Đoàn TNCS Hồ Chí Minh Thành phố Hoà Bình - Tỉnh Hoà Bình với công tác giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc

Một dân tộc muốn tồn tại và phát triển được ngoài những điều kiện về kinh tế chính trị, dân tộc đó phải có nền văn hoá và nền văn hoá ấy phải mang đậm những nét truyền thống của dân tộc mình. Ngay từ lúc đầu hình thành và phát triển, văn hoá là nhu cầu không thể thiếu được trong đời sống xã hội của loài người. Xã hội càng phát triển thì nhu cầu văn hoá của con người ngày càng phong phú, đa dạng. Trong giai đoạn hiện nay, văn hoá đã trở thành một trong những mối quan tâm lớn của các quốc gia, các dân tộc trên thế giới, nhất là các quốc gia đang phát triển thì văn hoá được coi là nhân tố quan trọng quyết định đến tính bền vững của sự phát triển đó. Văn hoá Việt Nam là thành quả do lao động sáng tạo, đấu tranh kiên cường trong quá trình dựng nước và giữ nước trải qua hàng ngàn năm của cộng đồng các dân tộc Việt Nam, là kết quả giáo dục và tiếp thu tinh hoa của nhiều nền văn hoá trên Thế giới để không ngừng phát triển và hoàn thiện mình. Văn hoá Việt Nam hun đúc nên tân hồn khí phách, bản lĩnh Việt Nam, góp phần làm rạng danh lịch sử vẻ vang của dân tộc. Văn hoá là nền tảng tinh thần của xã hội, trên cơ sở xác định đúng đắn vai trò quan trọng của văn hóa, Nghị quyết TW 5 khoá VIII của Đảng đã khẳng định: “Tiếp tục xây dựng nền văn hóa tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc, xây dựng nền tảng tinh thần, coi đó vừa là mục tiêu vừa là động lực thúc đẩy sự phát triển kinh tế- xã hội”. Chương 1: LÝ LUẬN VỀ ĐOÀN TNCS HỒ CHÍ MINH VỚI VIỆC GIỮ GÌN VÀ PHÁT HUY BẢN SẮC VĂN HÓA VIỆT NAM 1.1.Khái niêm về Thanh niên,Đoàn TNCS Hồ Chí Minh 1.1.1: Khái niêm Thanh niên: 1.1.2: Khái niệm Đoàn TNCS Hồ Chí Minh: 1.2 Kái niệm văn hóa, bản sắc văn hóa Việt Nam. 1.2.2: khái niêm và văn hóa dân tộc. 1.3- Giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa Việt Nam trong giai đoạn CNH,HĐH đất nước. 1.4. Đoàn TNCS Hồ Chí Minh với việc giữ gìn và phát huy bản sắc văn hoá Việt nam: Chương 2: THỰC TRẠNG GIỮ GIN VÀ PHÁT HUY BẢN SẮC VĂN HÓA VIỆT NAM TẠI THÀNH PHỐ HÒA – TỈNH HÒA BÌNH 2.1. Các điều kiện địa lý, kinh tês, chính trị, văn hóa xã hội tai thành phố Hòa Bình – Tỉnh Hòa Bình. 2.2. Thực trạng văn hoá tại thành phố Hoà Bình – Tỉnh Hòa Binh: 2.3. Thực trạng hoạt động giữ gìn và phát huy bản sắc văn hoá dân tộc Thành phố Hoà Bình - tỉnh Hoà Bình. 2.4. Nhận xét chung: Chương3 CÁC GIẢI PHÁP VÀ KHUYẾN NGHỊ GIÚP ĐOÀN THANH NIÊN CỘNG SẢN HỒ CHÍ MINH THÀNH PHỐ HÒA BÌNH – TỈNH HÒA BÌNH THAM GIA GIỮ GÌN VÀ PHÁT HUY BẢN SẮC VĂN HÓA VIỆT NAM. 3.1. Giải pháp xây dựng những nội dung, những việc làm để góp phần giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa Việt Nam. 3.2.Tổ chức các hoạt nhằm triển khai những nội dungđã đề ra đối với Thanh niên 3.3.giải pháp về mặt cán bộ tổ chức kinh phí. 3.4.Giải pháp về xây dựng cơ chế phối hợp hoạt động giữa các cơ quan ban ngành tại địa phương. 3.5. Giải pháp về xây dựng mô hình điểm, nhân rộng điển hình, kiểm tra, đánh giá 3.6. Khuyến nghị Kết luận

doc47 trang | Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 2584 | Lượt tải: 0download
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đoàn TNCS Hồ Chí Minh Thành phố Hoà Bình - Tỉnh Hoà Bình với công tác giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
n minh, độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩ xã hội. Vậy những tinh hoa văn hóa nào của thế giới chúng ta cần lựa chọn tiếp thu? Đó là những yếu tố nhân bản, hợp lý, khoa học và tiến bộ (theo Nghị quyết 09 Bộ Chính trị khoá VII) để làm giàu thêm văn hoá dân tộc mà quan trọng là làm giàu thêm hệ giá trị của nó, phấn đấu cho hoà bình, độc lập và phát triển. Nền văn hoá mà chúng ta đang xây dựng hôm nay và mai sau có nguồn gốc sâu xa từ bản thân văn hoá dân tộc trong đó linh hồn của nó chính là biểu hiện cái cốt lõi của bản lĩnh, bản sắc truyền thống tốt đẹp của dân tộc từ ngàn xưa để lại, là tinh hoa quý giá nhất được hun đúc trong quá trình đấu tranh sinh tồn trước tự nhiên và xã hội. Như vậy nền văn hoá tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc bao gồm trong lòng cái mới quan hệ biện chứng giữa truyền thống và hiện tại, kế thừa và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc trên cơ sở của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ chí Minh. 1.4. Đoàn TNCS Hồ Chí Minh với việc giữ gìn và phát huy bản sắc văn hoá Việt nam: Nhiệm vụ xây dựng và phát triển văn hoá của nước ta đang trở thành nhiệm vụ bức thiết và rất quan trọng mang tính quyết định trong việc đánh giá sự phát triển của Việt Nam trong quá trình hội nhập kinh tế Quốc tế, nhiệm vụ này đang đặt ra và giành nhiều hy vọng vào thế hệ trẻ ngày nay - những chủ nhân tương lai của nước nhà. Nhiệm vụ bao quát của sự nghiệp văn hoá nước ta là quán triệt định hướng xã hội chủ nghĩa, xây dựng và phát triển nền văn hoá Việt Nam tiên tiến đậm đà bản sắc văn hoá dân tộc, gắn bó mật thiết với nền văn hoá của nhân loại tiến bộ, làm cho nền văn hóa thấm sâu vào toàn bộ đời sống và hoạt động xã hội, vào từng người, từng gia đình, từng địa bàn dân cư, mọi tập thể cộng đồng, mọi lĩnh vực sinh hoạt và quan hệ của con người tạo nên đời sống tinh thần cao đẹp, trình độ dân trí cao, khoa học phát triển, xã hội công bằng, dân chủ văn minh (theo tinh thần Nghị quyết TW5 khoá VIII của Đảng). Văn hóa vừa là nền tảng tinh thần của xã hội vừa là mục tiêu, là động lực thúc đẩy sự phát triển của kinh tế - xã hội. Vậy cần phải chăm lo củng cố nền tảng tinh thần của xã hội, nếu thiếu nền tảng tinh thần tiến bộ lành mạnh thì không thể có sự phát triển kinh tế bền vững và dù cho tiện nghi vật chất có đầy đủ đi chăng nữa xã hội cũng không tránh khỏi nguy cơ suy thoái. Thực hiện việc tổ chức quán triệt chủ trương chính sách của Đảng, Nhà nước và trên cơ sở Nghị quyết Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ VIII, phong trào lớn của Đoàn là: “Thi đua tình nguyện xây dựng và bảo vệ Tổ quốc” được triển khai sâu rộng, góp phần cổ vũ hàng triệu thanh niên xung kích đi đầu thực hiện các chương trình kinh tế, xã hội, quốc phòng, an ninh của đất nước tạo sự chuyển biến tích cực trong công tác xây dựng tổ chức Đoàn trên toàn quốc nói chung và tại thành phố Hoà Bình nói riêng. Là lực lượng tin cậy của Đảng, Nhà nước và nhân dân, đoàn viên thanh niên đã nhận thức rõ vai trò và nhiệm vụ của mình trong tương lai, xây dựng lý tưởng, có bản lĩnh chính trị, luôn xác định mỗi đoàn viên thanh niên là chiến sĩ trên mặt trận tư tưởng văn hoá. Công tác giáo dục tư tưởng văn hoá truyền thống của Đoàn bám sát với chủ trương, đường lối của Đảng, được thanh niên tiếp nhận một cách tích cực, các hoạt động đều thu được hiệu quả. Nghị quyết 04 của Ban chấp hành TW Đảng khoá VIII đã khẳng định vai trò của thanh niên: “Sự