Đề tài Tổ chức kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại phân xưởng lò thuộc hợp tác xã công nghiệp sứ Hợp Lực

theo møc tiªu hao nguyªn liÖu chÝnh ®Þnh møc: Tû lÖ ph©n bæ chi phÝ CCDC kh¸c = = = 0,0238 VÝ dô: Chi phÝ CCDC vµ vËt liÖu kh¸c ph©n bæ cho: - S¶n phÈm chÐn bé tø c¶nh: 0,0238 x 3.443.288,36 = 81.950,2 - S¶n phÈm chÐn quai t¸ch K54: 0,0238 x 2.031.390,62 = 84.347,09 Qu¸ tr×nh lµm men s¶n phÈm trong s¶n xuÊt cã vÞ trÝ hÕt søc quan träng, nã quyÕt ®Þnh ®Õn kÕt qu¶ cuèi cïng cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. §èi víi tæ méc, ®Ó ®¶m b¶o ®óng yªu cÇu kü thuËt mµ kh¸ch hµng yªu cÇu, mét sè s¶n phÈm ph¶i qua kh©u gia c«ng thuª ngoµi råi míi chuyÓn sang giai ®o¹n nung ®èt. Trong c¬ cÊu gi¸ thµnh, kho¶n môc chi phÝ nµy chiÕm tû träng t­¬ng ®èi lín, cô thÓ th¸ng 10 kho¶n chi phÝ nµy ®­îc ph¶n ¸nh vµo chøng tõ ghi sæ: hop luc ceramic phan xuong lo Chøng tõ ghi sæ Sè: 10.34 Ngµy 30/10/2001 TrÝch yÕu Sè hiÖu tµi kho¶n Sè tiÒn Nî Cã Chi tiªng gia c«ng thuª ngoµi 621 111 250.546.348 250.546.348 Céng 250.546.348 250.546.348 Cã kÌm theo chøng tõ gèc Sau khi tËp hîp ®­îc chi phÝ thuª ngoµi gia c«ng, kÕ to¸n tÝnh ph©n bæ cho tõng lo¹i s¶n phÈm theo møc tiªu hao nguyªn liÖu chÝnh ®Þnh møc. Tû lÖ ph©n bæ CP gia c«ng thuª ngoµi = = = 0,455 Tõ ®ã gia c«ng thuª ngoµi ®­îc ph©n bæ cho tõng lo¹i s¶n phÈm nh­ sau: VÝ dô: - ChÐn bé tø c¶nh: 0,455 x 3.443.288,36 = 1.566.696,2 - ChÐn quai t¸ch K54: 0,455 x 2.031.390,62 = 924.282,73 e - H¹ch to¸n tæng hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n mét sè ho¹t ®éng kinh tÕ chñ yÕu: + Khi nguyªn vËt liÖu xuÊt dïng trùc tiÕp cho s¶n xuÊt, kÕ to¸n ®Þnh kho¶n theo bót to¸n: Cã TK 152: 733.108.837 (Chi tiÕt: TK 1521: 549.809.667 TK 1522: 167.020.770 TK 1523: 3.296.800 TK 1524: 12.981.600) + Khi xuÊt c«ng cô kÕ to¸n ghi: Nî TK 621: 135.000 Cã TK 153: 135.000 + Khi xuÊt nguyªn vËt liÖu gia c«ng thuª ngoµi, kÕ to¸n ghi: Nî TK 621: 250.546.348 Cã TK 111: 250.546.348 Cuèi th¸ng, kho¶n môc chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp ®­îc kÕt chuyÓn vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm, ®¬n vÞ h¹ch to¸n nh­ sau: Nî TK 154: 983.790.185 Cã TK 621: 983.790.185 C¨n cø vµo chøng tõ ghi sæ, cuèi th¸ng kÕ to¸n lËp sæ c¸i cho TK 621 - Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. hop luc ceramic phan xuong lo Sæ c¸i TK 621 Th¸ng 10/2001 DiÔn gi¶i TK ®èi øng Sè tiÒn Ghi Nî Ghi Cã - Sè d­ ®Çu th¸ng - Sè ph¸t sinh trong th¸ng 111 250.546.348 1521 549.809.667 1522 167.020.770 1523 3.296.800 1524 12.981.600 153 135.000 - KÕt chuyÓn TK 1543 154 983.790.185 - Tæng céng ph¸t sinh - Sè d­ cuèi th¸ng 983.790.185 983.790.185 2.3.2- KÕ to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp lµ toµn bé chi phÝ vÒ tiÒn l­¬ng, tiÒn c«ng, vµ trÝch b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ, kinh phÝ c«ng ®oµn ... V× vËy, kho¶n chi phÝ nµy chiÕm tû lÖ t­¬ng ®èi lín trong c¬ cÊu gi¸ thµnh s¶n phÈm. HiÖn nay, ph©n x­ëng tr¶ l­¬ng cho c«ng nh©n s¶n xuÊt theo hai h×nh thøc: l­¬ng s¶n phÈm vµ l­¬ng thêi gian. §èi víi h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm, c«ng nh©n s¶n xuÊt ®­îc h­ëng møc l­¬ng theo ®¬n gi¸ trªn lo¹i s¶n phÈm, tõng c«ng viÖc trªn tõng qui tr×nh c«ng nghÖ. Hµng ngµy, c­n cø vµo c¸c phiÕu giao viÖc, bé phËn tiÒn l­¬ng tËp hîp ®­îc kho¶n chi phÝ nh©n c«ng theo tõng lo¹i s¶n phÈm. Cô thÓ: ChÐn bé tø c¶nh - Tæng hîp chi phÝ nh©n c«ng ®èi víi lo¹i s¶n phÈm nµy lµ tæng c¸c phiÕu giao viÖc cña c¸c tæ s¶n xuÊt, vÝ dô tæ t¹o mÉu. hop luc ceramic phan xuong lo PhiÕu giao viÖc Ngµy: 2/10/2001 §¬n vÞ thùc hiÖn: Tæ to¹ mÉu Tªn s¶n phÈm: ChÐn bé tø c¶nh Th­ßi gian hoµn thµnh: 10/10/2000 Sè l­îng thµnh phÈm: KT: 070 H85 Yªu cÇu kü thuËt: NÒn men tr¸ng, vÏ l¸ xanh C«ban, hoa mÇu ®á Møc l­¬ng h­ëng: VÏ kü thuËt: 25.000 Tr¸ng men: 23.000 T/M Gi¸m ®èc PX P. Gi¸m ®èc T­¬ng tù nh­ vËy, møc l­¬ng cho c¸c tæ kh¸c nh­: tæ nung ®èt: 96.000, bª hép: 52.000, ph©n lo¹i s¶n phÈm: 47.000, kÕt hîp víi b¶ng thanh to¸n tiÒn gia c«ng gãi hµng s¶n phÈm chÐn bé tø c¶nh: 35.000. Nh­ vËy, tæng chi phÝ nh©n c«ng cho: ChÐn bé tø c¶nh lµ 278.000. ChÐn ®éc Èm lµ: 102.700 - ChÐn v¹i lµ: 186.500 ChÐn h¹t mÝt lµ: 96.300 - ChÐn quai t¸ch K79 lµ: 480.400 ChÐn quai t¸ch K54 lµ: 301.400 Chi phÝ nh©n c«ng tÝnh cho tæ nung ®èt tÝnh theo sè l­îng nung, c¨n cø vµo cÊp bËc cña c«ng nh©n, ph©n x­ëng kho¸n cho tæ mçi l­ît nung lµ 30®. Cô thÓ nh­ chÐn bé tø c¶nh, ®Ó cho ra mét s¶n phÈm ph¶i qua lß nung 2 lÇn, mçi tæ cã chØ tiªu giao kho¸n riªng. §èi víi chi phÝ gia c«ng gãi hµng, ph©n x­ëng c¨n cø vµo ®é dµi cña ®­êng d¸n theo qui c¸ch cña tõng lo¹i s¶n phÈm ®Ó cã møc l­¬ng hîp lý. Tuú thuéc vµo nhu cÇu lao ®éng cña tõng c«ng viÖc mµ c¸c tæ bè trÝ lao ®éng mét c¸ch hîp lý. Bªn c¹nh viÖc tÝnh l­¬ng theo s¶n phÈm, ph©n x­ëng cßn tÝnh l­¬ng theo thêi gian, trong nh÷ng tr­êng hîp nghØ phÐp, èm ®au, thai s¶n, häc viÖc ... cãnh÷ng bé phËn ®­îc tÝnh theo thêi gian nh­: bé phËn s¶n xuÊt phô trî: bé phËn c¬ ®iÖn, bé phËn v¨n phßng. Nh­ vËy, tæng l­¬ng cña c«ng nh©n s¶n xuÊt bao gåm 2 bé phËn ®ã lµ tæng l­¬ng s¶n phÈm céng l­¬ng thêi gian, kho¶n chi phÝ nµy ®­îc tr¶ vµo 2 kú trong th¸ng. Ngoµi 2 h×nh thøc l­¬ng trªn, ph©n x­ëng cßn cã h×nh thøc th­ëng cho c«ng nh©n s¸ng kiÕn hay tiÕt kiÖm nguyªn liÖu, ®¶m bo¶ c«ng viÖc hoµn thµnh ®ßi hái tr×nh ®é tay nghÒ cao. Cïng víi c¸c ngµy lÔ lín trong n¨m. Ph©n x­ëng cßn cã kho¶n l­¬ng th­ëng cho c¸n bé c«ng nh©n x· viªn nh»m g¾n bã tr¸ch nhiÖm cña hä ®èi víi ph©n x­ëng, n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng thóc ®Èy ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ngµy cµng hiÖu qu¶. * Thùc tÕ kÕ to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp t¹i ph©n x­ëng Lß Cuèi th¸ng c¨n cø vµo b¶ng chÊm c«ng, phiÕu giao viÖc, b¶ng thanh to¸n l­¬ng s¶n phÈm cho c«ng nh©n, giÊy b¸o lµm viÖc ngoµi giê … bé phËn tiÒn l­¬ng tiÕn hµnh kiÓm tra tÝnh hîp lý, hîp ph¸p cña c¸c chøng tõ sau ®ã lËp b¶ng thanh to¸n l­¬ng, thanh to¸n tiÒn l­¬ng ngoµi giê, b¶ng tÝnh th­ëng do tiÕt kiÖm vËt liÖu. TiÒn l­¬ng s¶n xuÊt thuéc bé phËn nµo th× ghi vµo sæ theo dâi cña bé phËn ®ã. Sau ®ã kÕ to¸n tæng hîp c¸c sè liÖu theo dâi cña c¸c bé phËn ®Ó ghi vµo chøng tõ ghi sæ. Hop luc ceramic Phan xuong lo Chøng tõ ghi sæ Sè: 10.37 Ngµy: 30/10/2000 TrÝch yÕu Sè hiÖu tµi kho¶n Sè tiÒn Nî Cã Tr¶ l­¬ng trùc tiÕp s¶n xuÊt 622 80.000.000 334 80.000.000 Céng 80.000.000 80.000.000 Cã chøng tõ gèc kÌm theo Ngoµi ra chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp cßn ®­îc ph¶n ¸nh trªn chøng tõ ghi tiÒn mÆt ®èi víi c¸c kho¶n chi phÝ thuª ngoµi gia