biÖn ph¸p
hç trî cña ch−¬ng tr×nh, dù ¸n so víi nh÷ng yÕu kÐm vÒ cÇu ë c¸c khu vùc kh¸c. Hµ
GTZ VCCI Swisscontact
Trang 55
DÞch vô Ph¸t triÓn Kinh doanh (DVPTKD) ë ViÖt Nam
Néi vµ thµnh phè Hå ChÝ Minh còng cã nh÷ng tiÒm n¨ng ®¸ng kÓ vÒ sù t¨ng tr−ëng thÞ
tr−êng DÞch vô Ph¸t triÓn Kinh doanh. V× ®©y lµ c¸c thÞ tr−êng vèn ®· n¨ng ®éng, c¸c
biÖn ph¸p hç trî cÇn ph¶i thËn träng khi x¸c ®Þnh môc tiªu, tr¸nh bãp mÐo thÞ tr−êng
hiÖn t¹i. MÆc dï B×nh D−¬ng cã møc ®é ph¸t triÓn thÞ tr−êng thÊp h¬n so víi Hµ Néi
vµ thµnh phè Hå ChÝ Minh, B×nh D−¬ng vÉn thÓ hiÖn ®−îc tiÒm n¨ng cña m×nh v×
nh÷ng yÕu kÐm thÞ tr−êng c¬ b¶n nh− nhËn thøc vÒ dÞch vô thÊp vµ cung dÞch vô yÕu
®Òu cã thÓ xö lý ®−îc b»ng c¸c biÖn ph¸p hç trî cña c¸c ch−¬ng tr×nh, dù ¸n. C¸c thÞ
tr−êng dÞch vô kinh doanh t¹i §ång Nai yÕu h¬n c¸c khu vùc kh¸c. Do ®ã, viÖc ph¸t
triÓn thÞ tr−êng t¹i khu vùc nµy sÏ ®ßi hái nh÷ng nç lùc víi c−êng ®é cao h¬n vÒ c¶
phÝa cung vµ phÝa cÇu. §µ N½ng lµ khu vùc chøa ®ùng nhiÒu th¸ch thøc nhÊt ®èi víi
c¸c ch−¬ng tr×nh, dù ¸n v× nh÷ng yÕu kÐm ë ®©y khã cã thÓ ®−îc xö lý th«ng qua c¸c
biÖn ph¸p hç trî cña ch−¬ng tr×nh. CÇu ë khu vùc nµy yÕu h¬n c¸c khu vùc kh¸c v× c¸c
doanh nghiÖp kh«ng nhËn thÊy ®−îc tÝnh h÷u dông vµ gi¸ trÞ cña dÞch vô. VÝ dô, mÆc
dï c¸c nç lùc kÝch cÇu cã thÓ gi¶i quyÕt ®−îc nh÷ng yÕu kÐm nµy, viÖc n©ng cao nhËn
thøc c¬ b¶n vÒ dÞch vô ph¸t triÓn kinh doanh lµ c«ng viÖc khã kh¨n h¬n rÊt nhiÒu.
GTZ VCCI Swisscontact
Trang 56
DÞch vô Ph¸t triÓn Kinh doanh (DVPTKD) ë ViÖt Nam
VI. Ph©n tÝch So s¸nh theo Nhãm Kh¸ch hµng
KÕt qu¶ ®¸nh gi¸ tæng thÓ cña nghiªn cøu nh×n chung ®¹i diÖn cho tÊt c¶ c¸c nhãm
kh¸ch hµng. KÕt qu¶ so s¸nh c¸c nhãm kh¸ch hµng kh¸c nhau cho thÊy nh÷ng kh¸c
biÖt rÊt nhá gi÷a c¸c nhãm. Sù kh¸c biÖt vµ ý nghÜa cña chóng ®èi víi c¸c ch−¬ng
tr×nh, dù ¸n ®−îc th¶o luËn d−íi ®©y.
A. So s¸nh C¸c VÊn ®Ò C¬ b¶n theo Nhãm Doanh nghiÖp
KÕt qu¶ ®¸nh gi¸ tæng thÓ cña nghiªn cøu cã tÝnh ®¹i diÖn ®èi víi víi c¶ 3 nhãm ®−îc
nghiªn cøu. ChØ cã nh÷ng kh¸c biÖt nhá gi÷a c¸c doanh nghiÖp th−¬ng m¹i, dÞch vô,
s¶n xuÊt xÐt vÒ nh÷ng kÕt qu¶ ®¸nh gi¸ vÒ c¸c thÞ tr−êng DÞch vô Ph¸t triÓn Kinh
doanh. Trung b×nh, c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt trong diÖn kh¶o s¸t cã quy m« lín h¬n
chót Ýt so víi c¸c doanh nghiÖp thuéc khu vùc kh¸c; chØ cã 8% cã d−íi 10 nh©n c«ng
vµ 40% cã trªn 50 nh©n c«ng. Ng−îc l¹i c¸c doanh nghiÖp th−¬ng m¹i cã quy m« nhá
nhÊt; 23% cã d−íi 10 nh©n c«ng vµ chØ cã 6% cã trªn 50 nh©n c«ng. §iÒu nµy cã thÓ
xuÊt ph¸t tõ mét vµi ®iÓm kh¸c biÖt nhá gi÷a c¸c khu vùc. VÝ dô, c¸c doanh nghiÖp
trong lÜnh vùc th−¬ng m¹i cã vÎ cã ý thøc nhiÒu h¬n vÒ chi phÝ so víi c¸c doanh
nghiÖp kh¸c, nh−ng ®iÒu nµy ph¶n ¸nh quy m« doanh nghiÖp h¬n lµ lÜnh vùc ho¹t
®éng cña doanh nghiÖp.
1. Quy m« ThÞ tr−êng
Kh«ng mét lÜnh vùc doanh nghiÖp riªng lÎ nµo hoµn toµn chiÕm lÜnh c¸c thÞ tr−êng
DÞch vô Ph¸t triÓn Kinh doanh t¹i ViÖt Nam. Tuy nhiªn khi xÐt vÒ gi¸ trÞ tiÒn tÖ, khu
vùc s¶n xuÊt chiÕm 46% tæng chi tiªu, nhiÒu h¬n c¸c khu vùc kh¸c (H×nh 6.1). Lý do
ë ®©y kh«ng ph¶i lµ møc ®é th©m nhËp thÞ tr−êng cña c¸c doanh nghiÖp trong lÜnh vùc
s¶n xuÊt ®èi víi tõng dÞch vô cao h¬n. Nguyªn nh©n lµ do sè l−îng c¸c doanh nghiÖp
s¶n xuÊt nhiÒu h¬n c¸c doanh nghiÖp dÞch vô vµ th−¬ng m¹i. Khu vùc s¶n xuÊt sö
dông nhiÒu lo¹i dÞch vô h¬n c¸c khu vùc kh¸c vµ c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt th−êng cã
møc chi tiªu hµng n¨m tÝnh theo mét dÞch vô cao h¬n. (Sè l−îng c¸c doanh nghiÖp t−
nh©n ®¨ng ký theo tõng lÜnh vùc ®−îc tr×nh bµy t¹i B¶ng 6.1). Khu vùc dÞch vô chØ
chiÕm 18% tæng chi tiªu cho c¸c DÞch vô Ph¸t triÓn Kinh doanh. Nguyªn nh©n lµ do
cã Ýt c¸c doanh nghiÖp dÞch vô h¬n vµ c¸c doanh nghiÖp dÞch vô th−êng cã møc chi
tiªu hµng n¨m tÝnh theo mét dÞch vô thÊp h¬n c¸c doanh nghiÖp trong c¸c lÜnh vùc
kh¸c.
Gi÷a 3 lÜnh vùc ho¹t ®éng, kh«ng cã sù
kh¸c biÖt lín vÒ møc ®é th©m nhËp thÞ
tr−êng. §iÒu nµy kh¸c so víi c¸c n−íc
Ch©u ¸ kh¸c t¹i ®ã c¸c doanh nghiÖp
th−¬ng m¹i vµ dÞch vô ch−a ®−îc cung
cÊp mét c¸ch ®Çy ®ñ bëi c¸c thÞ tr−êng
DVPTKD. C¸c ®iÓm kh¸c biÖt c¬ b¶n vÒ
møc ®é th©m nhËp thÞ tr−êng thÓ hiÖn ë c¸c dÞch vô phôc vô c¸c doanh nghiÖp s¶n
xuÊt, cô thÓ lµ thiÕt kÕ s¶n phÈm, héi chî triÓn l·m, qu¶n lý m«i tr−êng vµ chÊt l−îng,
®µo t¹o kü thuËt vµ d¹y nghÒ, c¸c dÞch vô t− vÊn c«ng nghÖ. §¸ng thó vÞ lµ khu vùc
dÞch vô cã møc th©m nhËp thÞ tr−êng cao nhÊt ®èi víi dÞch vô th«ng tin trªn Internet.
HÇu hÕt c¸c thÞ tr−êng kh¸c ®Òu cã møc ®é th©m nhËp thÞ tr−êng t−¬ng tù gi÷a c¸c khu
vùc.