nghiệp đổi mới có thành công hay không? đất nước ta bước vào thế kỷ XXI có vị trí xứng đáng trong cộng đồng thế giới hay không? Là tuỳ thuộc vào thanh niên. Công tác thanh niên là công tác sống còn của dân tộc, quyết định sự thành bại của cách mạng Việt Nam”. Nghị quyết 05 của Ban chấp hành TW Đảng khoá VIII chuyên bàn về văn hoá và sự nghiệp giữ gìn và phát huy bản sắc văn hoá dân tộc Việt Nam đã đề ra mục tiêu, phương hướng, nhiệm vụ cho thanh niên vì thanh niên đóng vai trò rất quan trọng trong sự nghiệp giữ gìn và phát huy bản sắc văn hoá dân tộc Việt Nam. Văn hoá luôn gắn liền với thế hệ trẻ như một quá trình tự nhiên bởi lẽ văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, một động lực thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội đồng thời là mục tiêu của CNXH. Công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước là sự nghiệp của nhiều thế hệ kế tiếp nhau. Trách nhiệm của thế hệ trẻ ngày nay trong việc chuẩn bị hành trang đi vào thế kỷ mới là phải góp phần đắc lực xây dựng con người Việt Nam về tâm hồn, tình cảm, lối sống. Quá trình hội nhập, giao lưu với nền văn hoá trên thế giới đã giúp cho tuổi trẻ có cơ hội nâng cao tầm hiểu biết, trình độ quản lý, tiếp thu được khoa học, công nghệ mới…Song mặt trái của cơ chế thị trường đã tác dộng không ít đến giới trẻ, nổi bật là: lối sống thực dụng, chạy theo đồng tiền, coi thường những giá trị truyền thống cao đẹp…Trong tình hình mới yêu cầu đặt ra cho mỗi chúng ta phải xây dựng một bản lĩnh văn hoá Việt Nam. Ta phấn đấu để trở nên hiện đại giàu đẹp văn minh, nhưng ta vẫn mãi là ta quyết không thể trở thành cái bóng mờ nhạt của một dân tộc khác. Thanh niên nhận thức rõ vai trò và nhiệm vụ của mình trong tương lai, đó là: Xác định mục tiêu, lý tưởng, có bản lĩnh chính trị. Sống trong một thế giới bùng nổ thông tin, khoa học, kỹ thuật công nghệ phát triển như vũ bão, xã hội đầy biến động…cho nên thế hệ trẻ phải có con đường đi đúng đắn, phải phấn đấu không mệt mỏi để hoàn thiện nhân cách đạo đức và vươn tới chân - thiện - mỹ. Có thể khẳng định thế hệ trẻ Việt Nam luôn luôn là niềm tự hào của Đảng, của toàn dân, trên mặt trận sản xuất, học tập và công tác và các lĩnh vực khác của đời sống xã hội họ luôn làm tốt nhiệm vụ của mình và đã xuất hiện nhiều tấm gương sáng. Thanh niên ngày nay đã bộc lộ tinh thần dám nghĩ, dám làm, không ngại khó khăn gian khổ tham gia tích cực vào sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước nói chung và trong sự nghiệp giữ gìn và phát huy bản sắc văn hoá dân tộc nói riêng. Vì vậy cần xây dựng đời sống tinh thần văn hoá tốt đẹp, lành mạnh, phong phú, đấu tranh chống tư tưởng văn hoá độc hại, mà cốt lõi là giữ gìn và phát huy bản sắc văn hoá dân tộc theo tinh thần “gạn đục khơi trong” mà Bác hồ kính yêu đã dạy. Đoàn viên, thanh thiếu niên phải không ngừng học tập, trau dồi kiến thức khoa học kỹ thuật, luôn tích cực, năng động nhạy bén trong việc tiếp thu tinh hoa văn hoá của các dân tộc trên thế giới để từ đó chắt lọc và làm giàu thêm nền văn hoá Việt Nam tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc. Chương 2: THỰC TRẠNG GIỮ GIN VÀ PHÁT HUY BẢN SẮC VĂN HÓA VIỆT NAM TẠI THÀNH PHỐ HÒA – TỈNH HÒA BÌNH 2.1. Các điều kiện địa lý, kinh tês, chính trị, văn hóa xã hội tai thành phố Hòa Bình – Tỉnh Hòa Bình. Hoà Bình là tỉnh miền núi phía Tây Bắc của Tổ quốc, Hoà Bình là cửa ngõ giao lưu giữa các tỉnh Tây Bắc, đồng bằng châu thổ sông Hồng và tam giác tăng trưởng kinh tế Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh thông qua mạng lưới giao thông đường bộ (quốc lộ 6, đường Hồ Chí Minh, quốc lộ 12B, quốc lộ 15) và đường sông (sông Đà, sông Bôi). Tỉnh Mường (tỉnh Hoà Bình) được thành lập vào năm 1883 bao gồm các vùng đất của người Mường thuộc các tỉnh Hưng Hoá, Sơn Tây, Hà Nội và Ninh Bình. Tỉnh Mường được chia thành 4 phủ: phủ Vàng An, phủ Lương Sơn, phủ Lạc Sơn và phủ Chợ Bờ, trung tâm tỉnh lỵ ở Chợ Bờ sau chuyển về xã Hoà Bình (nay là phương Tân Thịnh - TP Hoà Bình) từ đó tỉnh Mường đổi tên thành tỉnh Hoà Bình gồm 4 châu: Lương Sơn, Kỳ sơn, Lạc Sơn và Mai Đà. Tỉnh Hoà Bình được tái lập và chính thức đi vào hoạt động từ ngày 01- 10- 1991, gồm 10 huyện và 01 thị xã (ngày nay là thành phố), có diện tích tự nhiên 4.663,53km2 trên bản đồ Việt Nam, tỉnh Hoà Bình có hình dáng giống như một con rùa đang bò về hướng Tây Bắc. Hoà Bình có vị trí chiến lược quan trọng của khu vực cả nước, phía Bắc giáp tỉnh Phú Thọ, phía Nam giáp tỉnh Thanh Hoá, Ninh Bình; phía Đông giáp tỉnh Hà Tây, Hà Nam; phía Tây giáp tỉnh Sơn La, gồm 7 dân tộc anh em sinh sống: Mường, Kinh, Thái, Tày, Dao, H’ Mông, Hoa. Đây chính là cái nôi văn hoá của Hoà Bình với sự hội tụ của các sắc thái nghệ thuật đặc sắc và đa dạng của các dân tộc anh em với nhiều lễ hội như: Cồng chiêng, ném còn, nhảy sạp, múa xòe... Thành phố Hoà Bình có 14 đơn vị hành chính (8 phường và 6 xã), với dân số gần 9 vạn người, là vùng trung tâm của Tỉnh, phía Bắc giáp huyện Kỳ Sơn và tỉnh Phú Thọ, phía Nam giáp huyện Cao Phong, phía Đông giáp huyện Kim Bôi và một phần huyện Kỳ Sơn, phía Tây giáp huyện Đà Bắc. Ảnh toàn cảnh Thành phố Hòa Bình Về kết cấu hạ tầng, ngoài tuyến quốc lộ 6, tuyến đường Hồ Chí Minh, Thành phố còn có các tuyến giao thông đường thuỷ trên sông Đà. Mạng lưới giao thông nội thành và giao thông nông thôn được nâng cấp và mở rộng. Con đường Hồ Chí Minh đang được gấp rút hoàn thành tạo điều kiện thuận lợi cho Hoà Bình, góp phần tăng cường khả năng giao lưu phát triển kinh tế của địa phương. Năm 1979, với sự giúp đỡ của Liên Xô (trước đây) công trình thuỷ điện Hoà Bình trên sông Đà được khởi công xây dựng. Sau khi hoàn thành vào năm 1994 thuỷ điện Hoà Bình trở thành công trình thuỷ điện lớn nhất khu vực Đông Nam á với 8 tổ máy có công suất 1.920 MW, sản lượng điện bình quân đạt 8,16 tỷ kWh/ năm, cung cấp điện năng không chỉ ở trong nước mà cả nước ngoài, và đây còn là nơi thu hút rất nhiều du khách đến với Thành phố. ánh sáng điện đã về 100% xã trong tỉnh, cơ sở hạ tầng được đầu tư khang trang. Mạng lưới y tế, giáo dục - đào tạo khá phát triển không còn hiện tượng trẻ em nghèo mù chữ, xây dựng và tu sửa nhiều trường lớp, trang bị đầy đủ các trang thiết bị phục vụ cho công tác giảng dạy, học tập. Chất lượng đội ngũ giáo viên ngày càng được nâng lên, hệ thống trường Dân tộc nội trú được củng cố, tăng cường, mạng lưới trung tâm học tập cộng đồng phát triển. Công tác dạy nghề cũng có nhiều chuyển biến với nhiều lượt người tham gia lớp học đào tạo nghề ngắn hạn và dài hạn. Trong thời gian tới, các dự án phát triển du lịch sinh thái suối Khang (xã Thống Nhất), rừng Lim (xã Dân Chủ), động Tiên phi (xã Hoà Bình) sẽ được xây dựng và đưa vào hoạt động, mở ra triển vọng phát triển mới cho ngành kinh tế giàu tiềm năng này. Tuy đất nông nghiệp chỉ chiếm 14,32% diện tích đất tự nhiên của Thành phố