c«ng, tiÒn l­¬ng ph¶i tr¶ cho ng­êi lao ®éng thêi vô. Cuèi th¸ng kho¶n chi phÝ nµy ®­îc ph¶n ¸nh trªn chøng tõ ghi sæ: Hop luc ceramic Phan xuong lo Chøng tõ ghi sæ Sè: 10.35 Ngµy: 30/10/2000 TrÝch yÕu Sè hiÖu tµi kho¶n Sè tiÒn Nî Cã L­¬ng tr¶ trùc tiÕp s¶n xuÊt 622 14..217.700 111 14..217.700 Céng 14..217.700 14..217.700 H¹ch to¸n mét sè ho¹t ®éng kinh tÕ chñ yÕu trong th¸ng. - Tr¶ tiÒn c«ng lao ®éng thêi vô, thuª ngoµi gia c«ng, kÕ to¸n ghi: Nî TK 622: 14.217.700 Cã TK 111: 14.217.700 - TiÒn l­¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn trùc tiÕp s¶n xuÊt, kÕ to¸n ghi: Nî TK 622: 80.000.000 Cã TK 334: 80.000.000 - Cuèi th¸ng kÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm, kÕ to¸n ghi: Nî TK154: 94.217.700 Cã TK 622: 94.217.700 Cuèi th¸ng c¨n cø vµo chøng tõ gèc, kÕ to¸n lËp chøng tõ ghi sæ, c¨n cø vµo chøng tõ ghi sæ kÕ to¸n vµo sæ c¸i TK 622 - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. Hop luc ceramic Phan xuong lo Sæ c¸i TK 622 Th¸ng: 10/2001 DiÔn gi¶i TK ®èi øng Sè tiÒn Nî Cã - Sè d­ ®Çu th¸ng - Sè ph¸t sinh trong th¸ng 111 334 154 14.217.700 80.000.000 94.217.700 - KÕt chuyÓn TK 154 - Tæng céng ph¸t sinh 94.217.700 94.217.700 - Sè d­ cuèi th¸ng §Ó tËp hîp ®­îc chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp cho tõng lo¹i s¶n phÈm, cuèi th¸ng c¨n cø vµo b¶ng thanh to¸n l­¬ng dßng tæng céng, vµ c¨n cø vµo b¶ng thanh to¸n tiÒn gia c«ng thuª ngoµi. Tæng chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp th¸ng 10 lµ : 94.217.700 Trong ®ã: L­¬ng s¶n phÈm: 62.979.745 L­¬ng thêi gian: 31.237.955 §èi víi l­¬ng thêi gian, ®Ó tËp hîp chi phÝ cho tõng ®èi t­îng tÝnh gi¸ (tõng lo¹i s¶n phÈm) kÕ to¸n tiÕn hµnh ph©n bæ thoõi gian theo l­¬ng s¶n phÈm. ë ®©y ®Ó gi¶m bít c«ng viÖc tÝnh to¸n, kÕ to¸n tiÕn hµnh ph©n bæ tæng chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp theo l­¬ng s¶n phÈm. Tû lÖ ph©n bæ = = = 1,496 Sau ®ã sè chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp kÕt chuyÓn vµo tõng lo¹i s¶n phÈm ®­îc tÝnh b»ng c¸ch: lÊy tû lÖ ph©n bæ víi chi phÝ l­¬ng s¶n phÈm cña c«ng nh©n trùc tiÕp cho tõng lo¹i s¶n phÈm. Cô thÓ: ChÐn bé tø c¶nh : 1,496 x 278.000 = 415.888 ChÐn quai t¸ch K54: 1,496 x 301.400 = 450.894 2.3.3 - KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung Chi phÝ s¶n xuÊt chung cã tÝnh chÊt tæng hîp, nã bao gåm toµn bé chi phÝ cã tÝnh chÊt phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n lý, tæ chøc vµ ®iÒu hµnh cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ë ph¹m vi ph©n x­ëng, tæ s¶n xuÊt. a - KÕ to¸n chi phÝ qu¶n lý Chi phÝ qu¶n lý lµ kho¶n chi phÝ cho nh©n viªn qu¶n lý ph©n x­ëng, bao gåm: gi¸m ®èc, phã gi¸m ®èc, thñ kho …, ngoµi l­¬ng thêi gian vµ c¸c kho¶n tiÒn lÔ, phÐp, hä cßn ®­îc h­ëng l­¬ng tr¸ch nhiÖm. ViÖc h¹ch to¸n l­¬ng cña nh©n viªn qu¶n lý ph©n x­ëng còng t­¬ng tù nh­ viÖc h¹ch to¸n l­¬ng cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt. Hµng th¸ng, thèng kª ph©n x­ëng cã tr¸ch nhiÖm theo dâi thêi gian lao ®éng cña tõng nh©n viªn qu¶n lý trªn b¶ng chÊm c«ng. C¨n cø vµo b¶ng chÊm c«ng, bé phËn tiÒn l­¬ng lªn b¶ng thanh to¸n l­¬ng, b¶ng thanh to¸n l­¬ng cho biÕt møc ®é hoµn thµnh c«ng viÖc, chøc vô, tr×nh ®é chuyªn m«n, cô thÓ nh­ sau: Hop luc ceramic Phan xuong lo TrÝch: b¶ng chÊm c«ng Tæ v¨n phßng: th¸ng 10/2001 STT Hä vµ tªn BËc vµ thang l­¬ng NghÒ nghiÖp hoÆc chøc vô 1 2 3 ... ... 30 31 Qui ra c«ng ®Ó tr¶ l­¬ng L­¬ng s¶n phÈm L­¬ng thêi gian Lµm thªm giê NghØ kh«ng l­¬ng 1 Vò V¨n §oµn Gi¸m ®èc X xx X xx X X X 27 15 2 NguyÔn BÝch ViÖt PG§ X X X X X X X 27 3 §Æng V¨n V©n PG§ X X X Xx X X X 27 6 4 Ph¹m ThÞ B×nh CKS X X X X Xx X X 27 10 5 Lª Thu Lan KÕ to¸n X X X X X X X 27 6 Hoµng ThÞ TuyÕt TiÒn l­¬ng X X X X X X X 27 7 NguyÔn ThÞ Th¹ch Thµnh phÈm X X X X X x x 27 8 TrÇn ViÖt Trung Nh©n viªn 27 Hop luc ceramic Phan xuong lo TrÝch: B¶ng thanh to¸n l­¬ng Tæ v¨n phßng: th¸ng 10/2001 STT Hä vµ tªn Chøc vô L­¬ng thêi gian Tæng céng C¸c kho¶n khÊu trõ Thùc lÜnh kú II C«ng Sè tiÒn T¹m øng BHXH 1 Vò V¨n §oµn Gi¸m ®èc 42 2.337.913 2.337.913 500.000 25.056 1.812.857 2 NguyÔn BÝch ViÖt PG§ 27 1.306.908 1.306.908 500.000 23.256 783.652 3 §Æng V¨n V©n PG§ 33 1.597.332 1.597.332 500.000 19.728 1.077.604 4 Ph¹m ThÞ B×nh CKS 37 1.611.853 1.611.853 500.000 23.256 1.088.597 5 Lª Thu Lan KÕ to¸n 27 1.306.908 1.306.908 500.000 16.272 700.636 6 Hoµng ThÞ TuyÕt TiÒn l­¬ng 27 784.145 784.145 500.000 13.104 271.041 7 NguyÔn ThÞ Th¹ch Thµnh phÈm 27 784.145 784.145 500.000 15.696 268.449 8 TrÇn ViÖt Trung Nh©n viªn 800.000 800.000 800.000 Céng 220 10.529.204 10.529.204 3.500.000 136.368 6.892.836 Cuèi th¸ng c¨n cø vµo b¶ng chÊm c«ng, phiÕu giao viÖc, b¶ng thanh to¸n l­¬ng cho c«ng nh©n x· viªn, giÊy b¸o èm, giÊy xin phÐp nghØ, giÊy b¸o lµm viÖc ngoµi giê, bé phËn tiÒn l­¬ng kiÓm tra tÝnh hîp lý, hîp ph¸p cña c¸c chøng tõ, sau ®ã tiÕn hµnh lËp b¶ng thanh to¸n l­¬ng, thanh to¸n tiÒn lµm thªm giê. Tõ ®ã, kÕ to¸n tæng hîp cña khèi qu¶n lý ®Ó lËp chøng tõ ghi sæ. Hop luc ceramic Phan xuong lo Chøng tõ ghi sæ Sè: 10.41 Ngµy: 30/10/2001 TrÝch yÕu Sè hiÖu TK Sè tiÒn Nî Cã Nî Cã Tr¶ l­¬ng nh©n viªn qu¶n lý 627 10.529.204 334 10.529.204 Céng 10.529.204 10.529.204 Cã thÌm theo chøng tõ gèc Chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý ph©n x­ëng thuéc lo¹i chi phÝ gi¸n tiÕp, do ®ã khi tËp hîp chi phÝ qu¶n lý cho tõng ®èi t­îng tÝnh gi¸, kÕ to¸n ®· tiÕn hµnh ph©n bæ chi phÝ qu¶n lý theo chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, qu¸ tr×nh tiÕn hµnh ngoµi sæ. Tû lÖ ph©n bæ chi phÝ qu¶n lý = = = 0,11 Sau ®ã tÝnh tæng chi phÝ ph©n bæ cho tõng lo¹i s¶n phÈm: VÝ dô: ChÐn bé tø c¶nh: 0,11 x 415.888 = 45.747,68 ChÐn quai t¸ch K54: 0,11 x 450.894 = 49.598,34 B - KÕ to¸n chi phÝ b»ng tiÒn Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, ngoµi c¸c kho¶n chi phÝ ®· nªu trªn, nh­ chi phÝ giao dÞch, chi phÝ tiÕp kh¸ch, héi nghÞ, in Ên tµi liÖu ... Trong th¸ng 10, tæng sè chi phÝ ph¸t sinh c¸c kho¶n chi phÝ nµy lµ: 12.412.588. Cuèi th¸ng c¨n cø vµo c¸c chøng tõ chi tiÒn mÆt, kÕ to¸n lËp chøng tõ ghi sæ. Hop luc ceramic Phan xuong lo Chøng tõ ghi sæ Sè: 10.40 Ngµy: 30/10/2001 TrÝch yÕu Sè hiÖu TK Sè tiÒn Nî Cã Nî Cã Tr¶ l­¬ng nh©n viªn qu¶n lý 627 12.412.558 111 12.412.558 Céng 12.412.558 12.412.558 Cã kÌm theo chøng tõ gèc Khi tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, kho¶n chi phÝ gi¸n tiÕp nµy ®­îc ph©n bæ theo tiÒn l­¬ng cña c«ng nh©n s¶n xuÊt vµ nh©n viªn quanr lý (kho¶n nµy ®­îc ph©n bæ ë phÇn sau). C - KÕ to¸n dÞch vô mua ngoµi Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi cña ph©n x­ëng, bao gåm: chi phÝ ®iÖn n­íc dïng