B¶ng 6.1. Sè l−îng Doanh nghiÖp
theo LÜnh vùc
LÜnh vùc Sè l−îng Doanh nghiÖp
S¶n xuÊt 16.174
DÞch vô 10.680
Th−¬ng m¹i 13.153
GTZ VCCI Swisscontact
Trang 57
DÞch vô Ph¸t triÓn Kinh doanh (DVPTKD) ë ViÖt Nam
H×nh 6.2: Møc ®é Th©m nhËp ThÞ tr−êng
theo LÜnh vùc Ho¹t ®éng cña Doanh nghiÖp
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
40%
45%
50%
SX 20% 18% 8% 2% 47% 4% 10% 19% 9% 12% 28% 37% 11% 6%
DV 21% 22% 6% 2% 48% 5% 3% 8% 2% 14% 32% 50% 7% 3%
TM 20% 16% 7% 1% 45% 6% 2% 14% 2% 14% 31% 45% 7% 3%
KT &
KT
Ph¸p
lý
§T
Q/lý
TV
Q/lý
Q/c¸o
& KM
N/cøu
T/tr−-
êng
T/kÕ
S/ph-
Èm
Héi
chî
C/l−-
îng
Ph/m-
Òm
DV
M/tÝnh
TT
Inter-
net
§T
K/thu-
Ët
TV
C/ngh-
Ö
Nh×n chung, d−êng nh− ®Þa ®iÓm vµ lo¹i h×nh dÞch vô chø kh«ng ph¶i lÜnh vùc ho¹t
®éng míi lµ c¸c yÕu tè c¬ b¶n ®èi víi hµnh vi cña c¸c thÞ tr−êng DÞch vô Ph¸t triÓn
Kinh doanh ë ViÖt Nam. NhËn thøc vµ hiÓu biÕt cña doanh nghiÖp t¹i c¶ ba lÜnh vùc
®Òu t−¬ng tù nh− nhau. C¸c doanh nghiÖp th−¬ng m¹i vµ dÞch vô cã møc ®é tiÕp cËn
thÊp h¬n ®èi víi nh÷ng dÞch vô d−êng nh− chñ yÕu dµnh cho c¸c doanh nghiÖp s¶n
xuÊt nh− ®µo t¹o kü thuËt vµ d¹y nghÒ, thiÕt kÕ s¶n phÈm. Sù kh¸c biÖt vÒ lý do kh«ng
sö dông dÞch vô còng chØ ph¶n ¸nh c¸c dÞch vô cô thÓ mµ th«i. Tû lÖ c¸c doanh nghiÖp
th−¬ng m¹i vµ dÞch vô kh«ng c¶m thÊy cÇn thiÕt ph¶i sö dông c¸c dÞch vô thiÕt kÕ s¶n
phÈm, t− vÊn c«ng nghÖ cao h¬n c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt. Mét ph¸t hiÖn thó vÞ lµ
c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt cã xu h−íng nhËn ®−îc nhiÒu dÞch vô miÔn phÝ h¬n c¸c
doanh nghiÖp kh¸c. Tuy nhiªn, kh«ng cÇn thiÕt ph¶i ®iÒu chØnh c¸c biÖn ph¸p hç trî
cña ch−¬ng tr×nh theo lÜnh vùc ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp.
B. So s¸nh C¸c VÊn ®Ò C¬ b¶n theo Quy m« Doanh nghiÖp
§¸ng chó ý lµ c¸c kÕt qu¶ kh¶o s¸t chØ ra nh÷ng kh¸c biÖt rÊt nhá gi÷a c¸c doanh
nghiÖp cã quy m« kh¸c nhau, xÐt vÒ sè l−îng nh©n c«ng. H×nh 6.3. cho thÊy møc ®é
th©m nhËp thÞ tr−êng cña mçi lo¹i dÞch vô theo sè l−îng nh©n c«ng11. H×nh nµy cho
thÊy møc ®é th©m nhËp thÞ tr−êng ë c¸c doanh nghiÖp lín cao h¬n chót Ýt so víi t¹i
c¸c doanh nghiÖp nhá. Tuy nhiªn, sù kh¸c nhau kh«ng ®ång ®Òu vµ ®èi víi nhiÒu lo¹i
dÞch vô sù kh¸c nhau ®ã chØ thùc sù ®¸ng kÓ khi so s¸nh c¸c doanh nghiÖp cã trªn 200
nh©n c«ng víi c¸c doanh nghiÖp cã Ýt h¬n 200 nh©n c«ng.
11 Møc ®é th©m nhËp thÞ tr−êng trong h×nh nµy chØ ph¶n ¸nh c¸c doanh nghiÖp trong mÉu thèng kª. Nã
ch−a ®−îc ®iÒu chØnh ®Ó ph¶n ¸nh sù kh¸c biÖt gi÷a mÉu thèng kª vµ toµn bé c¸c doanh nghiÖp nãi
chung.
GTZ VCCI Swisscontact
Trang 58
DÞch vô Ph¸t triÓn Kinh doanh (DVPTKD) ë ViÖt Nam
H×nh 6.3 Møc ®é Th©m nhËp ThÞ tr−êng
theo Quy m« Nh©n c«ng cña Doanh nghiÖp
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
K
Õ
to
¸n
&
K
iÓ
m
to
¸n
P
h¸
p
lý
§
/t¹
o
Q
/lý
T
/v
Ên
Q
/lý
Q
/c
¸o
&
K
h/
m
¹i
N
/c
øu
T
h/
tr
−ê
ng
T
h/
kÕ
S
/p
hÈ
m
H
éi
c
hî
C
h/
l−
în
g
&
M
/tr
−ê
ng
P
hÇ
n
m
Òm
M
IS
D
Þc
h
vô
m
¸y
tÝn
h
T
h«
ng
ti
n
In
te
rn
et
§
/t¹
o
K
/th
uË
t,
N
gh
Ò
T
/v
Ên
C
/n
gh
Ö
200 nh©n c«ng
Kh«ng cã nhiÒu kh¸c biÖt vÒ møc ®é nhËn thøc gi÷a c¸c doanh nghiÖp cã quy m«
kh¸c nhau. Nh÷ng doanh nghiÖp cã h¬n 200 nh©n c«ng cã møc nhËn thøc cao h¬n
chót Ýt; sè cßn l¹i møc ®é nhËn thøc t−¬ng tù nh− nhau. Doanh nghiÖp nhá víi d−íi10
nh©n c«ng cã møc hiÓu biÕt thÊp h¬n chót Ýt so víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c. C¸c doanh
nghiÖp cã trªn 200 nh©n c«ng cã møc hiÓu biÕt cao h¬n so víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c.
Sù kh¸c biÖt lín nhÊt lµ ë møc ®é tiÕp cËn. C¸c doanh nghiÖp nhá cã møc ®é tiÕp cËn
thÊp h¬n ®èi víi c¸c dÞch vô cã møc ®¬n gi¸ cao h¬n, vÝ dô nh− c¸c dÞch vô t− vÊn,
®µo t¹o vµ dÞch vô vÒ héi chî triÓn l·m. C¸c doanh nghiÖp cã h¬n 200 nh©n c«ng nh×n
chung cã møc ®é tiÕp cËn cao h¬n c¸c doanh nghiÖp kh¸c.
C¸c doanh nghiÖp nhá h¬n n»m trong diÖn kh«ng sö dông dÞch vô cã xu h−íng kh«ng
c¶m thÊy sù cÇn thiÕt cña c¸c chøc n¨ng cña dÞch vô ®èi víi c«ng viÖc kinh doanh cña
m×nh so víi c¸c doanh nghiÖp lín. Ng−îc l¹i, c¸c doanh nghiÖp lín kh«ng sö dông
dÞch vô th−êng nhËn thÊy sù cÇn thiÕt sö dông dÞch vô nh−ng kh«ng mua dÞch vô v×
nh÷ng lý do kh¸c, vÝ dô nh− hä tù thùc hiÖn ®ù¬c, hoÆc hä kh«ng thÓ t×m ®−îc nhµ
cung cÊp phï hîp. Nãi chung, c¸c doanh nghiÖp lín h¬n cã quan niÖm vÒ gi¸ trÞ cao
h¬n ®èi víi nhiÒu lo¹i dÞch vô. So víi c¸c doanh nghiÖp nhá, c¸c doanh nghiÖp cã quy
m« lín h¬n ®¸nh gi¸ cao h¬n vÒ c¸c dÞch vô cã ®¬n gi¸ cao nh− c¸c dÞch vô liªn quan
tíi héi chî triÓn l·m vµ ®µo t¹o. C¸c doanh nghiÖp nhá cã xu h−íng thËn träng vÒ chi
tiªu h¬n c¸c doanh nghiÖp lín khi lùa chän mét nhµ cung cÊp.
D−êng nh− c¸c doanh nghiÖp nhá ch−a ®−îc ®¸p øng ®Çy ®ñ vÒ nhu cÇu hoÆc kh«ng
th«ng th¹o vÒ c¸c nhµ cung cÊp trong mét vµi lÜnh vùc. NhiÒu dÞch vô nh− ®µo t¹o kü
thuËt vµ d¹y nghÒ, qu¶ng c¸o & khuyÕn m¹i, nghiªn cøu thÞ tr−êng cã tû lÖ cao h¬n vÒ
doanh nghiÖp nhá cho r»ng hä chän nhµ cung cÊp cho m×nh v× ®ã lµ nhµ cung cÊp duy
nhÊt mµ hä biÕt. So víi c¸c doanh nghiÖp cã quy m« lín, c¸c doanh nghiÖp nhá cã xu
h−íng m¹nh h¬n ®èi víi viÖc mua dÞch vô tõ c¸c c¸ nh©n vµ rÊt nhiÒu trong sè nµy lµ
c¸c nhµ cung cÊp kh«ng chÝnh thøc.