nhưng rất phù hợp với nhiều loại cây trồng có hiệu quả kinh tế cao như: lúa nước, cây lương thực (ngô, khoai, sắn…), cây công nghiệp (đậu, lạc, mía tím, chè,…) và các loại cây ăn quả (nhãn, vải, dứa, cam…). Người dân Thành phố trước đây chủ yếu trồng lúa ngô sau này phát triển còn chú trọng trồng thêm các loại cây ăn quả như: nhãn, vải, mơ, trám, mía tím, chè, măng,…Nhiều mô hình kinh tế trang trại phát triển mạnh tận dụng được tối đa đặc điểm đất đai, khí hậu của từng vùng. Tiềm năng phát triển chăn nuôi của Thành phố cũng đáng kể, đặc biệt là chăn nuôi lợn, bò, gà với số lượng lớn; ngoài ra còn phải kể đến một số vật nuôi mới như : dê, bò sữa…Với hệ thống sông suối, ao hồ phân bố tương đối đều, đặc biệt là sông Đà với lưu vực rộng, diện tích mặt nước lớn với chất lượng nước cao đã trở thành lợi thế cho phát triển nghề nuôi trồng thuỷ sản. Ngoài ra tài nguyên rừng nơi đây rất phong phú trong rừng có nhiều loài gỗ quý như: lim, sến, táu, chò chỉ, nghiến, lát hoa,… phục vụ cho ngành chế biến bột giấy, ván sàn, ván ép; nhiều loại cây và quả còn dùng để làm thuốc chữa bệnh, làm thức ăn, làm dược liệu quý như: củ bình vôi, dứa dại, xạ đen…. Hệ động vật cũng phong phú và đa dạng trong đó đa số là các loại: thú, chim... Ngành công nghiệp đã phát triển theo đúng định hướng, có tốc độ tăng trưởng kinh tế khá, bình quân đạt 19,4%/năm.Các sản phẩm công nghiệp – tiểu thủ công nghiệp ngày càng phong phú, đa dạng, đáp ứng tốt hơn nhu cầu thị trường. Nhiều ngành nghề sản xuất mới được đưa vào khu vực nông thôn khai thác hiệu quả nguồn nguyên liệu và giải quyết việc làm cho hàng ngàn lao động lúc nông nhàn, như việc làm nấm rơm, chẻ tăm, đan lát… Chú trọng phát triển các ngành công nghiệp có tiềm năng như: công nghiệp sản xuất vật liệu xây dựng (xi măng, gạch, đá), công nghiệp chế biến nông, lâm sản(bột giấy, rau quả, ván sàn…), may mặc,điện tử…nhờ đó mà sản phẩm công nghiệp ngày càng đa dạng đáp ứng nhu cầu của thị trường. Đồng thời tiểu thủ công nghiệp ở một vài địa phương trong thành phố cũng bắt đầu khởi sắc và hình thành một số làng nghề, cơ sở sản xuất như: dệt thổ cẩm, thêu ren, mây tre đan…góp phần giải quyết việc làm, tăng thu nhập cho người lao động. Tăng trưởng kinh tế bình quân trong 5 năm (từ 2005 – 2009) đạt 13,8%. Năm 2009 tăng trưởng kinh tế đạt 13,5%. Cơ cấu dịch vụ 53,8%, công nghiệp xây dựng chiếm 31,7%, nông - lâm nghiệp chiêm 14,5%. Thương mại dịch vụ là ngành chiếm tỷ trọng cao trong cơ cấu kinh tế của Thành phố chiếm 53,8% giá trị xuất khẩu cao. Đến 2009 có 1,140 cơ sở hoạt động thương mại dịch vụ và 109 doanh nghiệp tư nhân. Doanh thu năm 2009 đạt 1,172 tỷ đồng. Như vậy về cơ bản cũng đã đáp ứng được nhu cầu phát triển kinh tế - văn hoá - xã hội, đáp ứng được nhu cầu sống của nhân dân. Năm 2007 còn là mốc thời gian đáng nhớ được ghi nhận bằng hai sự kiện: thị xã Hoà Bình tròn 116 tuổi và chính thức trở thành đô thị loại III . Đó không chỉ là những dấu ấn lịch sử quan trọng, mà còn là điểm xuất phát thuận lợi và vững chắc, tiếp sức cho thành phố trẻ thực hiện thành công sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện địa hoá đất nước, góp phần đắc lực vào sự nghiệp đổi mới tỉnh Hoà Bình nói riêng và đất nước nói chung. Những kết quả đã đạt được trong những năm qua đã chứng minh sự lãnh đạo của cấp ủy Đảng, chỉ đạo, điều hành, phối hợp của các tổ chức đoàn thể là hoàn toàn đúng đắn, nhân dân các dân tộc trong Thành phố đã phát huy truyền thống đoàn kết, khắc phục khó khăn, quyết tâm hoàn thành các mục tiêu, nhiệm vụ đề ra trong Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIV. 2.2. Thực trạng văn hoá tại thành phố Hoà Bình – Tỉnh Hòa Binh: Văn hoá Hoà Bình đã được hình thành từ rất lâu đời, có phạm vi phân bố rộng từ miền Nam Trung Quốc đến đông Sumatra, cách ngày nay khoảng 1.700 năm đến 7000- 8000 năm. Văn hoá Hoà Bình là gạch nối giữa văn hoá Sơn Vĩ và văn hoá Bắc Sơn. Cư dân cổ trước đây sống bằng nghề săn bắn hái lượm ở trong các hang đá họ có những đặc trưng văn hoá riêng tạo nên nền văn hoá khảo cổ học có tên tuổi. Với các vùng văn hoá nổi tiếng, những trung tâm xứ Mường thuở xưa như Mường Bi (Tân Lạc), Mường Vang (Lạc sơn), Mường Thàng (Cao Phong), Mường Động (Kim Bôi). Hoà Bình là nơi chung sống của 7 dân tộc anh em: Mường, Kinh, Thái, Tày, Dao, Mông, Hoa; trong đó người Mường chiếm 64% dân số còn lại là các dân tộc khác. Đồng bào nơi đây sống quần cư theo các làng, bản trên các sườn đồi, ven thung lũng gần nguồn nước sinh hoạt, nhưng người dân nơi đây không sống cục bộ và tự cô lập mình. Ngược lại chính địa thế văn hoá ấy giúp cho mọi người giao lưu với nhiều dân tộc sống trên địa bàn vùng Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ, do vậy văn hoá dân tộc ở Hoà Bình có sự giao thoa với văn hoá của nhiều dân tộc khác ở các khu vực khác: Việt, Thái, Mông, Tày, Hoa, Dao… Đáng chú ý văn hoá của nhân dân nơi đây thể hiện rõ nét nhất là ở văn hoá ở, ăn, mặc. Người dân tộc làm nhà sàn theo truyền thống dân gian, nghĩa là nhà rùa: 4 mái, 3 tầng mô phỏng theo quan niệm vũ trụ dân gian ba tầng, bốn thế giới của dân tộc. Trong ẩm thực của người dân xưa ăn “cơm đồ”, uống rượu cần và thường dùng “cá đồ” và “lợn thui” trong những ngày lễ cho nên mới có câu thành ngữ: “Cơm đồ, nhà gác, nước vác, lợn thui, ngày lui, tháng tiến”. Trang phục phụ nữ dân tộc rất độc đáo và gợi cảm, cũng tiềm tàng biết bao vẻ đẹp. Sản phẩm mặc của họ sinh ra từ thiên nhiên, dần chinh phục thiên nhiên làm ra cái mặc cho con người. Từ vỏ cây, bông gai, đay tơ trở thành quần áo mặc có chức năng bảo vệ và là vật trang trí làm đẹp cho con người. Hầu hết các dân tộc đều có quan niệm “Vạn vật hữu linh”, nên trong ngôi nhà ngoài thờ cúng tổ tiên, bà con còn thờ cúng “ma” đất, “ma” rừng, hồn lúa, hồn lửa…đời sống tâm hồn tình cảm của người miền núi thật phong phú, mãnh liệt. Văn hoá trống đồng và văn hoá cồng chiêng từ lâu đã đi vào cuộc sống của đồng bào nơi đây như là một món ăn tinh thần không thể thiếu, ngoài ra trống đồng còn mang những giá trị về tôn giáo nghệ thuật, xã hội. Hoà Bình còn là một kho tàng văn học cổ truyền đồ sộ như: Sử thi “Đẻ đất đẻ nước” của dân tộc Mường, truyện thở “Huỳ Nga – Hai Mối”, “Nàng ờm – chàng Bồng hương”; bộ sử thi “ẳm ệt luông”, “Sắng chụ” dân ca Thái…Dân ca trữ tình là loại hát thịnh hành, lời ca được trau chuốt kết tình bao đời đã trở thành những câu thơ hoàn hảo, đa ý đa tình ví dụ như: Rằng thường của dân tộc Mường, hát than thân của người Dao, hát làm dâu của người Mông…với lời ca tình cảm da diết, đằm thắm và thổn thức lòng người. Con người Hoà Bình đều có đức tính cần cù chịu thương, chịu khó, chất phác, thật thà dũng cảm trong đấu tranh xây dựng quê hương, con người Hoà Bình luôn hiếu khách, có tinh thần đoàn kết cao, ở Hoà Bình không có đạo phái, nhưng tín ngưỡng thì đa dạng đồng bào nơi đây thờ cúng trời