cho s¶n xuÊt. Do ®Æc thï ph©n x­ëng lµ trùc thuéc c¨n cø vµo phiÕu b¸o tr¶ ®iÖn, n­íc trong th¸ng. Kho¶n chi phÝ nµy ph©n x­ëng ph¶i thanh to¸n víi HTX qua tµi kho¶n thanh to¸n néi bé. Cuèi th¸ng kÕ to¸n tËp hîp chøng tõ ghi sæ. Hop luc ceramic Phan xuong lo Chøng tõ ghi sæ Sè: 10.45 Ngµy: 30/10/2001 TrÝch yÕu Sè hiÖu TK Sè tiÒn Nî Cã Nî Cã Tr¶ l­¬ng nh©n viªn qu¶n lý 627 19.661.842 336 19.661.842 Céng 19.661.842 19.661.842 Cã kÌm theo chøng tõ gèc Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi lµ kho¶n chi phÝ gi¸n tiÕp, do vËy khi tËp hîp chi phÝ cho tõng lo¹i (tõng ®èi t­îng tÝnh gi¸) kÕ to¸n ph¶i tÝnh to¸n ph©n bæ nh­ c¸c lo¹i chi phÝ gÝn tiÕp (kho¶n chi phÝ nµy sÏ ®­îc ph©n bæ ë phÇn sau). D - KÕ to¸n chi phÝ thiÖt h¹i Chi phÝ thiÖt h¹i t¹i ph©n x­ëng bao gåm: chi phÝ ngõng s¶n xuÊt vµ chi phÝ thiÖt h¹i s¶n phÈm háng. §èi víi chi phÝ thiÖt h¹i trong s¶n xuÊt, theo qui ®Þnh hiÖn hµnh, kho¶n chi phÝ nµy kh«ng h¹ch to¸n vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm. Trong tr­êng hîp nÕu ph¸t sinh chi phÝ nµy th× ®¬n vÞ s¶n xuÊt ph¶i h¹ch to¸n th¼ng vµo TK 821 - Chi phÝ bÊt th­êng hoÆc TK 138 - Ph¶i thu kh¸c. Trªn thùc tÕ t¹i ph©n x­ëng kh«ng theo dâi c¸c kho¶n thiÖt h¹i trong s¶n xuÊt. Bëi v× ®èi víi thiÖt h¹i s¶n phÈm háng ph¸t sinh rÊt Ýt vµ kh«ng nhá h¬n tû lÖ phÇn tr¨m cho phÐp. §èi víi thiÖt h¹i ngõng s¶n xuÊt ë ph©n x­ëng, chñ yÕu lµ do mÊt ®iÖn nh­ng ®Òu cã sù b¸o tr­íc nªn Ph©n x­ëng ®· cã kÕ ho¹ch kÞp thêi tæ chøc lµm bï sè ngµy dõng s¶n xuÊt. T¹i ph©n x­ëng Lß, s¶n phÈm háng chñ yÕu ph¸t sinh ë kh©u lµm méc. Tuy bé phËn kÕ ho¹ch ®· cã ®Þnh møc s¶n phÈm háng trong c«ng t¸c lµm méc, nh­ng do mét vµi sai xãt kü thuËt nªn sè s¶n phÈm háng vÉn ph¸t sinh ngoµi ®Þnh møc. Cã thÓ sè s¶n phÈm háng v­ît ®Þnh møc nµy sÏ do c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt chÞu. Sè phÕ liÖu thu håi ®­îc trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt khi b¸n phÇn thu nhËp nµy sÏ ghi gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt theo bót to¸n: Nî TK 111: 15.552.200 Cã TK 627: 15.552.200 Kho¶n chi phÝ nµy kÕt chuyÓn vµo gi¸ thµnh cña tõng lo¹i s¶n phÈm. ChÐn bé tø c¶nh: 0,157 x (41.588+47.747,68) = 72.476,8 ChÐn quai t¸ch K 54: 0,157 x (450.895 + 48.598,34) = 78.557,2 E - KÕ to¸n chi phÝ khÊu hao TSC§. T¹i ph©n x­ëng chi phÝ khÊu hao TSC§ bao gåm TSC§ phôc vô s¶n xuÊt, TSC§ phôc vô qu¶n lý chung toµn ph©n x­ëng. Do ®Æc thï ph©n x­ëng lµ ®¬n cÞ trùc thuéc nªn TSC§ cña ph©n x­ëng ®a sè ®­îc trang bÞ b»ng vèn vay vµ vèn tù cã cña HTX. Tõ c¬ së ban ®Çu cho ®Õn nay, ph©n x­ëng ®· cã h¬n 20 m¸y mãc thiÕt bÞ lo¹i chuyªn dïng, vµ h¬n 10 m¸y mãc thiÕt bÞ ®­îc thanh lý. C¸c lo¹i TSC§ ®· ®­îc trÝch khÊu hao theo tû lÖ kh¸c nhau, tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm kinh tÕ kü thuËt cña tõng lo¹i thiÕt bÞ. ®Ó trÝch khÊu hao hµng n¨m, HTX ®· c¨n cø vµo nhuyªn gi¸ TSC§ kiÓm kª vµ ®¸nh gi¸ l¹i vµo ngµy 01/10/2001 nh©n víi tû lÖ kh©ó hao theo quyÕt ®Þnh 507/TSC§ cña Bé Tµi ChÝnh. Nh­ vËy ph­¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao cña HTX lµ ph­¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao b×nh qu©n. Møc khÊu hao = Nguyªn gi¸ x Tû lÖ khÊu hao n¨m. TrÝch : thÎ tµi s¶n cè ®Þnh §¬n vÞ : 1000® STT Tªn tµi s¶n N¨m mua N¨m sö dông Nguyªn gi¸ Gi¸ trÞ hao mßn Gi¸ trÞ cßn l¹i N¨m 2001 1 2 3 4 .. M¸y Ðp ®Êt M¸y Ðp ®µi loan M¸y nghiÒn 1,5 tÊn M¸y thuû lùc 50T ........ 1982 1985 1985 1987 ..... 1983 1986 1988 1988 ... 398.556 14.590 63.157 52.660 ... 324.162 10.797 40.111 34.270 ... 74.394 3.793 23.406 18.390 ... 7439,4 379,3 2.304,6 1,839 ...... Tæng céng 4.519.000 1.928.090 2.651.000 159.956 §èi víi TSC§ ph¶i thanh lý tr­íc khi khÊu hao hÕt, HTX vÉn tiÕp tôc nép tiÒn b»ng c¸ch ph©n bæ dÇn cho tíi khi nép ®ñ. MÆt kh¸c goµi nguyªn gi¸ TSC§, ®Ó tÝnh khÊu hao hîp lý, HTX cßn ph¶i c¨n cø vµo t×nh h×nh thùc tÕ, vµo n¨ng lùc s¶n xuÊt, vµo s¶n l­îng ®¹t ®­îc ë n¨m tr­íc, dù kiÕn s¶n l­îng n¨m nay, c¨n cø vµo sù ph¸t triÓn khoa häc c«ng nghÖ vÒ ng÷ng m¸y mãc cã cïng tÝnh n¨ng sö dông gièng nh­ thiÕt bÞ m¸y mãc ®ang dïng ®Ó giao kho¸n møc khÊu hao TSC§ mét c¸ch hîp lý nhÊt, nh»m môc ®Ých thu håi vèn ®Çu t­ ®Ó ph¸t triÓn chiÒu réng, ®Çu t­ chiÒu s©u, ph¸t huy hÕt c«ng søcc sö dông m¸y, nh»m lµm gi¶m gi¸ thµnh, thóc ®Èy c¹nh tranh. Nh­ vËy c¨n cø vµo nguyªn gi¸ TSC§ vµ t×nh h×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña ph©n x­ëng, N¨m 2001 HTX giao kho¸n khÊu hao TSC§ cho ph©n x­ëng lµ: 259.956.000®. Toµn bé khÊu hao trÝch mçi n¨m, ph©n x­ëng ph¶i nép vÒ HTX ®Ó mua s¾m, x©y dùng TSC§ míi. C¨n cø vµo chØ tiªu giao kho¸n cña HTX, hµng th¸ng ph©n x­ëng tiÕn hµnh trÝch khÊu hao theo ph­¬ng ph¸p khÊu hao tuyÕn tÝnh, khi ®ã: Sè khÊu hao trÝch trong th¸ng = Sè khÊu hao n¨m = 259.956.000 = 21.663.000 12 th¸ng 12 Hµng th¸ng sè khÊu hao ph©n x­ëng ph¶i nép vÒ cho HTX sè tiÒn lµ: 21.663.000 ®ång thêi lËp chøng tõ ghi sæ. hop luc ceramic phan xuong lo chøng tõ ghi sæ Sè: 10.38 Ngµy: 30/10/2001 TrÝch yÕu Sè hiÖu TK Sè tiÒn Nî Cã Nî Cã TrÝch khÊu hao TSC§ 627 214 21.663.000 21.663.000 Céng 21.663.000 21.663.000 Cã kÌm theo chøng tõ gèc Chi phÝ khÊu hao TSC§ lµ lo¹i chi phÝ gi¸n tiÕp, do ®ã ®Ó tËp hîp chi phÝ khÊu hao cho tõng lo¹i s¶n phÈm th× sè khÊu hao nµy ph¶i ®­îc ph©n bæ, ë ®©y sè khÊu hao nµy ®­îc ph©n bæ theo møc khÊu hao nguyªn liÖu chÝnh. Tû lÖ ph©n bæ khÊu hao TSC§ = Tæng chi phÝ khÊu hao TSC§ Tæng nguyªn liÖu chÝnh ®Þnh møc = 21.663.000 = 0,039 549.809.667 Sau ®ã sè khÊu hao nµy sÏ ®­îc ph©n bæ ch tõng lo¹i s¶n phÈm: ChÐn bé tø c¶nh: 0,039 x 3.443.288,36 = 134.288,2 ChÐn quai t¸ch K57: 0,039 x 2.031.390,62 = 79.224,2 * Sè khÊu hao nµy do HTX giao kho¸n chØ tiªu, cuèi th¸ng khÊu hao ph¶i chuyÓn tr¶ HTX. Khi ®ã kÕ to¸n ph©n x­ëng sÏ ®Þnh kho¶n theo bót to¸n: Nî TK 136: 21.663.000 Cã TK 336: 21.663.000 HTX h¹ch to¸n nh­ sau: Nî TK 136: 21.663.000 Cã TK 214: 21.663.000 * Khi nép khÊu hao tõ tiÒn b¸n hµng. Ph©n x­ëng sÏ h¹ch to¸n: Nî TK 336: 21.663.000 Cã TK 111: 21.663.000 HTX h¹ch to¸n: Nî TK 111: 21.663.000 Cã TK 136: 21.663.000 Nh­ vËy ®èi víi kho¶n môc chi phÝ s¶n xuÊt chung, cuèi th¸ng c¨n cø vµo chøng tõ ghi sæ ®· ®­îc lËp, kÕ to¸n vµo sæ c¸i TK 627 - Chi phÝ s¶n xuÊt chung. hop luc ceramic phan xuong lo Sæ c¸i TK: 627 Th¸ng: 10/2001 DiÔn gi¶i TK ®èi øng Sè tiÒn Ghi Nî Ghi Cã Sè d­ ®Çu th¸ng Sè ph¸t sinh trong th¸ng 111 12.412.558 15.552.200 214 21.663.000 334 10.529.204 336 19.661.842 KÕt chuyÓn TK 154 154 48.714.404 Tæng céng ph¸t sinh Sè d­ cuèi th¸ng 64.266.604 64.266.604 2.3.4 - Tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt Cuèi th¸ng, c¨n cø vµo chøng tõ ghi