Giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại ngân hàng Đầu Tư và Phát Triển Phủ Quỳ

t trong khi vay được thực hiện tốt, vì vậy phần lớn các DNV&N của ngân hàng sử dụng vốn đúng mục đích, đem lại hiệu quả kinh tế cao. Trong những năm qua, NHĐT&PT Phủ Quỳ xử lý nợ quá hạn tốt, tỷ trọng nợ quá hạn luôn nằm Giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại ngân hàng Đầu Tư và Phát Triển Phủ Quỳ Sinh viên : Nguyễn Khánh Linh Lớp: 49B2-TCNH Page 37 trong tầm kiểm soát theo quy định của NHNN Việt Nam. Điều này chứng tỏ chất lượng tín dụng đối với DNV&N của NHĐT&PT Phủ Quỳ ngày càng cao. - Thu nhập từ hoạt động cho vay của các DNN&V tăng lên: Chúng ta biết rằng hoạt động tín dụng là hoạt động đem lại lợi nhuận lớn nhất cho ngân hàng, nhất là cho vay đối với các DNV&N. Hơn nữa, hầu như trong cơ cấu cho vay thì chi nhánh chủ yếu cho vay đối DNNV&N thuộc thành phần kinh tế ngoài quốc doanh cho nên các chi phí liên quan đến việc thẩm định, quản lý .... thấp hơn, vì vậy đã tạo ra cho ngân hàng một nguồn thu lớn. 2.2.3.2 Hạn chế Bên cạnh những thành tựu đạt được thì NHĐT&PT Phủ Quỳ còn có những hạn chế đối với cho vay DNV&N như sau: - Doanh số cho vay dư nợ đối với DNV&N của ngân hàng chiếm tỷ trọng ngày càng cao nhưng thực tế vẫn còn có thể phát triển hơn nữa cả bề rộng lẫn bề sâu, bởi vì DNV&N trên địa bàn rất lớn và nhu cầu vay vốn còn rất nhiều nhưng các NHTM trên địa bàn chưa đáp ứng đủ. - Ngoài ra, ở NHĐT&PT Phủ Quỳ vẫn tồn tại sự phân biệt giữa DNV&N Nhà nước và DNV&N ngoài quốc doanh trong vấn đề tài sản đảm bảo. Hầu như các DNNN không cần phải có tài sản đảm bảo hoặc cần rất ít trong khi vay thì ngược lại, các doanh nghiệp ngoài quốc doanh lại phải có tài sản đảm bảo đầy đủ theo quy định thì mới được vay. Tình trạng này dẫn đến nhiều doanh nghiệp ngoài quốc doanh không vay được vốn, làm cho quá trình sản xuất kinh doanh gặp nhiều khó khăn, hơn nữa họ lại tìm đến các NHTM khác, đặc biệt là NHTM cổ phần để vay. Từ đó, chi nhánh bị mất khách hàng trong tín dụng cũng các sản phẩm dịch vụ khác. - Dư nợ cho vay trung, dài hạn đối với DNV&N còn tương đối thấp, năm 2009 cao nhất trong các năm thì cũng chỉ chiếm có 15,53%. Hơn nữa, trong cho vay trung, dài hạn, chi nhánh cũng hầu như ưu tiên cho các DNNN hơn các doanh nghiệp ngoài quốc doanh (chỉ chiếm độ 20% - 30%). Mà chúng ta biêt rằng, đối với DNV&N ngoài quốc doanh, nhu cầu vốn để đầu tư mua sắm trang thiết bị là vô cùng cần thiết; bởi vì có đầu tư được máy móc thiết bị hiện đại thì mới tạo cơ sở nâng cao được chất lượng sản phẩm, sức cạnh tranh trên thị trường, từ đó tạo được niềm tin đối với ngân hàng, gián tiếp nâng cao chất lượng tín dụng. - Tỷ lệ nợ quá hạn thấp nhưng nợ quá hạn đối với DNV&N trong tổng nợ quá hạn của ngân hàng là rất cao. Năm 2009 chiếm 80,61%, năm 2010 chiếm 74,34%, năm 2011 chiếm 61,84%. Như đã nói ở trên, cho vay ðối với Giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại ngân hàng Đầu Tư và Phát Triển Phủ Quỳ Sinh viên : Nguyễn Khánh Linh Lớp: 49B2-TCNH Page 38 DNV&N rất dễ gặp rủi ro vì những doanh nghiệp này mới được thành lập, đang ở giai đoạn đầu phát triển nên kinh nghiệm quản lý, tiếp thị, kinh doanh còn rất thấp, nhiều phương án mang tính hiệu quả nhưng khi đi vào thực hiện lại không thành công. Hơn nữa, một bộ phận các Doanh nghiệp tư nhân, Công ty trách nhiệm hữu hạn có những hành vi gian lận, trốn thuế làm cho cán bộ tín dụng không nắm bắt được, dẫn đến khó thu