đất, tổ tiên bằng nghi lễ, lễ hội phong phú mang bản sắc riêng của từng dân tộc. Ngày nay dưới chế độ mới những phong tục tập quán lạc hậu được cải tạo, ngoài vốn văn hoá cổ truyền tốt đẹp được khuyến khích phát triển đồng bào còn tiếp thu những tinh hoa văn hoá mới, hiện đại làm đẹp thêm cho truyền thống văn hoá Hoà Bình. Là thế hệ trẻ, là người kế tục những truyền thống tốt đẹp của cha ông, tuổi trẻ Hoà Bình luôn luôn xác định rằng cần phải cố gắng học tập thật tốt để vận dụng những kiến thức khoa học kỹ thuật vào việc xây dựng và củng cố quê hương, luôn làm tốt công tác giữ gìn và phát huy bản sắc văn háo dân tộc mình vì đó là yếu tố tất yếu của sự tồn tại vµ ph¸t triÓn. Hoµ B×nh lu«n tự hào là c¸i n«i của văn hóa Hoà Binh, là miền đất sinh sống của người Việt cổ cách đây hàng vạn năm.Mặc mÆc dï gặp nhiều khó khăn do điều kiện tự nhiên và lịch sử để lại song dưới ánh sáng của Đảng, nh©n d©n c¸c d©n téc Hoà B×nh cã một đời sống nghệ thuật phong phú đa dạng và độc đáo. Thực hiện Nghị quyết TW 5 kho¸ VIII về việc “Xây dựng nền văn hoá Việt Nam tiên tiến đậm đà bản sắc văn hoá dân tộc”, Nghị quyết lần thứ 2 Ban chấp hành TW Đảng kho¸ VII về “Định hướng chiến lược phát triển ngành Giáo dục - Đào tạo trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước”. Thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIV (nhiệm kỳ 2006 - 2010) đó khẳng định Trường Cao đẳng Văn hoá nghệ thuật Tây Bắc gắn nhiệm vụ đào tạo với việc giữ g×n vµ ph¸t huy bản sắc văn hoá Dân tộc qua các hoạt động phát hiện năng khiếu, đào tạo và bồi dưỡng tài năng tạo nguồn cho các trường TW. Nhưng đây chỉ là những định hướng mang tính đúng đắn về việc đào tạo cán bộ văn hoá trong công tác tuyªn truyÒn vµ ph¸t huy bản sắc văn hoá dân tộc tỉnh nhà. Hiện nay xu thế toàn cầu hoá hội nhập kinh tế Quốc tế đó làm cho Hoà B×nh ngày một khởi sắc, đời sống nhân dân được nâng lên và văn hoá Hoà B×nh đó cã nhiều biến chuyển mới. Trong giáo dục con cái không còn trong phạm vi gia đình mà được nhà trường hỗ trợ về mặt kiến thức, vai trò của người phụ nữ trong gia đình cũng được ngày càng đề cao. Đối với các lễ hội cũng có nhiều thay đổi, trước kia mọi việc tổ chức lễ hội do làng đứng ra tổ chức nhưng ngày nay công việc đó là của chính quyền cấp xã thực thiTín ngưỡng tôn giáo của người Mường rất phổ biến trong cách thờ thành hoàng làng, thờ cúng tổ tiên, thờ các vị thần (thần núi, thần sông…) nó in đậm trong tâm thức và trong đời sống người dân. Các lễ hội ngày nay có nhiều khâu, nhiều mắt xích đã được giảm bớt. Tuy nhiên, tục thờ cúng tổ tiên, thờ tản viên, thờ thổ công vẫn được người Mường duy trì và in đậm trong tâm thức và trong đời sống của người dân. Như vậy cùng với sự thay đổi chung của đất nước, văn hoá Hoà Bình tiếp tục phát triển trên cơ sở kế thừa, cải tạo và nâng cao di sản truyền thống đồng thời tiếp thu nhiều yếu tố mới trong sự phát triển của đất nước. Ngày nay đất nước ta ngày càng đổi mới những phong tục tập quán lạc hậu đang được bỏ dần và cải tạo ngoài vốn cổ truyền tốt đẹp được giữ gìn và khuyến khích thì nhân dân dân tộc Hoà Bình còn tiếp thu những tinh hoa văn hoá nhân loại hiện đại của các dân tộc anh em trong nước và Quốc tế làm đẹp thêm cho truyền thống văn hoá đặc sắc của tỉnh Hoà Bình nói chung và thành phố Hoà Bình nói riêng. Đến với Hoà Bình nới núi non hùng vĩ với thảm thực vật đa dạng và phong phú của rừng nhiệt đới, đầy thơ mộng tạo cảm hứng giúp cho các nghệ sĩ sáng tác lên những áng văn thơ lãng mạn, tô đẹp cho cuộc sống. Người dân thành phố Hoà Bình có tình yêu quê hương đất nước lớn lao và một khả năng sáng tạo văn học nghệ thuật đặc sắc phục vụ cho chính mình và cho mọi người, đây là phẩm chất rất đẹp đã được phát huy, nhân lên, được chắp cánh bởi ánh sáng của Đảng từ đó cuộc sống nhân dân ngày càng khởi sắc. Mỗi vẻ đẹp của lối sống đều toát lên sự đổi mới, tiến bộ, không còn đói nghèo lạc hậu, tệ nạn xã hội từng bước được ngăn chặn nhường chỗ cho văn hoá nghệ thuật lành mạnh. 2.3. Thực trạng hoạt động giữ gìn và phát huy bản sắc văn hoá dân tộc Thành phố Hoà Bình - tỉnh Hoà Bình. Thực hiện công cuộc đổi mới do Đảng khởi xướng và lãnh đạo đoàn viên thanh niên (ĐVTN) thành phố Hoà Bình luôn phát huy truyền thống “Đâu cần thanh niên có, việc gì khó có thanh niên” và đã có nhiều đóng góp tích cực vào sự nghiệp phát triển kinh tế xã hội của Thành phố, xứng đáng là đội quân xung kích cách mạng trong thời kỳ đổi mới. Tuổi trẻ các dân tộc thành phố Hoà Bình tự hào được sống trên mảnh đất quê hương giàu truyền thống cách mạng, nối tiếp thế hệ các đàn anh đi trước ĐVTN các dân tộc Thành phố hôm nay không ngừng phấn đấu rèn luyện bản thân, vươn lên chiến thắng nghèo nàn lạc hậu, lập thân lập nghiệp làm giàu, hăng hái tham gia các chương trình phát triển kinh tế của địa phương. Nhận thức công tác giáo dục chính trị tư tưởng cho ĐVTN là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng của tổ chức Đoàn nhằm xây dựng cho thế hệ trẻ phát triển toàn diện. Thành Đoàn đã tổ chức tuyên truyền giáo dục về lịch sử truyền thống cách mạng của Đảng - Đoàn thông qua các buổi toạ đàm, hội thảo, các cuộc thi tìm hiểu, các lớp học Nghị quyết…thu hút hàng trăm lượt ĐVTN tham gia. Thông qua các chuyên san Tuổi trẻ Hoà Bình do tỉnh Đoàn phát hành, chuyên mục Thanh niên phát trên sóng phát thanh và truyền hình Tỉnh, trang tin Tuổi trẻ Hoà Bình trên báo Hoà Bình…các hoạt động Đoàn ở cở sở, các gương điển hình tiên tiến… đã được truyền tải đến đông đảo các tầng lớp thanh thiếu nhi (TTN) trong Thành phố. Phong trào văn hoá văn nghệ – TDTT được tổ chức sôi động và không ngừng được nâng cao chất lượng như: Hội khoẻ Phù Đổng, Hội diễn văn nghệ quần chúng…các hoạt động thu hút đông đảo TTN trong thành phố, từ đó tuyên truyền cho TTN hiểu biết về các ngày lễ lớn của quốc gia, dân tộc. Nhằm đảm bảo công tác xây dựng tổ chức Đoàn – Hội và Đoàn tham gia xây dựng Đảng tại thành phố, thành Đoàn phối hợp với phòng văn hoá thông tin tổ chức lớp tập huấn nghiệp vụ cho hơn 60 cán bộ ở cơ sở đồng thời phối hợp với các trung tâm bồi dưỡng chính trị tỉnh, thành phố mở lớp tập huấn kỹ năng nghiệp vụ Đoàn – Hội cho hơn 120 lượt cán bộ Đoàn ở cơ sở Phát huy tinh thần xung kích của tuổi trẻ BTV Thành Đoàn đã chú trọng nâng cao phong trào thi đua tình nguyện xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, phong trào “Sáng tạo trẻ”, “Học tập vì ngày mai lập nghiệp”, “Chiến dịch học sinh – sinh viên tình nguyện hè”, “Tháng thanh niên”…được triển khai sâu rộng tạo môi trường tốt cho ĐVTN tham gia học tập và rèn luyện như: Thanh niên tham gia làm đường giao thông liên thôn, khám chữa bệnh và cấp phát thuốc miễn phí cho bà con, hiến máu nhân đạo, xây dựng nhà tình thương tại xã Thống Nhất, tham gia giữ gìn trật tự an toàn giao thông…Năm 2009 Đoàn thanh niên Thành phố xây dựng được 11 nhà tình thương