sæ ®· ®­îc lËp, c¨n cø vµo sæ c¸i TK: 621, 622, 627, kÕ to¸n vµo sæ c¸i TK 154 - " KÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang". hop luc ceramic phan xuong lo Sæ c¸i TK: 154 Th¸ng: 10/2001 DiÔn gi¶i TK ®èi øng Sè tiÒn Ghi nî Ghi cã Sè d­ ®Çu th¸ng Sè ph¸t sinh trong th¸ng 621 983.790.185 622 94.217.700 627 48.714.404 KÕt chuyÓn TK 155 155 1.126.722.289 Tæng céng ph¸t sinh Sè d­ cuèi th¸ng 1.126.722.289 1.126.722.289 C¨n cø v¸o sè liÖu ®· tæng hîp ®­îc, kÕ to¸n lªn b¶ng tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. T¹i ph©n x­ëng, b¶ng tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc lËp trªn cïng mét b¶ng. Sè liÖu ë dßng tæng céng trªn b¶ng tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ c¬ së ®Ó kÕ to¸n vµo b¶ng c©n ®èi tµi s¶n vµ c¸c kho¶n sö dông trong th¸ng. 2.3.5 - Ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú X¸c ®Þnh gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang lµ kh©u hÕt søc quan träng, ®¶m b¶o cho sù chÝnh x¸c khi tÝnh gi¸ thµnh. V× vËy, viÖc ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú lµ kh©u rÊt cÇn thiÕt. Nh­ng do ®Æc ®iÓm ngµnh gèm sø nãi chung vµ cña ph©n x­ëng nãi riªng, s¶n phÈm nµy lµ lo¹i s¶n phÈm cã chu kú s¶n xuÊt ng¾n, nªn c¸c kho¶n chi phÝ s¶n xuÊt kÕt chuyÓn vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm trong th¸ng ®Òu ®­îc ph©n bæ ho¹c tÝnh hÕt cho sè s¶n phÈm hoµn thµnh nhËp kho. Do ®ã, thùc tÕ kÕ to¸n kh«ng quan t©m ®Õn sè l­îng vµ gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang ®ang trªn d©y truyÒn s¶n xuÊt mµ chØ quan t©m ®Õn phiÕu nhËp kho thµnh phÈm. V× vËy, tæng ph¸t sinh trong th¸ng tËp hîp ®­îc bªn Nî TK 154 (Chi phÝ SXKD dë dang) còng chÝnh lµ tæng gi¸ thµnh thùc tÕ cña s¶n phÈm hoµn thµnh. Vµo cuèi mçi th¸ng, sau khi tÝnh to¸n, x¸c ®Þnh sè liÖu tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt. PhÇn Nî TK 154 ®èi øng víi phÇn Cã TK 621, 622, 627 vµ tõ c¸c sè liÖu cô thÓ kÕ to¸n tÝnh gi¸ thµnh cña tõng s¶n phÈm hoµn thµnh trong th¸ng theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp. Tæng gi¸ thµnh = Chi phÝ s¶n phÈm lµ dë ®Çu kú + Chi phÝ ph¸t sinh trong kú - Chi phÝ s¶n phÈm lµm dë cuèi kú Trong ®ã: Chi phÝ s¶n phÈm lµm dë ®Çu kú = CP s¶n phÈm lµm dë cuèi kú = 0 Nh­ vËy: Tæng gi¸ thµnh cña tõng lo¹i s¶n phÈm hoµn thµnh trong th¸ng = Tæng chi phÝ s¶n xuÊt tËp hîp ®­îc trong th¸ng Vµ: Tæng gi¸ thµnh ®¬n vÞ SP i = Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm i Sè l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh Trªn biÓu 07, võa lµ b¶ng tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt võa lµ b¶ng tÝnh gi¸ thµnh theo c¸c kho¶n môc qui ®Þnh: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµ chi phÝ s¶n xuÊt chung. Cuèi th¸ng kÕt chuyÓn gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh vµo bªn nî TK 155. Nî TK 155 Cã TK 154 PhÇn thø III Mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i ph©n x­ëng Lß thuéc HTX C«ng NghiÖp Sø Hîp lùc 3.1 - TriÓn väng vµ thùc tr¹ng cÇn tiÕp tôc hoµn thiÖn. Qua thêi gian thùc tËp vµ t×m hiÓu thùc tÕ t¹i ph©n x­ëng Lß - HTX c«ng nghiÖp Sø Hîp Lùc, em nhËn thÊy: 3.1.1- VÒ c«ng t¸c tæ chøc qu¶n lý s¶n xuÊt. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ, ®Æc biÖt lµ sù ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng hµng gèm sø. Trong nh÷ng n¨m qua HTX ®É x©y dùng ®­îc bé m¸y qu¶n lý s¶n xuÊt hoµn chØnh, n¨ng ®éng vµ nh¹y bÐn, cã sù ph©n c«ng râ rµng, sù ph©n ®Þnh tr¸ch nhiÖm, quyÒn h¹n tõ HTX ®Õn ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh trùc thuéc, sö dông tÝnh triÖt ®Ó, tÝnh chñ ®éng vµ linh ho¹t trong s¶n xuÊt kinh doanh, ®Æc biÖt lµ trong vÊn ®Ò khai th¸c thÞ tr­êng, tæ chøc s¶n xuÊt... Cô thÓ hµng n¨m HTX giao kÕ hoÆch cho c¸c trung t©m giao dÞch vµ c¸c xÝ nghiÖp thµnh viªn vÒ c¸c chØ tiªu kinh tÕ tµi chÝnh c¬ b¶n nh­: doanh thu, thuÕ trÝch nép phÝ qu¶n lý, lîi nhuËn, khÊu hao... Ngoµi ra, c¸c ®¬n vÞ nguyªn vËt liÖu, x©y dùng ph­¬ng ¸n s¶n xuÊt, sö dông vµ bè trÝ nh©n c«ng lao ®éng, ®­îc quyÒn xö lý c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn s¶n xuÊt kinh doanh kh¸c kÓ c¶ khen th­ëng vµ kû luËt. VÒ mÆt tµi chÝnh, víi chØ tiªu kÕ hoÆch mµ HTX giao kho¸n, c¸c ®¬n vÞ néi bé ®­îc h¹ch to¸n kÐp kÝn. Phô tr¸ch kÕ to¸n ®¬n vÞ néi bé cã chøc n¨ng nh­ mét kÕ to¸n tr­ëng, cô thÓ lµ ph¶i h¹ch to¸n kÕ to¸n theo ®óng ph¸p lÖnh kÕ to¸n thèng kª cña Nhµ n­íc, qu¶n lý vµ ®¶m b¶o vèn, lu©n chuyÓn vèn trong kinh doanh. Tãm l¹i víi m« h×nh tæ chøc qu¶n lý nh­ vËy lµ hoµn toµn phï hîp víi sù ph¸t triÓn cña mét HTX lín nh­ HTX CN sø Hîp Lùc trong c¬ chÕ thÞ tr­êng hiÖn nay. V× vËy trong suèt qu¸ tr×nh x©y dùng, phÊn ®Êu vµ tr­ëng thµnh, HTX ®· ®¹t ®­îc nhiÒu thµnh tÝch næi bËt. HiÖn nay, HTX ®ang cïng C«ng ty gèm sø VÜnh Th¾ng liªn doanh víi n­íc ngoµi thµnh lËp C«ng ty HAMICO, s¶n xuÊt gèm sø x©y dùng víi c«ng suÊt 100 triÖu s¶n phÈm/n¨m. Víi tæng ®Çu t­ h¬n 3 triÖu USD, vµ dù kiÕn doanh thu khi ch¹y hÕt c«ng suÊt sÏ ®¹t 7 triÖu USD/n¨m, C«ng ty liªn doanh nµy ®i vµo ho¹t ®éng tõ th¸ng 4/2001. Nh­ vËy víi thµnh qu¶ ®· ®¹t ®­îc vµ sÏ ®¹t ®­îc sÏ høa hÑn mét tiÒn ®Ò s¶n xuÊt cña hîp t¸c x· trong t­¬ng lai, cµng ngµy cµng kh¼ng ®Þnh chç ®øng cña HTX trªn th­¬ng tr­êng, lu«n xøng ®¸ng lµ l¸ cê ®Çu trªn thÞ tr­êng gèm sø toµn miÒn B¾c. Sù lín m¹nh cña HTX lµ sù ®ãng gãp to lín cña c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn ®Æc biÖt lµ ph©n x­ëng Lß. Sù thµnh c«ng cña ph©n x­ëng trªn thÞ tr­êng lµ sù cè g¾ng cña tËp thÓ c¸n bé x· viªn trong toµn ph©n x­ëng. 3.1.2- T×nh h×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm cña ph©n x­ëng. Trong nh÷ng n¨m qua, HTX ®· ®Çu t­, ®æi míi trang thiÕt bÞ cho ph©n x­ëng b»ng hÖ thèng nung ®èt lß ga, m¸y phun men mµu, m¸y Ðp thuû lùc, m¸y nghiÒn bi ... Víi trang thiÕt bÞ hiÖn cã ph©n x­ëng cã thÓ ®¶m b¶o nhËn tÊt c¶ c¸c mÆt hµng gèm sø ®ßi hoØ yªu cÇu kü thuËt cao, chÊt l­îng tèt nhÊt. §Ó phôc vô cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, tÊt c¶ c¸c kh©u ®Òu thùc hiÖn t¹i ph©n x­ëng, duy chØ cã mét kh©u mµ ph©n x­ëng thØnh tho¶ng vÉn ph¶i ®i thuª ngoµi ®ã lµ gia c«ng men mÇu. 3.1.3 - C«ng t¸c kÕ to¸n XuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm cña bé m¸y tæ chøc vµ qu¶n lý s¶n xuÊt, ®¬n vÞ tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n theo h×nh thøc võa tËp trung võa ph©n t¸n lµ hoµn toµn phï hîp: phï hîp víi yªu cÇu qu¶n lý, phï hîp víi kh¶ n¨ng vµ tr×nh ®é chuyªn m«n cña tõng ng­êi. Bé m¸y kÕ to¸n cña ph©n x­ëng ®­îc tæ chøc t­¬ng ®èi gän nhÑ va hiÖu qu¶, hÇu hÕt c¸n bé kÕ to¸n ®Òu cã tr×nh ®é ®¹i häc vµ cao ®¼ng. HiÖn