GTZ VCCI Swisscontact
Trang 59
DÞch vô Ph¸t triÓn Kinh doanh (DVPTKD) ë ViÖt Nam
Toµn bé c¸c −u tiªn chÝnh ®èi víi c¸c quy m« doanh nghiÖp ®Òu gièng nhau - t¨ng
møc ®é tiÕp cËn b»ng c¸ch khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp thuª ngoµi dÞch vô vµ c¶i
thiÖn cung. Tuy nhiªn, ®èi víi c¸c doanh nghiÖp nhá cã thÓ ®ßi hái nhiÒu biÖn ph¸p
kÝch cÇu h¬n, ®Æc biÖt ®èi víi c¸c dÞch vô cã ®¬n gi¸ cao. §Ó tiÕp cËn c¸c doanh
nghiÖp nhá, cÇn ph¶i t¨ng c−êng nç lùc khuyÕn khÝch c¸c nhµ cung cÊp chñ ®éng b¸n,
giíi thiÖu dÞch vô cña m×nh tíi ph©n ®o¹n thÊp h¬n nµy cña thÞ tr−êng. Cã thÓ cÇn ph¶i
khai th¸c ph−¬ng thøc khuyÕn khÝch nguån cung dÞch vô kh«ng chÝnh thøc ®Ó tiÕp cËn
c¸c doanh nghiÖp nhá h¬n.
C. So s¸nh C¸c VÊn ®Ò C¬ b¶n theo Giíi tÝnh cña §èi t−îng §−îc Pháng vÊn
Cã rÊt Ýt sù kh¸c biÖt vÒ c¸c doanh nghiÖp ®−îc lµm chñ hoÆc l·nh ®¹o bëi nam giíi
hoÆc n÷ giíi trong kh¶o s¸t nµy. Tû lÖ nam giíi trong khu vùc s¶n xuÊt cao h¬n chót Ýt
vµ tû lÖ n÷ giíi trong khu vùc th−¬ng m¹i còng cao h¬n mét chót, nh−ng sù kh¸c biÖt
chØ lµ 5%. T−¬ng tù, phô n÷ chiÕm tû lÖ cao h¬n trong c¸c doanh nghiÖp nhá vµ nam
giíi nhiÒu h¬n trong c¸c doanh nghiÖp cã quy m« lín h¬n, nh−ng sù kh¸c biÖt gi÷a hai
nhãm nµy còng chØ lµ xÊp xØ 5%.
H×nh 6.4 Møc ®é Th©m nhËp ThÞ tr−êng theo Giíi tÝnh Ng−êi tr¶ lêi
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
K
Õ
to
¸n
&
K
iÓ
m
to
¸n
P
h¸
p
lý
§
/t¹
o
Q
/lý
T
/v
Ên
Q
/lý
Q
/c
¸o
&
K
h/
m
¹i
N
/c
øu
T
h/
tr
−ê
ng
T
h/
kÕ
S
/p
hÈ
m
H
éi
c
hî
C
h/
l−
în
g
&
M
/tr
−ê
ng
P
hÇ
n
m
Òm
M
IS
D
Þc
h
vô
m
¸y
tÝ
nh
T
h«
ng
ti
n
In
te
rn
et
§
/t¹
o
K
/th
uË
t,
N
gh
Ò
T
/v
Ên
C
/n
gh
Ö
Nam N÷
XÐt vÒ khÝa c¹nh c¸c thÞ tr−êng DÞch vô Ph¸t triÓn Kinh doanh, sù kh¸c biÖt gi÷a c¸c
doanh nghiÖp cã ng−êi l·nh ®¹o lµ nam giíi vµ doanh nghiÖp cã ng−êi ®øng ®Çu lµ n÷
giíi lµ rÊt nhá. H×nh 6.4 so s¸nh møc ®é th©m nhËp thÞ tr−êng gi÷a c¸c doanh nghiÖp
cã ng−êi ®−îc pháng vÊn lµ nam giíi vµ n÷ giíi12. H×nh nµy cho thÊy chØ cã sù kh¸c
biÖt rÊt nhá gi÷a c¸c doanh nghiÖp do nam giíi l·nh ®¹o vµ doanh nghiÖp do n÷ giíi
l·nh ®¹o. C¸c kÕt qu¶ kh¸c còng cho thÊy r»ng kh«ng cã hoÆc chØ cã nh÷ng kh¸c biÖt
rÊt nhá. Møc ®é nhËn thøc, hiÓu biÕt, møc ®é tiÕp cËn vµ møc ®é sö dông nhiÒu lÇn ë
møc t−¬ng tù nh− nhau gi÷a nam vµ n÷. Tuy nhiªn, phô n÷ cã xu h−íng thËn träng
h¬n nam giíi vÒ gi¸ c¶ khi lùa chän nhµ cung cÊp. Nghiªn cøu cho thÊy mét tû lÖ phô
n÷ cao h¬n cho biÕt gi¸ c¶ lµ yÕu tè c¬ b¶n quyÕt ®Þnh viÖc lùa chän nhµ cung cÊp.
Mét vµi thÞ tr−êng cã tû lÖ phô n÷ cao h¬n cho r»ng hä chän nhµ cung cÊp v× ®ã lµ nhµ
12 Møc ®é th©m nhËp thÞ tr−êng trong h×nh nµy chØ ph¶n ¸nh mÉu thèng kª. Nã kh«ng ®−îc ®iÒu chØnh
®Ó ph¶n ¸nh sù kh¸c nhau gi÷a mÉu thèng kª vµ toµn bé khu vùc doanh nghiÖp.
GTZ VCCI Swisscontact
Trang 60
DÞch vô Ph¸t triÓn Kinh doanh (DVPTKD) ë ViÖt Nam
cung cÊp duy nhÊt mµ hä biÕt. §iÒu nµy cã thÓ lµ do phô n÷ gÆp nhiÒu khã kh¨n h¬n
so víi nam giíi trong viÖc thu thËp th«ng tin hoÆc v× c¸c nhµ cung cÊp th−êng tËp
trung c¸c nç lùc marketing cña m×nh vµo nam giíi nhiÒu h¬n lµ vµo phô n÷. Tuy
nhiªn, sù kh¸c nhau còng chØ lµ rÊt nhá.
Nh×n chung, sù kh¸c nhau gi÷a nam vµ n÷ giíi kh«ng cho thÊy r»ng cÇn thiÕt ph¶i ®iÒu
chØnh c¸c biÖn ph¸p hç trî ph¸t triÓn c¸c thÞ tr−êng DVPTKD. Ph−¬ng ph¸p tiÕp cËn
chung tíi c¶ hai giíi sÏ kh«ng −u ®·i giíi nµo h¬n giíi nµo.
D. KhuyÕn nghÞ
Nghiªn cøu cho thÊy r»ng chØ cÇn ®iÒu chØnh chót Ýt kÕ ho¹ch ch−¬ng tr×nh tæng thÓ ®Ó
h−íng tíi c¸c nhãm kh¸ch hµng cô thÓ. TiÕp cËn c¸c doanh nghiÖp nhá sÏ ®ßi hái
nh÷ng biÖn ph¸p hç trî víi c−êng ®é m¹nh h¬n ë c¶ phÝa cung vµ phÝa cÇu. Mét vµi
chiÕn l−îc cô thÓ nh»m ph¸t triÓn thÞ tr−êng cho c¸c doanh nghiÖp nhá lµ:
• Ph¸t triÓn c¸c s¶n phÈm dÞch vô rÎ h¬n vµ thiÕt lËp c¬ chÕ thanh to¸n cho c¸c lo¹i
dÞch vô ®iÓn h×nh cã møc ®¬n gi¸ cao h¬n;
• Lµm viÖc víi c¸c nhµ cung cÊp ®Ó ph¸t triÓn c¸c s¶n phÈm vµ chiÕn l−îc marketing
®Æc biÖt h−íng tíi c¸c doanh nghiÖp nhá;
• T¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¶i thiÖn cung c¸c dÞch vô kh«ng chÝnh thøc hoÆc c¸c
dÞch vô Èn; vµ
• Thóc ®Èy tiªu thô s¶n phÈm dÞch vô trong c¸c doanh nghiÖp nhá, c¸c doanh nghiÖp
cã thÓ sÏ lµ nh÷ng ®èi t−îng ®Çu tiªn chÊp nhËn sím mét sè dÞch vô cô thÓ.
GTZ VCCI Swisscontact
Trang 61
DÞch vô Ph¸t triÓn Kinh doanh (DVPTKD) ë ViÖt Nam
VII. Tãm t¾t Ph©n tÝch vµ KhuyÕn nghÞ
A. §iÓm m¹nh vµ H¹n chÕ cña C¸c ThÞ tr−êng DVPTKD
MÆc dï cã sù kh¸c biÖt gi÷a c¸c thÞ tr−êng dÞch vô vµ khu vùc ®Þa lý ë ViÖt Nam, vÉn
cã thÓ ®−a ra mét vµi ®¸nh gi¸ mang tÝnh tæng qu¸t. B¶ng 7.1 ph¸c ho¹ nh÷ng ®iÓm
m¹nh vµ h¹n chÕ chÝnh vÒ phÝa cÇu vµ phÝa cung trªn c¸c thÞ tr−êng DVPTKD t¹i ViÖt
Nam.