với tổng trị giá trên 54 triệu đồng, tu sửa 54km đường giao thông liên thôn, thăm hỏi và tặng quà 205 gia đình chính sách, gia đình có công với cách mạng và 200 xuất quà cho học sinh nghèo vượt khó với tổng số tiền trên 48 triểu đồng; năm 2009 có hơn 400 ĐVTN trên địa bàn Thành phố đăng ký tham gia hiến máu nhân đạo và thu hút 107 đơn vị máu (tương đương với 250 ml máu). Các cơ sở Đoàn trên toàn Thành phố đã tích cực đẩy mạnh việc thực hiện đảm nhận các phần việc thanh niên, công trình thanh niên điển hình là: Đoạn đường TN vào trường Mần non Tân Hoà, thùng rác thanh niên trừơng THPT chuyên Hoàng Văn Thụ, trồng cây xanh trên tượng đài Bác Hồ…Công tác tuyên truyền phòng chống ma tuý, mại dâm, HIV/AIDS và tệ nạn xã hội đã được các cơ sở Đoàn triển khai rộng khắp từ đó xây dựng được ý thức phòng tránh tệ nan xã hội trong TTN trên địa bàn Thành phố. Thành lập các câu lạc bộ thu hút TTN tham gia từ đó giáo dục nhận thức cho thế hệ trẻ, tiêu biểu như: CLB tuổi trẻ với pháp luật, Góc thân thiện, CLB văn nghệ cuối tuần… Ngoài những phong trào thiết thực trong những năm qua Đoàn thanh niên Thành phố còn đóng vai trò là một cơ quan phối hợp tốt và có hiệu quả đối với Phòng văn hoá - thông tin (VHTT), Ban Dân tộc và tôn giáo…nhằm đưa văn hoá Hoà Bình tới mọi người và đưa mọi người đến với Hoà Bình. Thông qua các buổi biểu diễn văn nghệ, các điệu múa xoè, các món ăn truyền thống mang tính ẩm thực độc đáo…giới thiệu cho bạn bè biết đến Hoà Bình, từ đó giao lưu và làm giàu thêm văn hoá của địa phương. Đảng và các cơ quan ban ngành có quan tâm đầu tư cơ sở vật chất văn hoá văn nghệ, tất cả 14 phường xã đã được đầu tư xây dựng nhà văn hoá phục vụ cho sinh hoạt của nhân dân, tại đây đã thành lập các đội văn nghệ chủ chốt tiêu biểu như: phường Phương Lâm, phường Đồng Tiến, xã Dân Chủ, xã Sủ Ngòi…sẵn sàng tham gia biểu diễn phục vụ bà con nhân dân. Dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ Thành phố, tỉnh Đoàn Hoà Bình; sự phối hợp của các cấp các ngành, cán bộ đoàn viên thanh niên các dân tộc Thành phố Hoà Bình, đặc biệt là sự hướng dẫn chỉ đạo sát xao của BTV Tỉnh đoàn Hòa Bình cùng sự phối hợp chặt chẽ của Phòng văn hoá thông tin Thành phố trong những năm qua tuổi trẻ Thành phố Hoà Bình đã khắc phục khó khăn nỗ lực vươn lên đạt được những kết quả đáng khích lệ thực hiện thắng lợi mục tiêu mà Nghị quyết đại hội Đoàn Thành phố lần thứ XVII đề ra, khẳng định vai trò cũng như trách nhiệm của mình trong công tác giữ gìn và phát huy bản sắc văn hoá dân tộc trên địa bàn Thành phố. Đoàn TN chú trọng tổ chức cho ĐVTN được học tập kiến thức văn hoá, giáo dục chính trị tư tưởng cho ĐVTN không ngừng nâng cao về số lượng cũng như chất lượng tổ chức cơ sở Đoàn. Với lực lượng đông đảo, chiếm 2/3 dân số toàn Thành phố trong công cuộc đổi mới ngày nay ĐVTN đã thể hiện rõ những mặt mạnh và tiến bộ của mình, có lập trường tư tưởng vững vàng, tuyệt đối trung thành với sự lãnh đạo của Đảng Cộng Sản Việt Nam, luôn giữ vững và phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc và các thế hệ cha anh đi trước; với lòng yêu nước nồng nàn, tinh thần đoàn kết tương thân tương ái giúp đỡ lẫn nhau, truyền thống xung phong tình nguyện, xung kích cách mạng, truyền thống hiếu học ham hiểu biết…trình độ học vấn của TTN ngày càng cao, có chỉ hướng phấn đấu, nhận thức TTN về việc làm, nghề nghiệp có sự thay đổi căn bản. Trước những biến đổi của văn hoá tỉnh Hoà Bình đặc biệt là thành phố Hoà Bình đã có nhiều việc làm thiết thực nhằm bảo vệ và phát huy bản sắc văn hoá nói chung và văn hoá Mường nói riêng. Từ khi Đảng ra Nghị quyết TW 5 khoá VIII (tháng 7/1998) về “Xây dựng và phát triển văn hoá tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc”. Thành phố Hoà Bình đã có những giải pháp lớn để xây dựng và phát triển văn hoá thành phố, xây dựng đời sống tinh thần cho nhân dân các dân tộc ngày càng phong phú lành mạnh, phát huy giá trị văn hoá truyền thống đẩy lùi các thủ tục lạc hậu, các tệ nạn xã hội mới phát sinh góp phần phục vụ cho sự nghiệp xây dựng và phát triển thành phố. Thế hệ trẻ Hoà Bình đã phát huy các truyền thống quý báu của dân tộc từ đó khơi dậy truyền thống văn hoá, đạo đức lối sống, nếp sống văn hoá trong cộng đồng dân cư góp phần to lớn vào sự nghiệp giữ gìn và phát huy bản sắc văn hoá dân tộc. Sự nghiệp giáo dục cho thế hệ trẻ biết tiếp thu và phát triển bản sắc văn hoá dân tộc, nâng cao các hoạt động văn hoá văn nghệ TDTT thường xuyên được tổ chức theo cụm dân cư tạo thành môi trường văn hoá lành mạnh, trở thành món ăn tinh thần không thể thiếu cho nhân dân nói chung và cho TTN Thành phố nói riêng. Tạo động lực thúc đẩy lao động sản xuất và học tập, xây dựng đời sống mới, từng bước ngăn chặn và đẩy lùi các tệ nạn xã hội nhất là tệ nạn nghiện hút ma tuý, mại dâm trong giới trẻ. Tuổi trẻ Hoà Bình luôn là lực lượng xung kích năng động, sáng tạo ứng dụng khoa học kỹ thuật trong công tác cũng như trong sản xuất kinh doanh. Phát huy tinh thần xung phong tình nguyện luôn sẵn sàng tham gia trên mọi lĩnh vực phát triển kinh tế xã hội, giữ vững an ninh quốc phòng cùng nhân dân các dân tộc Thành phố đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Chú trọng khai thác có hiệu quả các cơ sở vật chất, các thiết chế văn hoá hiện có, xây dựng các thiết chế văn hoá trọng điểm ở các xã phường, cụm dân cư với hình thức thích hợp, thiết thực, hiệu quả, góp phần tạo nên môi trường văn hoá lành mạnh, đáp ứng nhu cầu hưởng thụ văn hoá đa dạng và không ngừng tăng lên của các tầng lớp nhân dân. Từng bước xã hội hoá với phương trâm “Nhà nước và nhân dân cùng làm” phong trào xây dựng làng xã văn hoá đã khơi dậy và nâng cao tính tự quản của cộng đồng dân cư trong thực hiện xây dựng nếp sống văn minh, gia đình văn hoá, thu hẹp dần khoảng cách đời sống văn hoá giữa các khu vực và giữa các tầng lớp dân cư. Công tác bảo tồn và phát huy các di sản văn hoá vật thể và phi vật thể đi đôi với phát triển văn hoá dân tộc, công tác bảo tồn và phát huy những tinh hoa văn hoá nhân loại được Thành phố xây dựng là một trong những nhiệm vụ hàng đầu trong công cuộc xây dựng nền văn hoa việt Nam tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc theo nội dung Nghị quyết TW 5 (khoá VIII). Công tác này luôn được các cấp các ngành quan tâm với cơ chế Nhà nước tổ chức kiểm kê, sưu tầm và vận động nhân dân cùng giữ gìn, phát huy các giá trị truyền thống. 