nay ph©n x­ëng cßn t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó kÕ to¸n tham gia vµo c¸c kho¸ n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n. Ngoµi phÇn viÖc cña m×nh kÕ to¸n ®¬n vÞ cßn kiªm nhiÖm mét sè c«ng viÖc kh¸c do ®ã g©y ra mét sè h¹n chÕ trong c«ng t¸c kÕ to¸n. Song nh×n chung kÕ to¸n tæng hîp nãi chung vµ kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm nãi riªng ®· ®i vµo nÒ nÕp vµ æn ®Þnh, n¾m b¾t kÞp thêi c¸c th«ng tin cÇn thiÕt phôc vô thiÕt thùc cho yªu cÇu qu¶n lý cña ®¬n vÞ . HÖ thèng sæ s¸ch ®­îc s­ dông t­¬ng ®èi thèng nhÊt vµ hoµn chØnh. Víi viÖc sö dông h×nh thøc kÕ to¸n chøng tõ ghi sæ ®· ph¶n ¸nh ®­îc mét c¸ch toµn diÖn vµ triÖt ®Ó t×nh h×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña ®¬n vÞ, ®¸p øng kÞp thêi ®Çy ®ñ, cung cÊp mäi th«ng tin h÷u dông, phôc vô cho yªu cÇu qu¶n trÞ cña ®¬n vÞ vµ c¸c bªn liªn quan. §i s©u vµ nghiªn cøu vµ t×m hiÓu c«ng t¸c kÕ to¸n nãi chung vµ kÕ to¸n c«ng t¸c tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm nãi riªng, em nhËn thÊy r»ng: ®Ó ®¹t ®­îc lîi nhuËn tèi ®a, ®¬n vÞ ®· cã nhiÒu biÖn ph¸p tÝch cùc ®Ó gi¶m chi phÝ, h¹ gi¸ thµnh. Cô thÓ: - Ph©n x­ëng ®· thùc hiÖn chÕ ®é kho¸n s¶n phÈm ®Õn tõng nhãm c«ng nh©n, khuyÕn khÝch vµ cã chÕ ®é khen th­ëng kÞp thêi ®èi víi viÖc tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu. H×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm cã t¸c dông khuyÕn khÝch c«ng nh©n h¨ng h¸i s¶n xuÊt. MÆt kh¸c, ph©n x­ëng th­êng xuyªn nghiªn cøu c¶i tiÕn hoµn thiÖn d©y chuyÒn s¶n xuÊt, tËn dông phÕ liÖu thu håi nh»m gi¶m chi phÝ h¹ gi¸ thµnh, thóc ®Èy c¹nh tranh. - VÒ c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n nãi chung vµ kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt nãi riªng, kÕ to¸n ®· tËp hîp ®­îc chi phÝ s¶n xuÊt chi tiÕt cho tõng lo¹i s¶n phÈm theo tõng th¸ng mét c¸ch râ rµng, ®¸p øng ®­îc yªu cÇu qu¶n lý vµ ph©n tÝch ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh t¹i ph©n x­ëng. Tuy nhiªn, trong qu¸ tr×nh ¸p dông chÕ ®é kÕ to¸n míi, thùc tÕ ®· cung cÊp nh÷ng th«ng tin phôc vô yªu cÇu qu¶n trÞ cña ®¬n vÞ, song c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm vÉn cßn tån t¹i mét sè mÆt cßn ph¶i cñng cè vµ hoµn thiÖn thªm. Cô thÓ nh­ sau: - §èi víi viÖc sö dông sæ s¸ch kÕ to¸n, ®¬n vÞ ¸p dông h×nh thøc kÕ to¸n "Chøng tõ ghi sæ", nh­ng hµng th¸ng kÕ to¸n chØ lËp chøng tõ ghi sæ vµo mét lÇn cuèi th¸ng. Nh­ vËy lµ ch­a hîp lý, ch­a ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña kÕ to¸n qu¶n trÞ. KÕ to¸n nªn c¨n cø vµo t×nh thùc tÕ ®Ó ®Þnh lËp chøng tõ ghi sæ tuú theo yªu cÇu qu¶n lý. - H¬n n÷a sau khi lËp chøng tõ ghi sæ, kÕ to¸n kh«ng vµo sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ ®Ó theo dâi, mµ kÕ to¸n ®· vµo th¼ng sæ c¸i cho tõng tµi kho¶n. KÕ to¸n ®· tù c¶i tiÕn ph­¬ng ph¸p ghi sæ ®Ó gi¶m nhÑ khèi l­îng c«ng viÖc, nh­ vËy ch­a hîp lý. ViÖc sö dông sæ c¸i nh­ mÉu ë ®¬n vÞ ch­a gi¶i thÝch ®­îc c¸c sè liÖu ®­îc ph¶n ¸nh trªn sæ c¸i. a - Kho¶n môc chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. Nh­ ®· biÕt, chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp lµ lo¹i chi phÝ trùc tiÕp cÊu t¹o nªn s¶n phÈm. T¹i ®¬n vÞ ngoµi c¸c kho¶n theo quy ®Þnh, lo¹i chi phÝ nµy cßn bao gåm c¶ chi phÝ thuª ngoµi, gia c«ng vµ chi phÝ c«ng cô, dông cô. Nh­ vËy lµ ch­a ®óng quy ®Þnh cña kho¶n môc chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. ViÖc h¹ch to¸n nh­ vËy ®· lµm t¨ng chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, dÉn ®Õn gi¸ thµnh s¶n phÈm còng bÞ ®éi lªn t­¬ng øng. Do ®ã kho¶n môc chi phÝ nµy ch­a ph¶n ¸nh ®óng kÕt cÊu tû träng cña chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp chiÕm trong c¬ cÊu gi¸ thµnh s¶n phÈm. b - Kho¶n môc chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp bao gåm toµn bé chi phÝ tiÒn l­¬ng, tiÒn c«ng, kho¶n trÝch BHXH, BHYT, KPC§ cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt. Nh­ng thùc tÕ kho¶n môc nµy chØ bao gåm: Chi phÝ gia c«ng gãi hµng vµ chi phÝ tiÒn l­¬ng gia c«ng trùc tiÕp s¶n xuÊt. Nh­ vËy kho¶n môc chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp tÝnh vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm ch­a ®óng qui ®Þnh. ViÖc tËp hîp chi phÝ nh­ vËy sÏ lµm gi¶m chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, dÉn ®Õn gi¸ thµnh còng gi¶m ®i mét l­îng t­¬ng øng. V× vËy, trªn sæ c¸i TK 622 ch­a ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm. c - Kho¶n môc chi phÝ s¶n xuÊt chung. Chi phÝ s¶n xuÊt chung lµ toµn bé chi phÝ cã tÝnh chÊt phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n lý ®iÒu hµnh s¶n xuÊt ë ph¹m vi trªn toµn ph©n x­ëng. Thùc tÕ t¹i ph©n x­ëng kho¶n môc chi phÝ nµy bao gåm : Chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý, chi phÝ khÊu hao TSC§, chi phÝ dÞch vô mua ngoµi vµ chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn. Trong ®ã: - §èi víi chi phÝ qu¶n lý còng h¹ch to¸n gièng nh­ c«ng nh©n s¶n xuÊt trùc tiÕp kh«ng tÝnh kho¶n trÝch BHXH, BHYT, KPC§ do ®ã viÖc h¹ch to¸n nh­ vËy ch­a ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý trong kho¶n môc chi phÝ s¶n xuÊt chung. ViÖc h¹ch to¸n ch­a ®óng nµy tÊt yÕu lµm gi¶m chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý dÉn ®Õn gi¸ thµnh còng bÞ gi¶m ®i t­¬ng øng. - Chi phÝ khÊu hao TSC§ t¹i ph©n x­ëng do HTX giao kho¸n chØ tiªu, sè trÝch khÊu hao nµy ®­îc kÕ to¸n ph©n x­ëng ph©n bæ ®Òu cho c¸c th¸ng trong n¨m. Víi viÖc tÝnh khÊu hao nh­ vËy, v« h×nh chung gi¸ thµnh còng ®­îc hîp t¸c x· giao kho¸n, mµ thùc tÕ c¸c ®¬n vÞ néi bé ®­îc quyÒn ký kÕt c¸c hîp ®ång mua b¸n nguyªn vËt liÖu... Nh­ vËy hoµn toµn m©u thuÉn gi÷a thùc tÕ vµ kÕ ho¹ch. Sù m©u thuÉn nµy lµm cho gi¸ thµnh trong th¸ng kh«ng chÝnh x¸c. - PhÕ liÖu thu håi: Sau qu¸ tr×nh s¶n xuÊt sè phÕ liÖu thu håi kÕ to¸n ghi gi¶m chi phÝ, nh­ng thùc tÕ sè phÕ liÖu khi b¸n ®­îc thu tiÒn, th× sè phÕ liÖu thu håi nµy lµ kho¶n thu nhËp cña ph©n x­ëng nh­ng kÕ to¸n vÉn ®Ó ë d¹ng phÕ liÖu thu håi. ViÖc h¹ch to¸n nh­ vËy ch­a ®óng víi qui ®Þnh. Ngoµi ra, khi ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung, kÕ to¸n ®· lùa chän tiªu chuÈn ph©n bæ lµ tæng tiÒn l­¬ng c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt vµ nh©n viªn qu¶n lý lµ ch­a thËt hîp lý, ¶nh h­ëng tíi sù chÝnh x¸c cña gi¸ thµnh thùc tÕ ®­îc ph¶n ¸nh trªn b¶ng gi¸ thµnh chi tiÕt. 3.2 - mét sè ý kiÕn ®ãng gãp nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i ph©n x­ëng lß - htx c«ng nghiÖp sø hîp lùc 3.2.1- Cñng cè vµ hoµn thiÖn sæ s¸ch kÕ to¸n. §Ó phôc vô tèt h¬n vµ cung cÊp sè liÖu chÝnh x¸c cho c«ng t¸c qu¶n