B¶ng 7.1. Tãm t¾t c¸c §iÓm m¹nh vµ H¹n chÕ trªn c¸c ThÞ tr−êng DVPTKD
CÇu Cung
§
iÓ
m
m
¹n
h
• Cã nhËn thøc cao vÒ dÞch vô
• HiÓu biÕt c¬ b¶n vÒ dÞch vô cao
• C¸c chñ doanh nghiÖp cã kh¶
n¨ng chÈn ®o¸n nh÷ng khã
kh¨n trong c«ng viÖc kinh
doanh cña hä vµ lùa chän dÞch
vô kinh doanh phï hîp
• T¨ng tr−ëng kinh tÕ vµ th−¬ng
m¹i toµn cÇu gãp phÇn lµm
t¨ng cÇu vÒ DÞch vô Ph¸t triÓn
Kinh doanh
• C¸c nhµ cung cÊp tån t¹i ë tÊt c¶ c¸c thÞ
tr−êng DÞch vô Ph¸t triÓn Kinh doanh
• C¸c nhµ cung cÊp dÞch vô ®a d¹ng; nhµ
cung cÊp t− nh©n cã mÆt trªn tÊt c¶ c¸c
thÞ tr−êng
• Mét sè nhµ cung cÊp cung cÊp dÞch vô víi
chÊt l−îng cao
H
¹n
c
hÕ
• Quan niÖm vÒ sù cÇn thiÕt ph¶i
sö dông c¸c dÞch vô cßn h¹n
chÕ
• §¸nh gi¸ dÞch vô thÊp
• Nguån th«ng tin thu thËp dùa
qu¸ nhiÒu vµo b¹n bÌ vµ ®ång
nghiÖp
• V¨n ho¸ kinh doanh chó träng
tù gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò kinh
doanh néi bé vµ kh«ng khuyÕn
khÝch thuª ngoµi DÞch vô Ph¸t
triÓn Kinh doanh
• ChÊt l−îng dÞch vô th−êng thÊp
• Cung yÕu ®èi víi mét vµi khu vùc vµ mét
vµi lo¹i dÞch vô
• ThiÕu c¸c s¶n phÈm dÞch vô phï hîp
• Marketing yÕu
• C¸c h×nh thøc bao cÊp vµ lîi thÕ dµnh cho
c¸c nhµ cung cÊp thuéc së h÷u nhµ n−íc
cã thÓ t¸c ®éng tiªu cùc tíi c¸c nhµ cung
cÊp dÞch vô t− nh©n
• ThÞ tr−êng cã sù qu¶n lý sÏ h¹n chÕ sù
lùa chän cña kh¸ch hµng vµ dÞch vô
th−êng cã chÊt l−îng thÊp
§èi víi tÊt c¶ c¸c lo¹i dÞch vô, cã xuÊt ph¸t ®iÓm tèt lµ c¸c thÞ tr−êng ®Òu b−íc ®Çu ®·
h×nh thµnh. Nh×n chung, c¸c doanh nghiÖp ®Òu nhËn thøc ®−îc dÞch vô vµ cã hiÓu biÕt
c¬ b¶n vÒ chóng. HÇu hÕt c¸c chñ doanh nghiÖp ®Òu Ýt nhÊt mét lÇn ®· mua DVPTKD.
MÆc dï møc ®é th©m nhËp thÞ tr−êng ®èi víi mét vµi dÞch vô cßn thÊp, mét vµi giao
dÞch ®· ®−îc thùc hiÖn ë mäi thÞ tr−êng ®−îc nghiªn cøu. C¸c thÞ tr−êng ®Òu ®· cã c¸c
nhµ cung cÊp tõ c¶ khu vùc kinh tÕ nhµ n−íc vµ kinh tÕ t− nh©n. H¬n n÷a, mét sè ®iÒu
kiÖn c¬ b¶n ®Ó ph¸t triÓn c¸c thÞ tr−êng DVPTKD ®· cã s½n. T¨ng tr−ëng kinh tÕ cña
ViÖt Nam võa kÝch thÝch t¨ng cÇu DVPTKD, võa t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ®Çu t−
vµo cung. C¸c chñ doanh nghiÖp ViÖt Nam d−êng nh− cã hiÓu biÕt tèt vÒ nh÷ng khã
kh¨n trong kinh doanh cña b¶n th©n hä vµ cã kh¶ n¨ng lùa chän dÞch vô phï hîp ®Ó
gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò kinh doanh cña doanh nghiÖp m×nh. T¹i tÊt c¶ c¸c thÞ tr−êng ®Òu
cã mét sè nhµ cung cÊp cã dÞch vô chÊt l−îng cao, chøng tá ViÖt Nam cã ®ñ c¸c kü
n¨ng cÇn thiÕt ®Ó cung cÊp dÞch vô cã chÊt l−îng ë mäi thÞ tr−êng.
GTZ VCCI Swisscontact
Trang 62
DÞch vô Ph¸t triÓn Kinh doanh (DVPTKD) ë ViÖt Nam
Tuy nhiªn, cã mét sè yÕu kÐm nghiªm träng trªn c¸c thÞ tr−êng DVPTKD ViÖt Nam.
NhiÒu doanh nghiÖp kh«ng ®¸nh gi¸ ®óng møc tÇm quan träng cña c¸c lo¹i dÞch vô
kinh doanh ®èi víi c¸c ho¹t ®éng hµng ngµy hoÆc ®èi víi kh¶ n¨ng c¹nh tranh. Hä
kh«ng xem thuª ngoµi dÞch vô lµ ph−¬ng ph¸p quan träng cã t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn lîi
nhuËn cña doanh nghiÖp trong ng¾n h¹n. §©y lµ kÕt qu¶ cña c¶ v¨n ho¸ kinh doanh
hiÖn t¹i trong ®ã chó träng tù gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò néi bé vµ cña c¶ t×nh tr¹ng thiÕu
c¸c s¶n phÈm dÞch vô phï hîp trªn c¸c thÞ tr−êng DVPTKD. ViÖc c¸c chñ doanh
nghiÖp dùa qu¸ nhiÒu vµo c¸c nguån th«ng tin c¸ nh©n lµ kÕt qu¶ cña t×nh tr¹ng thiÕu
th«ng tin tæng hîp ®¸ng tin cËy vÒ c¸c dÞch vô s½n cã vµ c¸c nhµ cung cÊp dÞch vô.
C¸c dÞch vô th−êng cã chÊt l−îng thÊp vµ kh«ng phï hîp víi c¸c doanh nghiÖp. C¸c
nhµ cung cÊp kh«ng thùc hiÖn tèt c«ng viÖc giíi thiÖu nh÷ng lîi Ých cô thÓ dÞch vô cña
hä tíi ng−êi tiªu dïng vµ thuyÕt phôc ng−êi tiªu dïng thö dïng dÞch vô cña hä. T¹i
mét vµi khu vùc, ®Æc biÖt lµ c¸c khu vùc ngoµi c¸c thµnh phè chÝnh, cung dÞch vô cßn
thiÕu trÇm träng.
Mét sè ho¹t ®éng cña chÝnh phñ vµ nhµ tµi trî ®· gãp phÇn lµm trÇm träng thªm
nh÷ng h¹n chÕ cña c¸c thÞ tr−êng DÞch vô Ph¸t triÓn Kinh doanh. Trong mét sè thÞ
tr−êng, sù trî gióp cña chÝnh phñ vµ nhµ tµi trî ®èi víi qu¸ tr×nh cung cÊp dÞch vô cã
thÓ lµm suy gi¶m ®Çu t− t− nh©n vµo cung dÞch vô. Bao cÊp còng t¹o ra t©m lý mÆc
nhiªn h−ëng dÞch vô trong c¸c doanh nghiÖp, tøc lµ bao cÊp ®−îc coi lµ mét trong
nh÷ng ®iÒu kiÖn ®èi víi cÇu vÒ mét vµi dÞch vô. §iÒu quan träng cÇn l−u ý lµ gi¸ c¶
dÞch vô kh«ng ph¶i lµ trë ng¹i chñ yÕu ®èi víi sù ph¸t triÓn cña c¸c thÞ tr−êng
DVPTKD t¹i ViÖt Nam. Do ®ã, bao cÊp ë møc ®é giao dÞch sÏ kh«ng gi¶i quyÕt ®−îc
h¹n chÕ c¬ b¶n cña thÞ tr−êng. MÆc dï râ rµng lµ nhiÒu doanh nghiÖp rÊt thËn träng vÒ
chi tiªu, c¸c s¶n phÈm phï hîp, mang tÝnh giíi thiÖu cïng víi mét c¬ chÕ thanh to¸n
hîp lý cã thÓ sÏ gãp phÇn nhiÒu h¬n lµm t¨ng møc chi tiªu ®èi víi dÞch vô cña c¸c
doanh nghiÖp võa vµ nhá trong thêi gian dµi h¹n so víi c¸c biÖn ph¸p bao cÊp ë møc
®é giao dÞch.