2.4. Nhận xét chung: Nguyên nhân thành công: Được sự lãnh đạo của Đảng bộ cơ sở bên cạnh đó đảng viên luôn nêu cao tinh thần gương mẫu trong học tập và lao động sản xuất. Các cấp uỷ Đảng, chính quyền đã nhận thức được vị trí, vai tò của văn hoá, coi trọng công tác văn hoá nhân điển hình để nhân rộng thành phong trào trong toàn Thành phố. Các tổ chức trong thành phố thường xuyên phối hợp cùng thực hiện hoạt động. Đặc biệt là thực hiện cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá ở khu dân cư” đã tạo sự chuyển biến tích cực trong nhận thức và hành động của các cấp, các ngành trong Thành phố. Có sự đôn đốc, kiểm tra, đánh giá, hỗ trợ kịp thời và có các biện pháp khen thưởng, kỷ luật của cấp trên. Công tác tuyên truyền giáo dục triển khai thực hiện các Nghị quyết của Đảng, Nhà nước địa phương cũng như tổ chức Đoàn đến đoàn viên thanh thiếu niên được chú trọng. Do sự hưởng ứng, tham gia tích cực, tự giác của thanh thiếu niên trong thành phố góp phần kế thừa và phát triển các giá trị văn hoá truyền thống, sáng tạo ra những giá trị văn hoá mới làm cho đời sống vật chất, văn hoá, tinh thần của nhân dân ngày càng phong phú. Nguyên nhân tồn tại: Do kinh tế chưa phát triển, người dân sống chủ yếu dựa vào nông nghiệp, việc sản xuất ở một số vùng còn gặp nhiều khó khăn nên thu nhập của người dân thấp, đời sống thiếu thốn. Trong khi đó mặt trái của cơ chế thị trường có tác động không nhỏ đến tư tưởng đạo đức xã hội, lối sống và thẩm mỹ văn hoá của nhân dân mà đặc biệt là tầng lớp thanh thiếu niên. Do trình độ nhận thức còn thấp nên sự hiểu biết của thanh thiếu niên còn nhiều hạn chế, đặc biệt là ý thức trong việc giữ gìn và phát huy bản sắc văn hoá dân tộc. Các cấp uỷ Đảng, chính quyền , đoàn thể chưa thật sự quan tâm, chưa thấy hết được những giá trị bền vững, lâu dài của văn hoá, chưa đặt nhiệm vụ phát triển văn hoá ngang tầm với yêu cầu phát triển kinh tế – xã hội. Chưa có cơ chế chính sách khuyến khích, phát huy nội lực của tuổi trẻ, chưa tạo được phong trào quần chúng mạnh mẽ và rộng khắp, công tác tuyên truyền các giá trị văn hoá chưa có hiệu quả. Việc tăng cường nguồn lực và phương tiện kinh phí cho hoạt động văn hoá chưa thoả đáng. Năng lực hoạt động trên lĩnh vực văn hoá của cán bộ Đoàn còn yếu, hầu hết cán bộ chưa qua trường lớp, việc tập huấn bồi dưỡng nghiệp vụ chưa thường xuyên, công tác tổ chức cán bộ Đoàn có nhiều biến động nên ảnh hưởng tới hoạt động của Đoàn. Bài học kinh nghiệm: Từ thực tiễn kết quả đã đạt được của phong trào thanh niên trong những năm vừa qua có thể rút ra những bài học kinh nghiệm từ thực trạng của công tác giữ gìn và phát huy bản sắc văn hoá dân tộc trên địa bàn Thành phố, như sau: Đảm bảo sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên, giữ vững được định hướng chính trị trong các hoạt động của Đoàn, đó là nhân tố quyết định việc xác dịnh có hiệu quả các mục tiêu nhiệm vụ xây dựng đời sống văn hoá ở cơ sở, giáo dục lối sống, nếp sống văn hoá trong ĐVTN. Các cấp bộ Đoàn cần phải chủ động tham mưu với các cấp uỷ Đảng về công tác thanh niên, chủ động phối hợp chặt chẽ với các cấp, các ngành, các đoàn thể xã hội trong công tác đoàn kết tập hợp, giáo dục thanh thiếu niên. Đa dạng hoá các phương thức hoạt động và đan xen các chương trình, dự án, các mặt công tác một cách khoa học là yếu tố quyết định tạo nên động lực thúc đẩy phong trào. Xác định rõ chức năng, nhiệm vụ của tổ chức Đoàn, bám sát vào chương trình, kế hoạch chủ đạo của Thành phố và tranh thủ sự lãnh đạo của UBND Thành phố Hoà Bình để gắn với từng nhiệm vụ cụ thể cho từng giai đoạn kịp thời đề ra chương trình phù hợp với thực tế và đáp ứng cao nhiều nhu cầu của ĐVTN. Biết phát huy tính năng động sáng tạo và tích cực của ĐVTN trong các lĩnh vực: Chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội; chọn đúng thời điểm để phát động phong trào, biết kết hợp hài hoà giữa nhu cầu và lợi ích chính đáng của tuổi trẻ với việc thực hiện đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Kịp thời đánh giá động viên khen thưởng cho ĐVTN. Thường xuyên chăm lo, bồi dưỡng, xây dựng đội ngũ cán bộ có uy tín trong thanh niên, năng động nhiệt tình và có sức thuyết phục cao trong thanh niên; tạo môi trường rèn luyện phẩm chất đạo đức, bản lĩnh chính trị, kỹ năng nghiệp vụ làm tốt công tác tham mưu cho cấp uỷ Đảng chính quyền về công tác thanh niên, biết vận dụng sáng tạo các chủ trương chính sách của Đảng, Nhà nước trong việc xây dựng và tổ chức thực hiện các chương trình công tác Đoàn đúng và có tính khả thi, đồng thời quan tâm và tạo môi trường văn minh trong thanh thiếu nhi. Phải coi trọng vai trò hạt nhân chính trị của tổ chức Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, xây dựng mối quan hệ chặt chẽ và hậu thuẫn cho tổ chức Đoàn trong việc thu hút, tập hợp, vận động thanh thiếu nhi. Phải có sự chỉ đạo xát xao đến các cơ sở, phải nâng cao tính toàn diện tránh sự cục bộ, chỉ đạo gián đoạn hay hành chính hoá công tác chỉ đạo, luôn đặt hoạt động của đoàn dưới sự lãnh đạo của Đảng. Chương3 CÁC GIẢI PHÁP VÀ KHUYẾN NGHỊ GIÚP ĐOÀN THANH NIÊN CỘNG SẢN HỒ CHÍ MINH THÀNH PHỐ HÒA BÌNH – TỈNH HÒA BÌNH THAM GIA GIỮ GÌN VÀ PHÁT HUY BẢN SẮC VĂN HÓA VIỆT NAM. 3.1. Giải pháp xây dựng những nội dung, những việc làm để góp phần giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa Việt Nam. Quán triệt quan điểm, phương hướng của Đảng về xây dựng nền văn hoá tiên tiến đậm đà bản sắc văn hoá dân tộc và hiện thực hoá các đường lối phát triển văn hoá của Đảng; củng cố, xây dựng, hoàn thiện thường xuyên liên tục trong suốt thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Trong điều kiện đất nước đang thực hiện sự nghiệp đổi mới mà lực lượng thanh niên trẻ tuổi dễ dao động, nhạy cảm trước những tác động của nền kinh tế hiện đại và mặt trái của cơ chế thị trường đến nhận thức, tình cảm, tư tưởng của ĐVTN. Thanh niên là lứa tuổi có nhiều biến đổi về tâm sinh lý, rất dễ mắc phải những thói hư tật xấu, dễ sa vào những TNXH nên cần có sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý, giám sát của Nhà nước mà nhất là Đoàn thanh niên và các hoạt động của Đoàn đối với thanh thiếu niên trên cả nước nói chung và thanh thiếu niên tại Thành phố Hoà Bình – tỉnh Hoà Bình nói riêng. Muốn hình thành phát triển lối sống mới cần phải xây dựng một bảng giá trị văn hóa cho người Việt Nam hiện đại, để góp phần định hướng một lẽ sống và một lối sống nhất định, đậm đà bản sắc dân tộc, hiện đại, dân chủ và văn minh. Những giá trị đó có thể là: Truyền thống yêu quê hương đất nước. Tinh thần tự hào dân tộc, tự lực, tự cường, anh hùng bất khuất trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc của con người Việt Nam. Tinh thần đoàn kết gắn bó cộng đồng và hòa hợp dân tộc. Tinh thần nhân ái, thủy chung, khoan dung trọng tình nghĩa. Tinh thần uống nước nhớ nguồn, cần cù, năng động, sáng tạo trong cuộc sống. Lối sống giản dị, tiết kiệm, thích ứng với cái mới. Sống và làm việc theo hiến pháp và pháp luật. Đẩy mạnh cuộc vận động học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. Sống có lý tưởng phấn đấu suốt đời vì độc lập dân tộc, vì CNXH, có ý chí vươn lên để đưa đất nước khỏi nghèo nàn lạc hậu. 3.2.Tổ chức các hoạt nhằm triển khai những nội dungđã đề ra đối với Thanh niên Tăng cường giao dục pháp luật, chính