lý vµ ph©n tÝch ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, kÕ to¸n ph©n x­ëng cÇn thiÕt lËp sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ. Së dÜ cÇn ph¶i lËp sæ nµy lµ v× sæ ®Ó theo dâi tæng hîp c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh theo tr×nh tù thêi gian. H¬n n÷a sæ cã thÓ dïng ®Ó kiÓm tra, võa ®èi chiÕu sè liÖu víi b¶ng c©n ®èi ph¸t sinh. XuÊt ph¸t tõ lý do ®ã, theo em ®¬n vÞ nªn lËp sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ, sæ nµy ®­îc lËp nh­ sau: H»ng ngµy c¨n cø vµ nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh, c¨n cø vµo chøng tõ gèc kÕ to¸n vµo chøng tõ ghi sæ, c¨n cø vµo chøng tõ ghi sæ ®Ó vµo sæ ®¨ng ký. Nh­ vËy th¸ng 10 sæ ®¨ng ký ®­îc lËp nh­ sau: hop luc ceramic phan xuong lo sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ Th¸ng 10/2001 chøng tõ ghi sæ Sè tiÒn chøng tõ ghi sæ Sè tiÒn Sè hiÖu Ngµy th¸ng Sè hiÖu Ngµy th¸ng 1 2 3 1 2 3 10.28 30/10/2001 549.809.667 10.35 30/10/2001 80.000.000 10.30 30/10/2001 167.020.770 10.36 30/10/2001 21.663.000 10.31 30/10/2001 3.296.800 10.37 30/10/2001 12.412.558 10.32 30/10/2001 13.116.600 10.38 30/10/2001 10.529.204 10.33 30/10/2001 250.546.348 10.39 30/10/2001 19.661.842 10.34 30/10/2001 14.217.700 KÕt l Ngoµi viÖc lËp thªm sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ, c¨n cø vµo c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh trong th¸ng, kÕ to¸n nªn lËp chøng tõ ghi sæ theo ®Þnh kú lµ 10 ngµy hoÆc 15 ngµy trong th¸ng. Mét mÆt lµm gi¶m bít khèi l­îng c«ng viÖc kÕ to¸n vµo cuèi th¸ng, mét mÆt gióp cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh t¹i ®¬n vÞ ®­îc theo dâi mét c¸ch chi tiÕt h¬n, qu¶n lý chÆt chÏ h¬n, ®¸p øng tèt h¬n yªu cÇu qu¶n trÞ cña ®¬n vÞ. H×nh thøc chøng tõ ghi sæ chØ lµ h×nh thøc kÕ to¸n tæng hîp, ph¶n ¸nh mét c¸ch kh¸i qu¸t vÒ t×nh h×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña ®¬n vÞ mµ ch­a ®¸p ­ngs ®­îc yªu cÇu cña kÕ to¸n qu¶n trÞ, nhÊt lµ ®èi víi c«ng t¸c tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. V× vËy ®Ó phôc vô tèt h¬n, cung cÊp sè liÖu ®­îc chÝnh x¸c h¬n vµ kÞp thêi h¬n, theo em ®¬n vÞ nªn c¶i tiÕn h×nh thøc chøng tõ ghi sæ b»ng b¶ng kª ghi cã c¸c TK. Thùc chÊt hai h×nh thøc nµy gièng nhau nh­ng b¶ng kª ghi cã cña c¸c TK ®­îc më réng h¬n, ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ vµ nhanh h¬n. Ngoµi ra víi mÉu sæ c¸i mµ ®¬n vÞ ¸p dông ch­a ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña kÕ to¸n qu¶n trÞ doanh nghiÖp, cô thÓ trªn sæ c¸i thiÕu 3 cét: Cét 1: ph¶n ¸nh ngµy th¸ng vµo sæ. Cét 2,3: ph¶n ¸nh sè hiÖu, ngµy th¸ng cña chøng tõ ghi sæ. Mçi cét ®¶m nhËn mét chøc n¨ng riªng. Tuy r»ng 3 cét chØ ph¶n ¸nhvÒ mÆt thêi gian nh­ng l¹i rÊt quan träng, nã lµ c¨n cø ®Ó t×m kiÕm, kiÓm tra ®èi chiÕu c¸c sè hiÖu ghi trªn sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ, c¸c thÎ hoÆc c¸c sæ kÕ to¸n chi tiÕt. NÕu thiÕu c¸c cét nµy th× viÖc t×m kiÕm, kiÓm tra, ®èi chiÕu c¸c sè liÖu sÏ gÆp khã kh¨n. Do vËy, ®Ó theo dâi mét c¸ch chi tiÕt h¬n, ®Ó phôc vô tèt h¬n, qu¶n lý chÆt chÏ h¬n, ®¬n vÞ thªm 3 cét ®Çu tiªn theo ®óng mÉu sæ c¸i cña Bé Tµi ChÝnh qui ®Þnh theo mÉu sau: hop luc ceramic phan xuong lo sæ c¸i Tªn TK: Sè hiÖu: Ngµy th¸ng: Ngµy ghi sæ Chøng tõ ghi sæ DiÔn gi¶i TK ®èi øng Sè tiÒn Sè hiÖu Ngµy th¸ng Ghi Nî Ghi Cã 1 2 3 4 5 6 7 - Céng ph¸t sinh trong th¸ng - Sè d­ cuèi th¸ng - Céng luü kÕ tõ ®Çu th¸ng Ng­êi ghi sæ ( Ký tªn) KÕ to¸n tr­ëng ( Ký tªn) Thñ tr­ëng ®¬n vÞ ( Ký tªn, ®ãng dÊu) 3.2.2 - Cñng cè vµ hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i ph©n x­ëng Lß. a - KÕ to¸n tËp hîp nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. §èi víi kho¶n môc nµy, khi ®¬n vÞ xuÊt nguyªn vËt liÖu gia c«ng thuª ngoµi, kÕ to¸n kh«ng quan t©m ®Õn sè l­îng nguyªn vËt liÖu xuÊt ®Ó gia c«ng mµ chØ theo dâi gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu gia c«ng thuª ngoµi lµ bao nhiªu. Do ®ã khi h¹ch to¸n kho¶n nµy, kÕ to¸n ghi: Nî TK 621 250.546.348 Cã TK 111 250.546.348 ViÖc h¹ch to¸n nh­ vËy ®èi víi kho¶n môc thuª ngoµi gia c«ng lµ ch­a ®óng víi qui ®Þnh cña chÕ ®é kÕ to¸n thèng kª cña Nhµ N­íc ban hµnh. V× vËy khi xuÊt nguyªn vËt liÖu gia c«ng thuª ngoµi, kÕ to¸n ph¶i h¹ch to¸n l¹i nh­ sau: Nî TK 154 250.546.348 Cã TK 152 250.546.348 C¨n cø vµo chøng tõ ghi sæ ®­îc lËp, kÕ to¸n vµo sæ c¸i. Khi ®ã sè nguyªn vËt liÖu gia c«ng thuª ngoµi ®­îc ph¶n ¸nh trªn sæ c¸c TK 154 hop luc ceramic phan xuong lo sæ c¸i TK 154 Th¸ng 10/2001 DiÔn gi¶i TK ®èi øng Sè tiÒn Ghi Nî Ghi Cã - Sè d­ ®Çu th¸ng - Sè ph¸t sinh trong th¸ng 152 250.546.348 - KÕt chuyÓn vµo TK 155 155 250.546.348 - Tæng ph¸t sinh 250.546.348 250.546.348 - Sè d­ cuèi th¸ng Kho¶n chi phÝ c«ng cô dông cô lµ kho¶n chi phÝ võa phôc vô cho viÖc s¶n xuÊt võa phôc vô cho viÖc qu¶n lý chung cña toµn Ph©n x­ëng. §©y lµ lo¹i chi phÝ gi¸n tiÕp mµ ph©n x­ëng h¹ch to¸n vµo chi phÝ nguyªn vËt liÖu, nh­ vËy v« h×nh chung kho¶n môc nµy ph¶i chÞu mét kho¶n chi phÝ gi¸n tiÕp. Do ®ã kh«ng ph¶n ¸nh ®óng thùc chÊt néi dung cña chi phÝ gi¸n tiÕp nµy vµo TK 627 ®Ó sau nµy ph©n bæ. Khi ®ã chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp bao gåm: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh. Chi phÝ nguyªn vËt liÖu phô. Chi phÝ nhiªn liÖu. Chi phÝ vËt liÖu kh¸c. Cuèi th¸ng c¸c kho¶n chi phÝ nµy sÏ ®­îc ph¶n ¸nh trªn sæ c¸i TK 621 nh­ sau: hop luc ceramic phan xuong lo sæ c¸i TK: 621 Th¸ng 10/2001 DiÔn gi¶i TK ®èi øng Sè tiÒn Ghi Nî Ghi Cã - Sè d­ ®Çu th¸ng - Sè ph¸t sinh trong th¸ng 1521 1522 1523 1524 549.809.667 167.020.770 3.296.800 12.981.600 - KÕt chuyÓn vµo TK 154 154 733.108.837 - Tæng c«ng ph¸t sinh. - Sè d­ cuèi th¸ng 733.108.837 733.108.837 b - KÕ to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. §èi víi kho¶n môc nµy, kÕ to¸n ®¬n vÞ kh«ng tÝnh kho¶n BHXH, BHYT, KPC§ vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm hµng th¸ng, mµ kho¶n nµy ®­îc kÕ to¸n trÝch vµo cuèi n¨m do s¶n phÈm s¶n xuÊt cña ®¬n vÞ mang tÝnh thêi vô, doanh thu ®­îc tËp chung vµo th¸ng cuèi n¨m. NÕu h¹ch to¸n nh­ vËy, v« h×nh chung c¸c th¸ng trong n¨m, gi¸ thµnh gi¶m xuèng, th¸ng cuèi n¨m bÞ ®éi lªn mét kho¶n t­¬ng øng. XuÊt ph¸t tõ lý do ®ã, ®Ó x¸c ®Þnh chÝnh x¸c lîi nhuËn tõ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, ®¬n vÞ ph¶i h¹ch to¸n trÝch BHXH, BHYT, KPC§ vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm hµng th¸ng theo qui ®Þnh chung. Nh­ vËy c¨n cø vµo b¶ng thanh to¸n l­¬ng ta cã: - Tæng l­¬ng c¬ b¶n cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt trong th¸ng 10/2001 lµ: 15.609.294 - BHXH th¸ng 10/2001: 15.609.294 x 15% = 2.341.394 - BHYT th¸ng 10/2001: 15.609.294 x 2% = 312.185 - KPC§ th¸ng 10/2001: 80.000.000 x 2% = 1.600.000 Tæng céng = 4.253.579 Sau ®ã lËp chøng tõ ghi sæ. hop luc ceramic phan xuong lo chøng tõ ghi sæ Sè: Ngµy: TrÝch yÕu Sè hiÖu TK Sè tiÒn Nî Cã Nî Cã BHXH trÝch vµo s¶n phÈm 622 338 4.253.579 4.253.579 Céng 4.253.579 4.253.579 §Ó tËp hîp ®­îc kho¶n chi phÝ nµy vµo gi¸ thµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm, kÕ to¸n cã thÓ chän tiÒn l­¬ng cña c«ng nh©n s¶n xuÊt lµm tiªu chuÈn ph©n bæ: Tû lÖ ph©n bæ = Tæng BHXH, BHYT, KPC§ Tæng tiÒn l­¬ng c«ng nh©n s¶n xuÊt = 4.253.579 = 0,045 Sau ®ã c¸c kho¶n chi phÝ nµy sÏ ®­îc ph©n bæ cho tõng lo¹i s¶n phÈm cô thÓ: - ChÐn bé tø c¶nh: 0,045 x 278.000 = 12.510 - ChÐn quai t¸ch K54: 0,045 x 301.400 = 13.563 Cuèi th¸ng kho¶n trÝch BHXH ®­îc ph¶n ¸nh trªn sæ c¸i TK 622 hop luc ceramic phan xuong lo Sæ c¸i TK: 622 Th¸ng 10/2001 DiÔn gi¶i TK ®èi øng Sè tiÒn Ghi nî Ghi cã - Sè d­ ®Çu th¸ng - Sè ph¸t sinh - KÕt chuyÓn vµo TK 154 111 334 338 154 14.217.700 80.000.000 4.253.579 98.471.279 - Tæng céng ph¸t sinh 98.471.279 98.471.279 - Sè d­ cuèi th¸ng c - KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung. * Chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý. T¹i ph©n x­ëng chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý còng h¹ch to¸n nh­ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. Do vËy, kho¶n trÝch BHXH, BHYT, KPC§ cña nh©n viªn qu¶n lý còng ®­îc trÝch t­¬ng tù. Cô thÓ lµ c¨n cø vµo hb¶ng thanh to¸n l­¬ng cña khèi qu¶n lý ta cã: Tæng l­¬ng c¬ b¶n cña khèi qu¶n lý: 2.162.000 - BHXH: 2.162.000 x 15% = 324.300 - BHYT: 2.162.000 x 2% = 43.240 - KPC§: 10.529.204 x 2% = 210.124 Sau ®ã kÕ to¸n lËp chøng tõ ghi sæ. hop luc ceramic phan xuong lo chøng tõ ghi sæ Sè: Ngµy: TrÝch yÕu Sè hiÖu TK Sè tiÒn Nî Cã Nî Cã BHXH cña nh©n viªn qu¶n lý trÝch vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm. Tæng céng 627 338 578.124 578.124 578.124 578.124 Kho¶n trÝch BHXH khi tËp hîp vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm, kÕ to¸n còng ph©n bæ theo tiÒn l­¬ng cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt. Tû lÖ ph©n bæ = Tæng BHXH cña nh©n viªn qu¶n lý Tæng tiÒn l­¬ng cña c«ng nh©n s¶n xuÊt trùc tiÕp = 578.124 = 0.005 98.471.279 Sau ®ã BHXH sÏ ®­îc ph©n bæ cho tõng lo¹i s¶n phÈm. ChÐn bé tø c¶nh: 0.005 x (415.888 +12.510) = 2.141,99 ChÐn quai t¸ch K54: 0.005 x (450.894 +13.563) = 2.322,28 TiÒn l­¬ng cña nh©n viªn qu¶n lý khi tËp hîp vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm, kÕ to¸n còng ph¶i ph©n bæ tiÒn l­¬ng nh©n viªn qu¶n lý theo tiÒn l­¬ng cña c«ng nh©n s¶n xuÊt trùc tiÕp. Khi ®ã: Tû lÖ ph©n bæ = Tæng chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý Tæng chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp = 10.471.204 = 0.106 98.471.279 Sau ®ã sè nh©n viªn qu¶n lý ®­îc ph©n bæ cho tõng lo¹i s¶n phÈm: ChÐn bé tø c¶nh: 0.106 x 428.398 = 54.410,18 ChÐn quai t¸ch K54: 0.106 x 464.457 = 49.232,44. * KÕ to¸n khÊu hao TSC§. §èi víi kho¶n chi phÝ khÊu hao TSC§, víi møc khÊu hao mµ HTX giao kho¸n chØ tiªu, khi tÝnh gi¸ thµnh kÕ to¸n ph©n bæ ®Òu sè khÊu hao nµy cho 12 th¸ng, nh­ vËy lµ ch­a hîp lý. Víi sè khÊu hao mµ HTX giao kho¸n ®· lµm ¶nh h­ëng tíi sù chÝnh x¸c cña gi¸ thµnh, thªm vµo n÷a sè khÊu hao nµy l¹i ®­îc gia kho¸n thªm mét lÇn n÷a. V× vËy ®Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng trªn, ®Ó viÖc tÝnh gi¸ thµnh ®­îc chÝnh x¸c h¬n víi møc khÊu hao mµ HTX giao kho¸n cho c¸c ®¬n vÞ theo kÕ hoÆch hµng n¨m, kÕ to¸n ph©n x­ëng nªn c¨n cø vµo doanh thu trong th¸ng cña ®¬n vÞ m×nh mµ ph©n bæ sè khÊu hao ®­îc giao kho¸n mét c¸ch hîp lý, ®Ó gi¸ thµnh s¶n phÈm trong th¸ng kh«ng bÞ biÕn ®éng vÒ yÕu tè khÊu hao. Së dÜ ®¬n vÞ ph¶i c¨n cø vµo sè doanh thu trong th¸ng v×: XuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm kinh doanh cña ®¬n vÞ lµ s¶n xuÊt hµng lo¹t s¶n phÈm. C¨n cø vµo t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña n¨m tr­íc, ®Ò ra kÕ ho¨ch doanh thu cña n¨m sau lµ 8 tû ®ång. Víi møc giao kho¸n vµ møc kÕ ho¹ch s¶n xuÊt cña n¨m 2001. §Ó khÊu hao ph©n bæ cho tõng th¸ng mét c¸ch hîp lý, ta tÝnh nh­ sau: Tû lÖ ph©n bæ = Tæng chi phÝ cÇn ph©n bæ Tæng tiªu chuÈn ph©n bæ Tû lÖ ph©n bæ khÊu hao TSC§ = 259.956.000 = 0,032 8.000.000.000 §Ó ph¶n ¸nh sè khÊu hao ph©n bæ cho th¸ng 10 th× ph¶i c¨n cø vµo doanh thu trong th¸ng, ®­îc ph¶n ¸nh trªn TK 511 hop luc ceramic phan xuong lo sæ c¸i TK: 511 Th¸ng: 10/2001 DiÔn gi¶i TK ®èi øng sè tiÒn Ghi Nî Ghi Cã - Sè d­ ®Çu th¸ng - Sè ph¸t sinh trong th¸ng 111 131 333 111 25.055.666 1.192.983.112 474.014.340 744.024.438 - Tæng ph¸t sinh 1.192.983.112 1.192.983.112 - Sè d­ cuèi th¸ng Nh­ vËy sè khÊu hao ®­îc ph©n bæ: KhÊu hao Th¸ng 10/2001 = 0,032 x 1.192.983.112 = 38.175.459,5 Sau ®ã lËp chøng tõ ghi sæ. hop luc ceramic phan xuong lo chøng tõ ghi sæ Ngµy: 30/10/2001 TrÝch yÕu sè hiÖu tk sè tiÒn Nî Cã Nî Cã TrÝch khÊu hao TSC§ vµo gi¸ thµnh 627 214 38.175.459,5 38.175.459,5 Tæng céng 38.175.459,5 38.175.459,5 §Ó tËp hîp chi phÝ khÊu hao vµo gi¸ thµnh cña tõng lo¹i s¶n phÈm, kÕ to¸n tiÕn hµnh ph©n bæ khÊu hao nµy theo møc tiªu hao nguyªn liÖu chÝnh. Tû lÖ ph©n bæ khÊu hao = Tæng chi phÝ kÕ ho¹ch cÇn ph©n bæ Tæng nguyªn liÖu ®Þnh møc = 38.175.459,5 = 0,069 549.809.667 Sau ®ã sè khÊu hao nµy sÏ ®­îc ph©n bæ cho tõng lo¹i s¶n phÈm ChÐn bé tø c¶nh: 0,069 x 3.443.288,36 = 237.586,89 ChÐn qui t¸ch K 54: 0,069 x 2.031.390,62 = 140.165,95 Nh­ vËy gi÷a thùc tÕ vµ chØ tiªu giao kho¸n kh«ng ®ång nhÊt víi nhau, v× vËy ®· lµm cho gi¸ thµnh trong th¸ng gi¶m xuèng. * §èi víi kho¶n phÕ liÖu thu håi. Thùc chÊt sau qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, kho¶n phÕ liÖu thu håi ®­îc b¸n, kÕ to¸n thanh to¸n theo bót to¸n: Nî TK 111: 15.552.200 Cã TK 627: 15.552.200 ViÖc h¹ch to¸n nh­ vËy lµ kh«ng ®óng, mµ ®¬n vÞ ph¶i h¹ch to¸n nh­ sau: NÕu phÕ liÖu ch­a b¸n ®­îc, kÕ to¸n ghi: Nî TK 1527: 15.552.200 Cã TK 154: 15.552.200 - Khi xuÊt b¸n, kÕ to¸n sÏ h¹ch to¸n theo s¬ ®å: 733.108.837 15.552.200 15.552.200 15.552.200 717.556.637 TK 152 TK 621 TK 154 TK 152(7) TK 632 TK 911 Tuy r»ng phÕ liÖu thu håi trong 01 th¸ng kh«ng lín, nh­ng tÝnh trong 01 n¨m th× trÞ gi¸ phÕ liÖu thu håi l¹i t­¬ng ®èi lín. Gi¶ sö víi tèc ®é s¶n xuÊt nh­ vËy, trÞ gi¸ phÕ liÖu thu håi c¶ n¨m sÏ lµ: 15.552.200 x 12 = 186.626.400 Së dÜ ®¬n vÞ h¹ch to¸n nh­ vËy ch­a ®óng lµ v× trong th¸ng ®¬n vÞ®· xuÊt phÕ liÖu b¸n ra thÞ tr­êng, ®©y lµ mét kho¶n thu nhËp cña ®¬n vÞ nh­ng kÕ to¸n kh«ng h¹ch to¸n vµo doanh thu, nh­ vËy ®¬n vÞ kh«ng ph¶i nép thuÕ doanh thu cho kho¶n ®ã. Theo qui ®Þnh, mÆt hµng s¶n xuÊt cña ®¬n vÞ hµng n¨m ph¶i ®ãng thuÕ doanh thu lµ 2%. Víi c¸ch h¹ch to¸n nh­ vËy, hµng th¸ng Nhµ N­íc sÏ thÊt thu mét kho¶n thuÕ lµ: 15.552.200 x 2% = 311.044 C¶ n¨m Nhµ N­íc bÞ thÊt thu: 311.044 x 12 = 3.732.528 Tãm l¹i ®¬n vÞ ch­a qu¶n lý chÆt kh©u tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt . Víi sù ph©n tÝch ë trªn, ®¬n vÞ cÇn cã biÖn ph¸p kÞp thêi ®èi víi viÖcqu¶n lý s¶n xuÊt nãi chung vµ qu¶n lý gi¸ thµnh s¶n phÈm nãi riªng. §Æc biÖt lµ møc trÝch khÊu hao ph¶i b¸m s¸t vµo thùc tÕ ®Ó cã møc trÝch hîp lý, lµm cho gi¸ thµnh s¶n phÈm trong th¸ng cña ®¬n vÞ kh«ng bÞ biÕn ®éng vÒ yÕu tè khÊu hao. Cuèi th¸ng, c¸c yÕu tè trong kho¶n môc chi phÝ s¶n xuÊt chung sÏ ®­îc ph¶n ¸nh trªn sæ c¸i TK 627. hop luc ceramic phan xuong lo sæ c¸i TK: 627 Th¸ng: 10/2001 DiÔn gi¶i TK ®èi øng sè tiÒn Ghi Nî Ghi Cã - Sè d­ trong th¸ng. - Sè ph¸t sinh trong th¸ng. - KÕt chuyÓn vµo TK 154 - Tæng ph¸t sinh - Sè d­ cuèi th¸ng 153 111 214 334 336 338 154 135.000 12.412.558 38.175.459,5 10.529.204 19.661.842 578.124 81.492.178,5 15.552.200 65.939.987,5 81.492.178,5 Cuèi th¸ng c¨n cø vµo sæ c¸i TK : 621, 622, 627 ®Ó vµo sæ c¸i TK 154. hop luc ceramic phan xuong lo sæ c¸i TK: 154 Th¸ng: 10/2001 DiÔn gi¶i TK ®èi øng sè tiÒn Ghi Nî Ghi Cã - Sè d­ trong th¸ng. - Sè ph¸t sinh trong th¸ng. - KÕt chuyÓn vµo TK 155 - Tæng ph¸t sinh - Sè d­ cuèi th¸ng 152 621 622 627 155 250.546.348 733.108.837 98.471.279 65.939.987,5 1.148.066.451,5 1.148.066.451,5 1.148.066.451,5 * Sù cÇn thiÕt ph¶i tÝnh l¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm th¸ng 10/2001. Qua ph©n tÝch ë trªn, chóng ta thÊy r»ng gi¸ thµnh lµ chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp nhÊt, ph¶n ¸nh toµn bé kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña tõng ®¬n vÞ. Do ¶nh h­ëng ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n t¹i HTX ( Giao kho¸n chØ tiªu) nªn c«ng t¸c tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë ®¬n vÞ néi bé ch­a thÓ hiÖn ®Çy ®ñ, mµ chØ tÝnh gi¸ thµnh c«ng x­ëng ( Gi¸ thµnh s¶n xuÊt). §i s©u vµo nghiªn cøu vµ t×m hiÓu c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i mét ®¬n vÞ trùc thuéc, cô thÓ lµ ph©n x­ëng Lß, em thÈy r»ng: - Gi¸ thµnh thùc tÕ cña s¶n phÈm ch­a biÒu hiÖn hÕt gi¸ trÞ thùc cña nã. §©y lµ biÓu hiÖn kh«ng tèt, Ph©n x­ëng cÇn xem xÐt c¸c nguyªn nh©n cô thÓ ®Ó cã bÖn ph¸p kh¾c phôc kÞp thêi. Qua viÖc ph©n tÝch c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng, em thÊy së dÜ gi¸ thµnh kh«ng chÝnh x¸c lµ do mét sè yÕu tè sau: + Do ®¬n vÞ kh«ng trÝch BHXH, BHYT, KPC§ vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm trong th¸ng, lµm kho¶n môc chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµ kho¶n môc chi phÝ s¶n xuÊt chung gi¶m xuèng dÉn ®Õn gi¸ thµnh s¶n phÈm gi¶m ®i mét l­îng t­¬ng øng. + Do c¸c yÕu tè s¶n xuÊt tËp hîp vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm ch­a ®óng qui ®Þnh, v× vËy kÕt cÊu tû träng cña tõng lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt ch­a ph¶n ¸nh chÝnh x¸c trong c¬ cÊu gi¸ thµnh s¶n phÈm. + Do chi phÝ khÊu hao TSC§ tÝnh vµo gi¸ thµnh theo chØ tiªu giao kho¸n cña HTX, nªn gi¸ trÞ hao mßn ®­îc kÕt chuyÓn vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm còng chØ mang tÝnh t­¬ng ®èi. NÕu nh­ ph©n x­ëng bÞ ¶nh h­ëng bëi nh©n tè kh¸ch quan nh­ : do nhu cÇu thÞ tr­êng ®ßi hái s¶n phÈm ®¹t chÊt l­îng cao nh­ng gi¸ thµnh thÊp, th× ®©y la biÓu hiÖn tèt thÓ hiÖn sù n¨ng ®éng, nh¹y bÐn cña cÊp qu¶n lý ph©n x­ëng trong c¬ chÕ thÞ tr­êng. NÕu ph©n x­ëng bÞ ¶nh h­ëng trùc tiÕp bëi nh©n tè chñ quan: nh©n tè néi t¹i th× ph©n x­ëng cÇn cã biÖn ph¸p kÞp thêi ®Ó th¸o gì nh÷ng khã kh¨n v­íng m¾c trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nãi chung vµ trong c«ng t¸c tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm nãi riªng phï hîp víi ®iÒu kiÖn thùc tÕ cña m×nh. Do ®ã ®Ó ®¶m b¶o gi¸ thµnh ®­îc ®Çy ®ñ h¬n, chÝnh x¸c h¬n, em ®· m¹nh d¹n ®­a ra b¶ng tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm th¸ng 10, ®Ó ph©n x­ëng lµm t­ liÖu tham kh¶o. 3.2.3 - Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh. XuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm chñ yÕu cña HTX lµ s¶n xuÊt gia c«ng theo ®¬n ®Æt hµng. Do ®ã kÕ to¸n nªn ¸p dông ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo ®¬n ®Æt hµng ®èi víi hîp ®ång gia c«ng. Theo ph­¬ng ph¸p nµy, chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë tõng ®¬n ®Æt hµng ®­îc qu¶n lý mét c¸ch chi tiÕt h¬n, chÆt chÏ h¬n. H¬n n÷a ph­¬ng ph¸p tÝnh to¸n l¹i ®¬n gi¶n, nhanh chãng h¬n. Khi hoµn thµnh hîp ®ång lµ x¸c ®Þnh ®­îc ngay gi¸ thµnh cña c¸c ®¬n ®Æt hµng mµ kh«ng ph¶i ®îi ®Õn cuèi kú h¹ch to¸n, ®¸p øng kÞp thêi sè liÖu cho yªu cÇu qu¶n lý. §èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh theo ph­¬ng ph¸p nµy lµ tõng ®¬n ®Æt hµng. Tr×nh tù c«ng viÖc ®­îc thùc hiÖn theo c¸c ph­¬ng ph¸p sau: - Khi b¾t ®Çu thùc hiÖn ®¬n ®Æt hµng th× mçi ®¬n hµng ®­îc më riªng mét b¶ng tÝnh gi¸ thµnh. Hµng th¸ng, c¨n cø vµo sè liÖu ®­îc ph¶n ¸nh trªn b¶ng tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt ( b¶ng chi tiÕt nµy cho tõng ®èi t­îng tÝnh gi¸) kÕ to¸n tËp hîp cho tÊt c¶ ®¬n ®Æt hµng. Trong ®ã nh÷ng chi phÝ chung kh«ng tËp hîp®­îc trùc tiÕp cho tõng ®¬n ®Æt hµng th× ph©n bæ theo tû lÖ nguyªn vËt liÖu chÝnh ®Þnh møc. - Sè liÖu tõ b¶ng tæng hîp nµy sÏ ®­îc ghi chuyÓn vµo b¶ng tÝnh gi¸ thµnh cña ®¬n ®Æt hµng t­¬nh øng. Khi ®¬n ®Æt hµng hoµn thµnh, vÒ phÝa kh¸ch hµng chÊp nhËn thanh to¸n, th× toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp ®­îc trong b¶ng tÝnh gi¸ thµnh cña ®¬n ®Æt hµng ®ã - chÝnh lµ gi¸ thµnh cña nã. hop luc ceramic phan xuong lo TrÝch : B¶ng tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm Th¸ng: 10/2001 STT Tªn s¶n phÈm M· vËt t­ Sè l­îng CP NVLC CP NVLP CP nhiªn liÖu CP CCDC CP NCTT CP SXC Tæng céng Gi¸ thµnh ®¬n vÞ 1 ChÐn bé tø c¶nh 5.000 5.009.984,56 1.045.726,6 20.625,29 81.950,2 428.398 358.460,46 6.945.145,11 1389,02 2 ChÐn v¹i 2.500 2.693.770,98 550.995,4 10.867,51 43.179,75 287.396,5 206.152,46 3.738.362,6 1495,34 3 ChÐn quai t¸ch K54 4.900 2.955.673,35 616.933,3 12.168,02 48.347,09 464.457 270.795,71 4.368.374,47 891,5 4 ChÐn quai t¸ch K79 7.330 4.974.043,43 1.038.224,76 20.477,33 81.362,36 740.446 444.179,67 7.298.733,55 995,73 5 ChÐn h¹t mÝt 2.170 785.026,84 163.857,49 3.231,82 12.840,98 148.398,3 78.938,61 1.192.294,04 549,44 ... ... 92 ChÐn ®éc Èm 2.050 1.483.984,47 309.749,88 6.109,32 24.274,1 158.260,7 114.968,03 2.097.346,5 1.023,09 Tæng céng 8.003.356.015 167.020.770 3.296.800 13.116.600 98.471.279 65.939.987,5 1.148.006.451,5