Mét vµi chÝnh s¸ch cña chÝnh phñ còng h¹n chÕ hoÆc kh«ng khuyÕn khÝch ®Çu t− cña
khu vùc kinh tÕ t− nh©n vµo cung cÊp DVPTKD. Thø nhÊt ph¶i kÓ ®Õn lµ nh÷ng quy
®Þnh h¹n chÕ ®èi víi mét vµi lo¹i h×nh dÞch vô nh− qu¶ng c¸o vµ c¸c dÞch vô cã liªn
quan tíi Internet do sù qu¶n lý ®èi víi c¸c ph−¬ng tiÖn truyÒn th«ng ®¹i chóng cña
nhµ n−íc vµ nh÷ng giíi h¹n vÒ ph¹m vi cung cÊp dÞch vô ®µo t¹o cña khu vùc t− nh©n.
Thø hai, s©n ch¬i gi÷a khu vùc kinh tÕ nhµ n−íc vµ kinh tÕ t− nh©n cßn thiÕu c«ng
b»ng, dÉn ®Õn t×nh tr¹ng c¹nh tranh bÊt b×nh ®¼ng vµ c¸c nhµ cung cÊp t− nh©n th−êng
bÞ ®Æt vµo vÞ trÝ bÊt lîi. Cuèi cïng lµ nh÷ng quy ®Þnh −u ®·i ®Çu t− vµ c¸c doanh
nghiÖp s¶n xuÊt h¬n c¸c doanh nghiÖp dÞch vô. Nh÷ng chÝnh s¸ch nµy g©y trë ng¹i cho
sù ph¸t triÓn cña nguån cung DÞch vô Ph¸t triÓn Kinh doanh t− nh©n. C¸c biÖn ph¸p hç
trî cña chÝnh phñ còng ¶nh h−ëng tíi cÇu vÒ DVPTKD. Mét lý do khiÕn c¸c doanh
nghiÖp h¹n chÕ chi tiªu cho DVPTKD lµ sù thiÕu tin t−ëng vµo c¸c nhµ cung cÊp trong
khu vùc kinh tÕ t− nh©n. Bªn c¹nh ®ã, nh÷ng h¹n chÕ vÒ viÖc thùc hiÖn c¸c quy ®Þnh
ph¸p luËt vÒ b¶n quyÒn vµ thùc thi hîp ®ång còng gãp phÇn lµm gi¶m lßng tin cña
ng−êi tiªu dïng.
B. Nh÷ng Trë ng¹i vµ C¬ héi ChÝnh t¹i C¸c ThÞ tr−êng DÞch vô Ph¸t triÓn Kinh
doanh
Nh÷ng trë ng¹i nµo cã t¸c ®éng xÊu nhÊt tíi tÝnh hiÖu qu¶ cña c¸c thÞ tr−êng
DVPTKD? Kinh nghiÖm quèc tÕ vµ kÕt qu¶ ®¸nh gi¸ cña nghiªn cøu cho thÊy nh÷ng
vÊn ®Ò thÞ tr−êng bÊt lîi nhÊt ®èi víi sù ph¸t triÓn cña c¸c thÞ tr−êng DVPTKD bao
gåm:
GTZ VCCI Swisscontact
Trang 63
DÞch vô Ph¸t triÓn Kinh doanh (DVPTKD) ë ViÖt Nam
• Chñ doanh nghiÖp thiÕu th«ng tin cã chÊt l−îng tèt vÒ dÞch vô;
• V¨n ho¸ kinh doanh kh«ng khuyÕn khÝch viÖc thuª ngoµi c¸c dÞch vô;
• ChÊt l−îng c¸c dÞch vô th−êng thÊp;
• ThiÕu c¸c s¶n phÈm dÞch vô phï hîp;
• Marketing dÞch vô ch−a tèt; vµ
• ThÞ tr−êng chÞu sù qu¶n lý vµ kiÓm so¸t cña chÝnh phñ.
§©y cÇn ph¶i ®−îc coi lµ nh÷ng −u tiªn hµng ®Çu cña c¸c biÖn ph¸p hç trî chÝnh s¸ch
vµ cña c¸c ch−¬ng tr×nh, dù ¸n.
§©u lµ c¬ héi chÝnh ®Ó x©y dùng c¸c thÞ tr−êng DVPTKD? Kinh nghiÖm quèc tÕ vµ
c¸c kÕt qu¶ ®¸nh gi¸ cña nghiªn cøu cho thÊy r»ng c¸c c¬ héi thÞ tr−êng tæng thÓ
nhiÒu høa hÑn nhÊt lµ:
• Sù t¨ng tr−ëng chung cña nÒn kinh tÕ vµ qu¸ tr×nh héi nhËp cña kinh tÕ ViÖt Nam
víi th−¬ng m¹i toµn cÇu gãp phÇn lµm t¨ng cÇu ®èi víi DVPTKD;
• CÇu cao vÒ nhiÒu lo¹i dÞch vô, ®Æc biÖt lµ th«ng tin, c¸c dÞch vô cã liªn quan ®Õn
c«ng nghÖ th«ng tin, kÕ to¸n vµ kiÓm to¸n vµ c¸c dÞch vô gióp kh¸ch hµng ®Èy
m¹nh b¸n hµng nh− qu¶ng c¸o & khuyÕn m¹i vµ nghiªn cøu thÞ tr−êng;
• CÇu vÒ c¸c lo¹i dÞch vô ch−a ®−îc ®¸p øng t¹i hÇu hÕt c¸c thÞ tr−êng DVPTKD lµ
kÕt qu¶ cña c¸c s¶n phÈm vµ dÞch vô kh«ng phï hîp, cung yÕu vµ thiÕu th«ng tin;
vµ
• C¸c thÞ tr−êng DVPTKD n¨ng ®éng t¹i Hµ Néi vµ thµnh phè Hå ChÝ Minh sÏ lµ
nguån th«ng tin, ý t−ëng vµ ®Çu t− cho c¸c khu vùc kh¸c.
C¸c c¬ héi nµy sÏ lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®èi víi c¶ nhµ tµi trî vµ chÝnh phñ trong viÖc
thiÕt kÕ c¸c nç lùc ®Ó ph¸t triÓn c¸c thÞ tr−êng DVPTKD.
§©u lµ nh÷ng ph©n ®o¹n kh¸ch hµng, khu vùc vµ thÞ tr−êng dÞch vô cô thÓ cã høa hÑn
nhÊt ®èi víi sù ph¸t triÓn thÞ tr−êng DVPTKD? C¸c kÕt qu¶ ®¸nh gi¸ cña nghiªn cøu
cïng víi th«ng tin vÒ kinh tÕ ViÖt Nam cho thÊy r»ng c¸c dÞch vô sau cã triÓn väng
ph¸t triÓn:
• Th«ng tin kinh doanh ®−îc cung cÊp ®éc lËp hoÆc ®−îc cung cÊp kÌm hoÆc Èn vµo
c¸c dÞch vô kh¸c.
• C¸c dÞch vô liªn quan tíi c«ng nghÖ th«ng tin nh− th«ng tin Internet, c¸c dÞch vô
liªn quan tíi m¸y tÝnh vµ phÇn mÒm hÖ thèng th«ng tin qu¶n lý.
• C¸c dÞch vô liªn quan tíi thÞ tr−êng nh− qu¶ng c¸o & khuyÕn m¹i, nghiªn cøu thÞ
tr−êng, thiÕt kÕ s¶n phÈm vµ c¸c dÞch vô héi chî triÓn l·m.
C¸c khu vùc ®Þa lý trong khu«n khæ nghiªn cøu chøa ®ùng tiÒm n¨ng lín nhÊt ®èi víi
sù ph¸t triÓn cña thÞ tr−êng DVPTKD bao gåm:
• H¶i Phßng, nhê cã cÇu vÒ dÞch vô kh¸ cao vµ cung dÞch vô cßn ch−a phï hîp.
• Thµnh phè Hå ChÝ Minh vµ Hµ Néi, nhê sè l−îng doanh nghiÖp kh¸ lín vµ xuÊt
ph¸t ®iÓm tèt lµ thÞ tr−êng hiÖn t¹i kh¸ n¨ng ®éng.
TÊt c¶ c¸c khu vùc doanh nghiÖp, tÊt c¶ c¸c lo¹i h×nh quy m« cña c¸c doanh nghiÖp vµ
c¶ nam giíi vµ n÷ giíi ®Òu cã tiÒm n¨ng ®Ó n©ng cao møc ®é sö dông DÞch vô Ph¸t
GTZ VCCI Swisscontact
Trang 64
DÞch vô Ph¸t triÓn Kinh doanh (DVPTKD) ë ViÖt Nam
triÓn Kinh doanh. Hoµn c¶nh cña kh¸ch hµng cã ý nghÜa lín h¬n so víi ph©n ®o¹n
kh¸ch hµng trong viÖc x¸c ®Þnh nh÷ng kh¸ch hµng cã tiÒm n¨ng cao. §èi víi hÇu hÕt
c¸c lo¹i dÞch vô, nh÷ng doanh nghiÖp cã thÓ t¨ng sö dông DVPTKD trong thêi gian
ng¾n h¹n lµ c¸c doanh nghiÖp ®ang ph¸t triÓn hoÆc ®ang t¸i c¬ cÊu vµ c¸c doanh
nghiÖp ho¹t ®éng trong nh÷ng lÜnh vùc cã møc ®é c¹nh tranh ngµy cµng m¹nh, ®Æc
biÖt lµ víi c¸c c«ng ty n−íc ngoµi hoÆc víi hµng nhËp khÈu.