trị tư tưởng đạo đức cách mạng cho Thanh niên, tiếp tục triển khai năm bài học lý luận chính trị cho ĐVTN. Tiếp tục đẩy mạnh hai phong trào lớn “TN lập nghiệp’’ và “Tuổi trẻ giữ nước’’, Động viên Thanh niên khai thác và phát huy những giá trị văn hóa, những thuần phong mỹ tục tốt đẹp của dân tộc của quê hương. Tiếp tục đẩy mạnh và nâng cao cất lượng phong trào “Xứng danh anh bộ đội cu Hồ’’. Phát triển sâu rộng phong trào “TN khỏe để lập nghiệp và giữ gìn đất nước’’. Đẩy mạnh các hoạt động “Đền ơn đáp nghĩa’’, “Uống nước nhớ nguồn’’ phụng dưỡng chăm sóc các bà mẹ Việt nam anh hùng, gia đình có công với cách mạng, giúp đỡ thương binh, gia đình liệt sĩ, các cựu TNXP gạp khó khăn, tu sửa thăm viếng nghĩa trang liệt sĩ, tôn tạo các di tích cách mạng. Đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền, giáo dục TN tham gia phong chống tệ nạn xã hội,điều chỉnh thái độ ,hành vi của Thanh niên. 3.3.giải pháp về mặt cán bộ tổ chức kinh phí. Kiên toàn ban chỉ đạo nếp sống văn minh từ trung ương đến địa phương. Mỗi cán bộ ĐVTN cần có ý thức chú ý đến trách nhiệm của mình đối với việc thực hiện nếp sống văn minh, gương mẫu chấp hành những quy định của Nhà nước, những chỉ thị của tỉnh về nếp sống văn minh, bài trừ các thủ tục lạc hậu, mê tín dị đoan, xa hoa, lãng phí; động viên tuyên truyền cho ông bà, cha mẹ, người dân cùng thực hiện. Mặt khác, nghiêm khắc phê bình và xử lý kỷ luật thích đáng đối với những cán bộ, ĐVTN vi phạm nếp sống văn minh đi ngược thuần phong mỹ tục của dân tộc ta. Cần tăng cường kinh phí, cơ sở vật chất cho sự nghiệp giữ gin và phát huy bản sắc văn hóa tại Thành phố. Có chính sách phù hợp trong việc quy hoạch,đào tạo đội ngũ cán bộ làm công tác văn hóa, co chính sách ưu đãi đói với cán bộ Đoàn hoạt động trên lĩnh vực văn hóa. 3.4.Giải pháp về xây dựng cơ chế phối hợp hoạt động giữa các cơ quan ban ngành tại địa phương. Phối hợp chặt chẽ với các tổ chức chính trị xã hội, các cấp chính quyền đẩy mạnh cuộc vận động “ Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” để phat huy bồi dương năng lực, sống có văn hóa của tất cả các tầng lớp nhân dân trong cả nước, làm lành mạnh môi trường xã hội tạo ra một môi trường văn hóa-xã hội thấm đầy tính nhân văn, nhân ái và nhân bản, phù hợp với truyền thống dân tộc Việt Nam và yêu cầu xã hội hiện đại sẽ có ảnh hưởng sâu sắc rộng rãi đến việc hình thành lối sống có văn hóa của thế hệ thanh niên nối tiếp nhau. Phối kết hợp chặt chẽ với các ban ngành đoàn thê như : Hội phụ nữ, Hội cựu chiến binh, Mặt trận Tổ quốc … trong việc tuyên truyền giáo dục, triển khai tổ chức thực hiện các nghị quyết, chỉ thị về văn hóa và giữ gìn phát huy bản sắc văn hóa. Thường xuyên đổi mới, nội dung hình thức hoạt động vói chủ đề phong phú đa dạng, hấp dẫn nhằm thu hút tập hợp đông đảo ĐVTN tham gia. Thông qua các hình thức, thông tin tuyên truyền đại chúng, các hình thức sinh hoạt chuyên đề, sinh hoạt văn hoá, văn nghệ, diễn đàn hội thảo “Tuổi trẻ với sự nghiệp giữ gìn và phát huy bản sắc văn hoá dân tộc”; “Cưới theo nếp sống mới trong thanh niên”… 3.5. Giải pháp về xây dựng mô hình điểm, nhân rộng điển hình, kiểm tra, đánh giá Coi trọng công tác sơ kết, tổng kết, rút kinh nghiệm kịp thời biểu dương những tập thể, các cá nhân có thành tích xuất sắc trong sự nghiệp giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc. Tổ chức lựa chọn làm điển hình để nhân ra diện rộng, gắn việc hoàn thành nhiệm vụ, thực hiện nếp sống văn minh với việc hoàn thành nhiệm vụ chính trị của tổ chức Đoàn thể ở địa phương. Có những đánh giá sát đúng, đồng thời có những điều chỉnh kịp thời phù hợp với từng điều kiện cụ thể. 3.6. Khuyến nghị Với cấp ủy Đảng, chính quyền: Cần xây dựng nhanh những khu trung tâm vui chơi cho thanh thiếu nhi của Thành phố, xây dựng khu hành chính trung tâm Văn hoá thể thao, nhà sinh hoạt cộng đồng tại các xã, phường trong Thành phố. Cần xây dựng những Nghị quyết về văn hoá chặt chẽ và cụ thể hơn đến từng hộ dân. Cần xây dựng đề án về tiêu chuẩn cán bộ chuyên trách và đào toạ cán bộ. Có chế độ tiền lương thoả đáng của cán bộ chuyên trách và phụ cấp của cán bộ không chuyên trách, đồng thời có các chế độ đối với cán bộ ở cơ sở. Chú trọng công tác tuyên truyền, giáo dục cho ĐVTN thông qua việc mở lớp tập huấn và mời giáo viên giảng theo chuyên đề. Ban chấp hành Đảng uỷ và BCH Đoàn phường, xã cùng phối hợp với các tổ chức khác tạo mọi điều kiện giúp đỡ ĐVTN trong việc tổ chức học tập và hoạt động về văn hoá. Các ban ngành, đoàn thể và chính quyền tổ chức các hoạt động về một nội dung nhưng có nhiều hình thức tuyên truyền phong phú, đa dạng như tờ rơi, phát thanh - truyền hình, hoạt động văn hoá văn nghệ quần chúng, cổ động… Với tổ chức Đoàn thanh niên: Tổ chức tuyên truyền giáo dục cho ĐVTN học tập 6 bài học lý luận chính trị. Tổ chức cho ĐVTN học tập thông qua các bài dự thi tìm hiểu về việc giữ gìn và phát huy bản sắc văn hoá dân tộc và một số chủ đề khác. Xây dựng mô hình mẫu, gương điển hình để nhân ra diện rộng cho ĐVTN học tập noi theo. Tuyên truyền cho ĐVTN với những hình thức quy mô phù hợp, giáo dục đạo đức lối sống, tư tưởng cho ĐVTN nhằm hình thành “Thế giới quan khoa học và nhân sinh quan Cộng sản”. Phối hợp với các cấp các ngành và gia đình của đoàn viên thanh niên để giáo dục và hướng đoàn viên thanh niên vào các phong trào văn hoá lành mạnh. Cần tuyển chọn các cán bộ có trình độ năng lực, có trách nhiệm trong việc tuyên truyền, vận động và giáo dục thanh thiếu niên giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc. Cử một số cán bộ chủ chốt ở cơ sở đi học tại Học viện Thanh thiếu niên Việt Nam, vì hiện nay cán bộ Đoàn được qua đào tạo chiếm một số lượng rất ít, chủ yếu là cán bộ đi lên từ cơ sở, họ thiếu kiến thức về nghiệp vụ Đoàn, Hội. Đội, lý luận chưa chuyên sâu. Với nhà trường: Tạo mọi điều kiện về thời gian cũng như cơ sở vật chất cho đoàn viên thanh niên học tập tham gia sinh hoạt và tìm hiểu về tổ chức Đoàn và các phong trào hoạt động của Đoàn thanh niên phát động. Tổ chức các cuộc thi tìm hiểu theo chủ đề, thi năng khiếu văn hoá văn nghệ với nhiều hình thức đa dạng, phong phú. Với gia đình: Quan tâm chăm sóc cho con em mình cả về thể chất lẫn tinh thần. Tạo mọi điều kiện tốt nhất cho con em minh được tham gia học tập và hoạt động trong và ngoài nhà trường. Giáo dục, uốn nắn cho con em mình có đạo đức, tư tưởng đúng đắn và gia đình là cái nôi nuôi dưỡng nhân cách của con người. Người ta đã nghiên cứu và kết luận rằng: “90% nhân cách của con người được hình thành trước 5 tuổi” Sắp xếp thời gian hợp lý cho đoàn viên thanh niên được tham gia các hoạt động, các phong trào của Đoàn phát động. Kết luận Đất nước đang trên đà phát triển, đổi mới toàn diện, sâu sắc và triệt để do Đảng khởi xướng và lãnh đạo, thực tế cuộc sống xã hội đang thúc bách chúng ta, buộc chúng ta phải phát triển, phải tìm hiểu, cải tạo con người mới, con người “Xã hội chủ nghĩa” xây dựng xã hội ngày càng văn minh, giàu đẹp, xây dựng nền văn hoá các dân tộc Việt Nam có một nền văn hoá tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, vừa có tính dân tộc, vừa có tính hiện đại, tạo ra những nét sinh hoạt mang yếu tố mới mẻ, thoát khỏi những yếu tố,thủ tục lạc hậu, rườm rà không cần thiết. Vì vậy điều đó đòi hỏi phải có một lực lượng làm công tác giữ gìn và phát huy bản sắc văn hoá dân tộc được trang bị đầy dủ kiến thức tổng hợp, có bản lĩnh và có lòng nhiệt huyết, say mê trong sự nghiệp to lớn và quan trọng này. Cần sáng tạo không ngừng, thường xuyên thay đổi phương pháp cho phù hợp, đặt các hoạt động của mình dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, tham mưu cho cấp uỷ Đảng và chính quyền địa phương tốt để từ đó có các bước tiến hành cuộc cách mạng rộng lớn, lâu dài và có kết quả cao trong sự nghiệp giữ gìn và phát huy bản sắc văn hoá Việt Nam. Nước ta đang gắng sức xây dựng nền văn hoá mới xã hội chủ nghĩa (XHCN). Nền văn hoá mới XHCN phải bao gồm và phát huy được truyền thống văn hoá tốt đẹp của dân tộc, tính thống nhất và đa dạng của văn hoá các dân tộc trong cộng đồng Việt Nam vì vậy cần xây dựng một nền văn hoá Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc. Do vậy, vấn đề xây dựng và phát triển văn hoá ở nước ta luôn là sự tập trung nguồn lực mang tính xã hội hoá cao với sự tham gia của các cấp chính quyền, đoàn thể, các tổ chức xã hội và các tầng lớp nhân dân. Trong cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá”, việc giữ gìn và phát huy bản sắc văn hoá dân tộc có sự thuận lợi từ sức mạnh đoàn kết hỗ trợ của nhiều phong trào vận động xã hội do cán bộ, ban, ngành, mặt trận và các đoàn thể tiến hành, đó chính là điều kiện để phong trào phát triển mạnh mẽ và đạt được những kết quả vững chắc hơn. Bước vào thế kỷ XXI, dân tộc Việt Nam sẽ có những bước chuyển mạnh mẽ theo tiến trình công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất nước, đặc biệt là sự tác động của quá trình giao lưu hội nhập mang tính toàn cầu ở nhiều lĩnh vực trong đó có văn hoá. Do đó việc bảo vệ và phát huy bản sắc văn hoá dân tộc trong giai đoạn hiện nay là đòi hỏi có sự thay đổi cho phù hợp với xu thế chung của thời đại. Nhưng dù có thay đổi thế nào thì ta vẫn là ta, một dân tộc Việt Nam tự chủ trong giao lưu hội nhập, ta không thể trở thành cái “bóng” mờ nhạt của người khác. Văn hoá Việt Nam thống nhất trong đa dạng, thống nhất về đường lối, về mục đích dân giàu nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh. Đa dạng trong 54 sắc thái riêng của mỗi tộc người từ đó tạo nên bức tranh sinh động trong đời sống tinh thần của dân tộc Việt Nam. Cùng xu thế chung của sự nghiệp xây dựng một nền văn hoá Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc. Việc giữ gìn và phát huy bản sắc văn hoá dân tộc ở Thành phố Hoà Bình đã và đang được quan tâm đúng mức, đầy trách nhiệm của cấp uỷ Đảng, chính quyền, mặt trận và các đoàn thể nhân dân các cấp trong toàn Thành phố. Trở thành những phong trào quần chúng sâu rộng, làm nền tảng vững chắc cho công cuộc xây dựng và phát triển quê hương Hoà Bình nói riêng và cả nước nói chung. Thế hệ trẻ Hòa Bình qua các thời kỳ luôn phát huy tính tích cực trong phong trào xây dựng và phát triển nền văn hoá riêng trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội. Chính điều này đã khẳng định sự phong phú đa dạng của văn hoá Việt Nam. Sự nghiệp giữ gìn phát huy bản sắc văn hoá dân tộc trong giai đoạn hiện nay có vai trò rất quan trọng và hết sức cần thiết. Phát triển văn hoá nâng cao dân trí trong thế hệ trẻ nói chung và trong thanh thiếu niên miền núi nói riêng đang là một yêu cầu cấp thiết để văn hoá các dân tộc được bảo tồn, phát huy và có điều kiện phát triển lên một bước cao hơn. Thật hạnh phúc và may mắn cho thế hệ trẻ Hoà Bình hôm nay được kế thừa di sản văn hoá tốt đẹp và độc đáo cả về vật thể lẫn phi vật thể của các thế hệ tiền nhân để lại. Chúng ta phải biến những di sản ấy thành hành trang tinh thần cùng với dân tộc bước vào thời kỳ công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất nước, để xây dựng nước Việt Nam ngày càng đàng hoàng hơn, to đẹp hơn là trách nhiệm của toàn Đảng, toàn quân và toàn dân ta trong đó tuổi trẻ Thành phố Hoà Bình cũng đóng góp một vai trò hết sức đặc biệt quan trọng. Chính văn hoá là cái mạnh mẽ nó vượt qua cả không gian và thời gian để tồn tại, phát triển và khẳng định vị thế của mình trên trường Quốc tế. Vậy việc giữ gìn và phát huy bản sắc văn hoá dân tộc là một hướng đi đúng đắn và ta tin rằng dưới tinh thần Nghị quyết TW 5 (khoá VIII) của Đảng, với sự nỗ lực của cá nhân, của các cấp, các ngành và của toàn xã hội sẽ góp phần thúc đẩy sự nghiệp phát triển một xã hội văn hoá, làm cho văn hoá Việt Nam thêm tươi đẹp, luôn đậm đà bản sắc văn hoá dân tộc, từ đó để xây dựng thành công Chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam. Qua nghiên cứu đề tài, em đã mạnh dạn đưa ra một số giải pháp và kiến nghị có tính khả thi nhằm góp phần cùng tổ chức Đoàn thanh niên Thành phố nâng cao hiệu quả trong công tác giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc ở địa phương. Tuy nhiên, với năng lực, trình độ và thời gian nghiên cứu còn hạn hẹp, mà phạm vi đề tài lại tương đối rộng nên chắc chắn không tránh khỏi những khiếm khuyết và thiếu xót. Vì vậy, em rất mong các thầy cô giáo và các đồng chí nhận xét, đóng góp một cách chân thành, cụ thể, chi tiết để đề tài được hoàn thiện sâu sắc hơn./. Xin chân trọng cảm ơn Tài liệu tham khảo 1. C. Mác – Ph. ăngghen - Lênin về văn học nghệ thuật, NXB Sự thật, Hà Nội, 1997. 2. Chủ nghĩa Mác – Lênin và công cuộc đổi mới ở Việt Nam, NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 2002. 3. Hồ Chí Minh toàn tập, tập 3, NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 1995. 4. Tư tưởng Hồ Chí Minh về văn hóa, Ban tư tưởng văn hóa TW, Hà Nội, 2003. 5. Tập bài giảng lý luận và nghiệp cụ văn háo thể thao trường Học viện TTN Việt Nam (2005 - 2007). 6. Văn kiện Hội nghị lần thứ 5 Ban chấp hành TW Đảng khóa VIII, NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 1998. 7. Báo cáo kiểm điểm chương trình thực hiện Nghị quyết TW 5 (khóa VIII) về “Xây dựng và phát triển văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc”, Tỉnh ủy Hòa Bình, 2005. 8. Địa chí văn hóa Hòa Bình, NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 2005. 9. Hòa Bình thế và lực mới trong thế kỷ XXI, NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 2005. 10. Báo cáo tổng kết Phòng văn hóa thông tin Thành phố Hòa Bình năm 2006.

Các file đính kèm theo tài liệu này:

  • docĐoàn TNCS Hồ Chí Minh Thành phố Hoà Bình- tỉnh Hoà Bình với công tác giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc.doc
Luận văn liên quan