C. KhuyÕn nghÞ
C¸c thÞ tr−êng DÞch vô Ph¸t triÓn Kinh doanh ë ViÖt Nam sÏ tiÕp tôc ph¸t triÓn thËm
chÝ kh«ng cÇn cã c¸c thay ®æi vÒ chÝnh s¸ch hoÆc c¸c biÖn ph¸p, ch−¬ng tr×nh hç trî.
Tuy nhiªn, tèc ®é t¨ng tr−ëng sÏ bÞ h¹n chÕ trõ khi c¸c vÊn ®Ò chÝnh s¸ch ®−îc gi¶i
quyÕt. H¬n n÷a, c¸c nhµ tµi trî vµ c¸c chÝnh phñ cã thÓ hç trî mét c¸ch cã hiÖu qu¶
vµo c¸c thÞ tr−êng DVPTKD t¹i ViÖt Nam ®Ó khuyÕn khÝch c¸c thÞ tr−êng DVPTKD
ph¸t triÓn h¬n n÷a, gióp b¶o ®¶m r»ng c¸c dÞch vô kinh doanh mµ doanh nghiÖp cã
nhu cÇu ®−îc cung cÊp s½n trªn thÞ tr−êng vµ gãp phÇn xö lý c¸c chøc n¨ng thÞ tr−êng
– nh÷ng chøc n¨ng mµ khu vùc t− nh©n kh«ng thùc hiÖn ®−îc trong ng¾n h¹n. VÊn ®Ò
quan träng lµ gi¶m thiÓu nh÷ng lÖch l¹c cña thÞ tr−êng mµ c¸c biÖn ph¸p hç trî g©y ra,
b»ng c¸ch tËp trung c¸c biÖn ph¸p hç trî vµo xö lý nh÷ng ®iÓm yÕu trªn thÞ tr−êng vµ
chØ sö dông nguån tµi chÝnh c«ng vµo c¸c ho¹t ®éng x©y dùng c¸c thÞ tr−êng
DVPTKD ho¹t ®éng mét c¸ch bÒn v÷ng. H×nh 7.1 tãm t¾t c¸c khuyÕn nghÞ vÒ biÖn
ph¸p hç trî nh»m xö lý c¸c vÊn ®Ò thÞ tr−êng c¬ b¶n ®· ®−îc th¶o luËn trong nghiªn
cøu nµy. C¸c ý kiÕn chi tiÕt h¬n ®−îc tr×nh bµy ë hai phÇn d−íi ®©y.
1. CÊp ®é ChÝnh s¸ch
C¶i thiÖn m«i tr−êng chÝnh s¸ch ®èi víi DÞch vô Ph¸t triÓn Kinh doanh cã ý nghÜa
quan träng ®Ó c¶i thiÖn c¶ cung vµ cÇu vÒ c¸c dÞch vô nµy t¹i ViÖt Nam. ChÝnh phñ cã
thÓ t¨ng nguån cung vµ tÝnh s½n cã cña c¸c dÞch vô kinh doanh t¹i ViÖt Nam b»ng
c¸ch t¨ng c−êng ®Çu t− t− nh©n vµo cung cña DVPTKD theo nhiÒu c¸ch kh¸c nhau.
Thø nhÊt, c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®Çu t− cã thÓ khuyÕn khÝch c¸c chñ ®Çu t− t−
nh©n ®Çu t− vµo cung DVPTKD. Ýt nhÊt ë cÊp ®é chÝnh s¸ch viÖc ®¶m b¶o r»ng sÏ
kh«ng cã nh÷ng quy ®Þnh lµm h¹n chÕ hoÆc kh«ng khuyÕn khÝch ®Çu t− vµo viÖc cung
cÊp dÞch vô sÏ t¹o c¬ së ®Ó ®Çu t−. C¸c biÖn ph¸p tiÕp theo nh»m t¹o s©n ch¬i b×nh
®¼ng gi÷a c¸c c«ng ty nhµ n−íc vµ c¸c nhµ cung cÊp t− nh©n vÒ c¸c dÞch vô kinh
doanh sÏ khuyÕn khÝch ®Çu t− t− nh©n h¬n n÷a vµo viÖc cung cÊp dÞch vô. Cho phÐp
khu vùc t− nh©n ®Çu t− vµo c¸c thÞ tr−êng hiÖn ®ang chÞu sù qu¶n lý cña nhµ n−íc sÏ
c¶i thiÖn ®−îc chÊt l−îng dÞch vô, më réng sù lùa chän cña kh¸ch hµng vµ, cã kh¶
n¨ng gi¶m gi¸ thµnh. BiÖn ph¸p nµy phï hîp víi c¸c lo¹i dÞch vô qu¶ng c¸o, dÞch vô
Internet vµ ®µo t¹o.
Bªn c¹nh ®ã, chÝnh phñ cã thÓ thùc hiÖn mét sè biÖn ph¸p nh»m t¨ng møc sö dông
DVPTKD. C¶i thiÖn c«ng t¸c thùc hiÖn luËt b¶n quyÒn vµ tÝnh thùc thi cña hîp ®ång
sÏ lµm t¨ng niÒm tin cña ng−êi tiªu dïng r»ng c¸c dÞch vô mµ hä mua sÏ lµm t¨ng chø
kh«ng ph¶i lµm gi¶m kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hä. ChÝnh phñ cã t¸c ®éng ®¸ng kÓ ®Õn
quan ®iÓm c«ng chóng. TÝch cùc t¨ng c−êng DÞch vô Ph¸t triÓn Kinh doanh th«ng qua
c¸c chiÕn dÞch tuyªn truyÒn sÏ gãp phÇn lµm t¨ng sù chÊp nhËn vµ thiÖn chÝ cña ng−êi
tiªu dïng vÒ viÖc sö dông c¸c dÞch vô thuª ngoµi.
GTZ VCCI Swisscontact
Trang 65
DÞch vô Ph¸t triÓn Kinh doanh (DVPTKD) ë ViÖt Nam
H×nh 7.1: Gîi ý vÒ c¸c BiÖn ph¸p Hç trî
• KhuyÕn khÝch t×m kiÕm c¬ së hîp lý ®èi víi
c¸c ho¹t ®éng bao cÊp cña c¸c nhµ tµi trî,
chÝnh phñ vµ c¸c tæ chøc x· héi
• ChuyÓn nguån tµi chÝnh c«ng tõ bao cÊp
giao dÞch sang ph¸t triÓn thÞ tr−êng
• Bao cÊp cã thÓ h¹n chÕ
nguån cung t− nh©n
• §èi tho¹i gi÷a khu vùc kinh tÕ t− nh©n vµ
chÝnh phñ vÒ m«i tr−êng quy ®Þnh vµ ph¸p
lý ®èi víi DVPTKD
• Cho phÐp ®Çu t− t− nh©n vµo nhiÒu lo¹i
h×nh dÞch vô
• Mét vµi chÝnh s¸ch cña
chÝnh phñ h¹n chÕ sù
ph¸t triÓn cña thÞ tr−êng
• Gióp c¸c nhµ cung cÊp nhËn biÕt vµ h−íng
tíi kh¸ch hµng tiÒm n¨ng
• TiÕn hµnh chiÕn dÞch marketing x· héi
chung ®Ó c¶i thiÖn sù chÊp nhËn sö dông
dÞch vô thuª ngoµi cña kh¸ch hµng
• NhËn thøc h¹n chÕ vÒ sù
cÇn thiÕt ®èi víi dÞch vô
• V¨n ho¸ kinh doanh bÊt
lîi cho dÞch vô
• Thóc ®Èy ®Çu t− vµo c¸c nguån cung t−
nh©n th«ng qua khuyÕn khÝch
• T¹o ®iÒu kiÖn c¹nh tranh b×nh ®¼ng gi÷a
c¸c nhµ cung cÊp quèc doanh vµ t− nh©n
• KhuyÕn khÝch h×nh thøc nh−îng quyÒn kinh
tiªu
• Cung cÊp c¸c th«ng tin vÒ c¬ héi thÞ tr−êng
cho c¸c nhµ cung cÊp hiÖn t¹i vµ c¸c nhµ
cung cÊp tiÒm n¨ng
• Cung yÕu vµ thiÕu ë mét
vµi khu vùc
• ThiÕu tÝnh c¹nh tranh ë
mét vµi thÞ tr−êng
• Trî gióp kü thuËt cho nhµ cung cÊp vµ ph¸t
triÓn s¶n phÈm
• Chøng nhËn chÊt l−îng hoÆc dÞch vô b¶o
®¶m chÊt l−îng s¶n phÈm
• ChÊt l−îng dÞch vô
th−êng thÊp
• Marketing kÐm
• H−íng träng t©m cña ch−¬ng tr×nh vµo
th«ng tin
• Khai th¸c c¸c c¬ chÕ kh¸c nhau vÒ thu
thËp vµ phæ biÕn th«ng tin
• Dùa vµo c¸c nguån
th«ng tin c¸ nh©n
• CÇu vÒ th«ng tin kinh
doanh
KhuyÕn nghÞ c¸c biÖn ph¸p hç trî C¸c vÊn ®Ò
2. CÊp ®é Ch−¬ng tr×nh, Dù ¸n
Nghiªn cøu nµy cho thÊy r»ng thiÕu th«ng tin lµ mét trë ng¹i quan träng ®èi víi sù
ph¸t triÓn cña c¸c thÞ tr−êng DVPTKD. T¨ng c−êng cung cÊp th«ng tin th«ng qua c¸c
c¬ chÕ kh¸c nhau cã thÓ t¸c ®éng tÝch cùc trùc tiÕp tíi c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá
còng nh− tíi sù ph¸t triÓn cña c¸c thÞ tr−êng DVPTKD.
NÕu c¶ khu vùc kinh tÕ nhµ n−íc vµ t− nh©n cïng tham gia th× sÏ mang l¹i lîi Ých lín
h¬n cã cung th«ng tin. C¸c hiÖp héi kinh doanh vµ chÝnh phñ ®· thu thËp ®−îc nhiÒu
GTZ VCCI Swisscontact
Trang 66
DÞch vô Ph¸t triÓn Kinh doanh (DVPTKD) ë ViÖt Nam
th«ng tin liªn quan tíi kinh doanh. Hä hiÖn ®ang ë mét vÞ thÕ hÕt søc phï hîp vµ thuËn
lîi ®Ó phæ biÕn mét sè lo¹i h×nh th«ng tin cô thÓ. Trong khi ®ã c¸c lo¹i th«ng tin kh¸c
cã thÓ ®−îc phæ biÕn tèt nhÊt th«ng qua c¸c kªnh th−¬ng m¹i. XÐt vÒ ph−¬ng diÖn nµy,
viÖc ph¸t triÓn c¸c dÞch vô th«ng tin kinh doanh sÏ ®ßi hái c¸c biÖn ph¸p hç trî cã tÝnh
s¸ng t¹o nh»m t¨ng c−êng mèi quan hÖ gi÷a khu vùc kinh tÕ t− nh©n víi kinh tÕ c«ng
céng vµ khuyÕn khÝch c¸c tæ chøc ®iÒu chØnh thùc hiÖn nh÷ng vai trß phï hîp nhÊt ®èi
víi hä.
§iÒu quan träng lµ khai th¸c vµ thóc ®Èy c¸c c¬ chÕ ph©n phèi th«ng tin kh¸c nhau.
T¹i ViÖt Nam, phÇn lín th«ng tin ®−îc ®−a ra d−íi d¹ng Èn trong c¸c giao dÞch th−¬ng
m¹i kh¸c. C¸c nç lùc nh»m khuyÕn khÝch cung cÊp th«ng tin d−íi h×nh thøc nµy cã thÓ
®−îc coi lµ mét chiÕn l−îc ch−¬ng tr×nh h÷u Ých. T¹i ViÖt Nam, c¸c quyÕt ®Þnh kinh
doanh th−êng ®−îc ®−a ra trªn c¬ së c¸c th«ng tin thu ®−îc tõ mèi quan hÖ c¸ nh©n.
Bëi vËy, ®Ó ®¶m b¶o tÝnh hiÖu qu¶ trong viÖc khuyÕn khÝch thay ®æi trong c¸c doanh
nghiÖp võa vµ nhá vµ trong viÖc viÖc mua, sö dông DVPTKD, qu¸ tr×nh phæ biÕn
th«ng tin cÇn chó träng ®Õn yÕu tè c¸ nh©n nµy. C¸c ch−¬ng tr×nh cÇn khai th¸c c¬ chÕ
nh»m t¨ng ho¹t ®éng phæ biÕn th«ng tin d−íi h×nh thøc c¸ nh©n, vÝ dô nh− t¨ng kh¶
n¨ng tiÕp cËn cña c¸c nhµ cung cÊp DVPTKD tíi c¸c th«ng tin mµ hä cã thÓ chuyÓn
tíi kh¸ch hµng ë cÊp ®é c¸ nh©n. C¸c ch−¬ng tr×nh còng cã thÓ khuyÕn khÝch phæ biÕn
th«ng tin th«ng qua c¸c kªnh kh¸c nh− ph−¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng, c¸c hiÖp héi
vµ Internet.
C¶i thiÖn vµ t¨ng c−êng cung c¸c dÞch vô lµ −u tiªn ph¸t triÓn thÞ tr−êng t¹i ViÖt Nam.
D−íi ®©y lµ mét sè ph−¬ng ph¸p mµ ch−¬ng tr×nh cã thÓ sö dông nh»m gãp phÇn n©ng
cao chÊt l−îng vµ sè l−îng cung cña c¸c dÞch vô.
• Ph¸t triÓn s¶n phÈm vµ c¶i tiÕn chÊt l−îng: C¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá muèn
c¸c dÞch vô cã kh¶ n¨ng mang l¹i lîi Ých râ rµng trong thêi gian ng¾n. Nh÷ng
ng−êi tiªu dïng míi th−êng muèn c¸c s¶n phÈm dÞch vô mang tÝnh giíi thiÖu víi
chi phÝ thÊp. NhiÒu nhµ cung cÊp ch−a cung cÊp ®−îc c¸c s¶n phÈm tho¶ m·n nhu
cÇu nµy. C¸c ch−¬ng tr×nh, dù ¸n cã thÓ gióp c¸c nhµ cung cÊp ph¸t triÓn vµ häc
c¸ch ph©n phèi s¶n phÈm dÞch vô ®¸p øng yªu cÇu nµy cña c¸c doanh nghiÖp võa
vµ nhá.
• Marketing: D−êng nh− nhiÒu nhµ cung cÊp kh«ng cã kü n¨ng marketing tèt. C¸c
ch−¬ng tr×nh, dù ¸n cã thÓ gióp c¸c nhµ cung cÊp häc c¸ch lµm thÕ nµo ®Ó chøng
minh cho ng−êi tiªu dïng thÊy ®−îc lîi Ých cña c¸c dÞch vô vµ thuyÕt phôc c¸c
kh¸ch hµng tiÒm n¨ng thö mua dÞch vô.
• B¶o ®¶m chÊt l−îng: Sù phæ biÕn vÒ c¸c nhµ cung cÊp cã chÊt l−îng thÊp hoÆc
thiÕu trung thùc ®· gãp phÇn lµm gi¶m lßng tin cña ng−êi tiªu dïng vµo c¸c nhµ
cung cÊp DÞch vô Ph¸t triÓn Kinh doanh t− nh©n. Ng−êi tiªu dïng cÇn cã c¸ch nµo
®ã ®Ó ph©n biÖt nh÷ng nhµ cung cÊp cã chÊt l−îng, trung thùc víi sè cßn l¹i. C¸c
biÖn ph¸p hç trî gióp nhµ cung cÊp dÞch vô ®−a ra nh÷ng quy ®Þnh riªng cho
ngµnh m×nh vµ chøng nhËn thµnh viªn cã thÓ gióp c¶i thiÖn lßng tin cña ng−êi tiªu
dïng. Tuy nhiªn, cÇn ®Æc biÖt chó träng khi sö dông c¸c biÖn ph¸p hç trî nµy v×
c¸c ch−¬ng tr×nh b¶o ®¶m chÊt l−îng cã thÓ lµm n¶y sinh tham nhòng, dÉn tíi t×nh
tr¹ng ®éc quyÒn hoÆc bá r¬i nh÷ng nhµ cung cÊp kh«ng chÝnh thøc víi chÊt l−îng
tèt.
• Trao ®Æc quyÒn kinh doanh dÞch vô hay nh−îng quyÒn: Trao ®Æc quyÒn kinh
doanh dÞch vô cho c¸c nhµ cung cÊp lµ mét biÖn ph¸p ®Ó n©ng cao sè l−îng vµ c¶i
GTZ VCCI Swisscontact
Trang 67
DÞch vô Ph¸t triÓn Kinh doanh (DVPTKD) ë ViÖt Nam
tiÕn chÊt l−îng dÞch vô. C¸c ch−¬ng tr×nh, dù ¸n cã thÓ khuyÕn khÝch c¸c nhµ cung
cÊp DVPTKD quèc tÕ nh−îng quyÒn kinh doanh dÞch vô ë ViÖt Nam vµ c¸c nhµ
cung cÊp t¹i thµnh phè nh−îng quyÒn kinh doanh dÞch vô ë c¸c vïng kh¸c.
• Th«ng tin ®Çu t−: C¸c nhµ cung cÊp hiÖn t¹i vµ tiÒm n¨ng cã thÓ kh«ng nhËn thøc
®−îc c¸c c¬ héi thÞ tr−êng s½n cã trong cung dÞch vô DVPTKD. H¬n n÷a, c¸c nhµ
®Çu t− tiÒm n¨ng cã thÓ ®ang t×m kiÕm th«ng tin thÞ tr−êng ®Ó ph¸t triÓn c¸c kÕ
ho¹ch kinh doanh ®èi víi viÖc cung cÊp DVPTKD. C¸c ch−¬ng tr×nh, dù ¸n cã thÓ
cung cÊp c¸ch tiÕp cËn th«ng tin vÒ nh÷ng c¬ héi thÞ tr−êng vµ th«ng tin thÞ tr−êng
cho viÖc cung cÊp DVPTKD.
KÝch cÇu dÞch vô còng lµ vÊn ®Ò quan träng t¹i ViÖt Nam, ®Æc biÖt ®èi víi c¸c thÞ
tr−êng ®ang ë trong giai ®o¹n ph«i thai. D−íi ®©y lµ mét sè biÖn ph¸p hç trî ch−¬ng
tr×nh ®Ó cã thÓ gióp t¨ng cÇu DVPTKD.
• Ph©n ®o¹n vµ ®Þnh h−íng thÞ tr−êng: §èi víi c¸c thÞ tr−êng cã møc ®é th©m
nhËp thÞ tr−êng thÊp, ®iÒu quan träng lµ t¨ng sè l−îng "nh÷ng ng−êi chÊp nhËn
sím " dÞch vô. Mét sè l−îng ®«ng "nh÷ng ng−êi chÊp nhËn sím " sÏ lµm t¨ng sù
chÊp nhËn cña ng−êi tiªu dïng ®èi víi dÞch vô vµ t¨ng giíi thiÖu s¶n phÈm, dÞch vô
qua truyÒn miÖng. C¸c ch−¬ng tr×nh, dù ¸n cã thÓ gióp nhµ cung cÊp h−íng tíi c¸c
kh¸ch hµng tiÒm n¨ng b»ng ph−¬ng ph¸p tiÕp cËn b¸n hµng c¸ nh©n – mét ph−¬ng
ph¸p cÇn thiÕt ®Ó thuyÕt phôc kh¸ch hµng míi mua dÞch vô. ViÖc c¸c nhµ cung
cÊp theo ®uæi ¸p dông ph−¬ng ph¸p tiÕp cËn b¸n hµng c¸ nh©n ë quy m« réng lµ
®iÒu kh«ng kh¶ thi. Do ®ã, c¸c nhµ cung cÊp cÇn ®−îc trî gióp ®Ó häc c¸c ph©n
®o¹n thÞ tr−êng vµ h−íng tíi c¸c kh¸ch hµng tiÒm n¨ng. NhiÒu th«ng tin cÇn thiÕt
cho viÖc ph©n ®o¹n thÞ tr−êng n»m trong ®¸nh gi¸ thÞ tr−êng nµy. C¸c nhµ cung
cÊp còng cã thÓ ®−îc h−íng dÉn c¸c ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu ng−êi tiªu dïng ®¬n
gi¶n, c¸c ph−¬ng ph¸p sÏ gióp hä nhËn biÕt c¸c nhãm kh¸ch hµng nhiÒu tiÒm
n¨ng. Cuèi cïng, t¨ng c−êng c¸c dÞch vô nghiªn cøu thÞ tr−êng cã thÓ gióp c¸c nhµ
cung cÊp DVPTKD ë lo¹i h×nh kh¸c kh¸c nhËn biÕt c¸c kh¸ch hµng tiÒm n¨ng.
• Sù ph¸t triÓn cña ho¹t ®éng marketing giíi thiÖu tíi kh¸ch hµng: HÇu hÕt c¸c
chñ doanh nghiÖp t¹i ViÖt Nam quyÕt ®Þnh mua DÞch vô Ph¸t triÓn Kinh doanh dùa
vµo nguån th«ng tin thu thËp ®−îc tõ b¹n bÌ vµ ®ång nghiÖp. Marketing truyÒn
miÖng vµ giíi thiÖu qua ng−êi quen tËn dông ®ù¬c lîi thÕ cña qu¸ tr×nh nµy b»ng
c¸ch khuyÕn khÝch kh¸ch hµng giíi thiÖu dÞch vô cho kh¸ch hµng kh¸c. C¸c
ch−¬ng tr×nh, dù ¸n cÇn gióp c¸c nhµ cung cÊp ph¸t triÓn, thö nghiÖm vµ ®iÒu
chØnh c¸c ph−¬ng ph¸p marketing truyÒn miÖng nµy ®Ó tiÕp thÞ dÞch vô cña m×nh.
• KhuyÕn khÝch c¸c DÞch vô Èn: T¹i hÇu hÕt c¸c nÒn kinh tÕ, mét sè doanh nghiÖp
tiÕp cËn c¸c dÞch vô cô thÓ th«ng qua mèi quan hÖ th−¬ng m¹i cña hä víi ng−êi
mua vµ víi nhµ cung cÊp ®Çu vµo. VÝ dô, c¸c nhµ xuÊt khÈu th−êng cung cÊp th«ng
tin thÞ tr−êng vµ c¸c dÞch vô thiÕt kÕ s¶n phÈm cho c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá
®ang s¶n xuÊt hµng b¸n cho hä. C¸c dÞch vô nµy kh«ng chØ cung cÊp cho c¸c
doanh nghiÖp võa vµ nhá kh¶ n¨ng tiÕp cËn víi c¸c dÞch vô kinh doanh cô thÓ mµ
kh«ng ph¶i tr¶ tiÒn mÆt tr−íc, chóng cßn lµm t¨ng sù chÊp nhËn dÞch vô cña ng−êi
tiªu dïng vµ nh×n chung, kh«ng bãp mÐo thÞ tr−êng th−¬ng m¹i cña c¸c dÞch vô
nµy. C¸c ch−¬ng tr×nh, dù ¸n cã thÓ khuyÕn khÝch viÖc cung cÊp DVPTKD Èn
trong ph¹m vi c¸c nç lùc nh»m ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp trong mét tiÓu ngµnh
cô thÓ.
GTZ VCCI Swisscontact
Trang 68
DÞch vô Ph¸t triÓn Kinh doanh (DVPTKD) ë ViÖt Nam
• Marketing x· héi chung: C¸c thÞ tr−êng DVPTKD sÏ t¨ng tr−ëng nhanh chãng
nÕu v¨n ho¸ kinh doanh t¹i ViÖt Nam chÊp nhËn nhiÒu h¬n c¸c dÞch vô mua ngoµi.
Mét chiÕn dÞch marketing x· héi tæng thÓ cã thÓ gióp thay ®æi v¨n ho¸ kinh doanh
b»ng c¸ch chØ cho c¸c chñ doanh nghiÖp thÊy ®−îc lîi Ých cña viÖc thuª dÞch vô tõ
bªn ngoµi. ChiÕn dÞch nµy cã thÓ phæ biÕn c¸c tr−êng hîp thµnh c«ng khi sö dông
DVPTKD vµ c¸c th«ng tin vÒ c¸c vÊn ®Ò vµ c¸c xu h−íng kinh doanh. C¸c th«ng
tin nµy cã thÓ gióp kÝch cÇu ®èi víi c¸c dÞch vô cô thÓ. H¬n n÷a, mét chiÕn dÞch
marketing x· héi cã thÓ tuyªn truyÒn vÒ tr−êng hîp cña mét sè quèc gia t¹i ®ã
DÞch vô Ph¸t triÓn Kinh doanh ®· gãp phÇn t¨ng tÝnh c¹nh tranh cña c¸c doanh
nghiÖp võa vµ nhá. Mét chiÕn dÞch marketing x· héi cã thÓ ®−îc thùc hiÖn th«ng
qua c¸c ph−¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng, c¸c hiÖp héi kinh doanh vµ c¶ b¶n th©n
nhµ cung cÊp DVPTKD.
§iÒu quan träng lµ c¸c nhµ tµi trî vµ chÝnh phñ ph¶i cïng phèi hîp ®Ó ®¶m b¶o c¬ së
hîp lý ®èi víi c¸c ho¹t ®éng bao cÊp cho DÞch vô Ph¸t triÓn Kinh doanh. Bao cÊp cho
c¸c giao dÞch cÇn ®−îc gi¶m dÇn vµ thay vµo ®ã lµ sö dông nguån tµi chÝnh c«ng ®Ó
khuyÕn khÝch ph¸t triÓn bÒn v÷ng c¸c thÞ tr−êng DVPTKD.
Ph¸t triÓn c¸c thÞ tr−êng DVPTKD t¹i ViÖt Nam cã tiÒm n¨ng ®Ó gióp c¸c doanh
nghiÖp võa vµ nhá c¹nh tranh hiÖu qu¶ h¬n n÷a trªn thÞ tr−êng thÕ giíi, thóc ®Èy t¨ng
tr−ëng kinh tÕ vµ t¹o c«ng ¨n viÖc lµm. NhiÒu thÞ tr−êng DVPTKD t¹i ViÖt Nam ®ang
ë thêi ®iÓm "cÊt c¸nh". Nh÷ng c¶i thiÖn vÒ m«i tr−êng ho¹t ®éng cña c¸c thÞ tr−êng
DVPTKD, còng nh− c¸c biÖn ph¸p hç trî ch−¬ng tr×nh cã ®Þnh h−íng cã thÓ gióp c¸c
thÞ tr−êng t¨ng tr−ëng nhanh h¬n, cho phÐp nhiÒu h¬n n÷a c¸c doanh nghiÖp võa vµ
nhá cã ®−îc c¸c dÞch vô kinh doanh hä muèn ®Ó më réng vµ ph¸t triÓn doanh nghiÖp
cña m×nh.
GTZ VCCI Swisscontact
Trang 69
Các file đính kèm theo tài liệu này:
Nghiên cứu Thị trường Dịch vụ Phát triển Kinh doanh tại 1200 Doanh nghiệp Nhỏ và Vừa tại Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Hải Phòng, Đồng Nai v.PDF