hồi khoản vay. Mặt khác, công tác kiểm soát trong và sau khi vay chưa được thực hiện tốt, chỉ mang tính hình thức. Các thông tin tín dụng chưa được cập nhật, không có được từ nhiều nguồn dẫn đến công tác thẩm định không cao ảnh hưởng khá lớn đến chất lượng tín dụng. - Hệ số sử dụng vốn vay còn quá thấp. Chi nhánh đã thu hút được một nguồn vốn lớn nhưng tỷ lệ cho vay lại không cao, biến động bất thường. Điều này chứng tỏ rằng, chi nhánh đã không phát huy tốt nguồn vốn của mình. Với tâm lý dè dặt, không chủ động mở rộng việc tìm kiếm khách hàng mới nên chi nhánh chủ yếu điều chuyển vốn về NHĐT&PT Việt để hưởng lãi suất mà lại an toàn. - Vòng quay vốn tín dụng của chi nhánh không cao. Đáng lẽ nằm trên một địa bàn mà chủ yếu chu kỳ sản xuất của các doanh nghiệp ngắn thì ngân hàng phải quay vòng vốn của mình nhanh hơn, có hiệu quả hơn thế nhưng năm 2011 là năm sử dụng vốn tốt nhất cũng chỉ đạt 1,23 vòng/năm. - Danh mục tín dụng còn đơn giản. Hiện tại mới thực hiện phương thức cho vay từng lần, cho vay theo hạn mức tín dụng, theo dự án đầu tư và cho vay hợp vốn. Trong đó chủ yếu là cho vay từng lần và theo hạn mức tín dụng. 2.2.3.3 Nguyên nhân Có những hạn chế trên là do những nguyên nhân sau: - Nguyên nhân từ phía ngân hàng: + Chính sách tín dụng chưa thật sự linh hoạt: Các DNV&N có đặc điểm rất khác biệt các doanh nghiệp lớn nên những quy định về cho vay của các tổ chức tín dụng do NHNN ban hành đã gây ra cho DNV&N không vay được vốn. Thứ nhất, về lãi suất còn quá cao, chưa có một cách tính lãi suất áp dụng đối với từng doanh nghiệp. Thứ hai, với một nguồn vốn nhỏ bé khi thành lập nên khi vay vốn thì các DNV&N không đủ tài sản đảm bảo để có thể vay được vốn, nhất là đối với các DNV&N ngoài quốc doanh. Thứ ba, chi nhánh chưa triển khai rộng rãi các phương thức cho vay, chủ yếu ở chi nhánh thường sử dụng các phương thức truyền thống như từng Giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại ngân hàng Đầu Tư và Phát Triển Phủ Quỳ Sinh viên : Nguyễn Khánh Linh Lớp: 49B2-TCNH Page 39 lần, theo món. Trong khi đó, sự đa năng trong hoạt động sản xuất kinh doanh của các DNV&N sẽ làm cho chi nhánh gặp rủi ro và tính lỗi thời của sản phẩm trong hoạt động tín dụng. Những điều này đã ảnh hưởng đến cơ cấu quy mô cho vay của chi nhánh, vì vậy trong thời gian tới chi nhánh nên xây dựng một chính sách cụ thể về lãi suất, cơ chế đảm bảo tiền vay để chất lượng cho vay ngày càng cao hơn. Ngoài ra, hiện nay chi nhánh cho vay DNNN nhỏ và vừa không cần tài sản đảm bảo, mà hầu như các doanh nghiệp này làm ăn kém hiệu quả, gây ra nợ quá hạn cao cho chi nhánh làm giảm chất lượng tín dụng. Vì vậy, trong thời gian tới chi nhánh nên thắt chặt điều kiện về tài sản đảm bảo đối với DNNN. + Chất lượng cán bộ tín dụng chưa cao: Để đưa ra một quyết định đúng đắn, thì ngoài việc có những kiến thức về chuyên môn đòi hỏi cán bộ tín dụng còn phải am hiểu nhiều lĩnh vực khác nữa. Tuy hầu hết các cán bộ tín dụng tại chi nhánh đều có trình độ đại học, nhiều kinh nghiệm nhưng do nền kinh tế ngày càng biến động, nhiều loại hình doanh nghiệp được tạo lập, tin học hoá ngày càng phổ biến, quy trình tín dụng ngày một khác ... đã làm cho các cán bộ tín dụng gặp phải những khó khăn trong công tác cho vay, chưa nhạy bén trong kinh doanh. + Chính sách Marketing còn chưa được quan tâm đúng mức: Hầu như các cán bộ tín dụng coi việc tìm kiếm khách hàng mới là của ban lãnh đạo ngân hàng nên không chủ động tham gia vào việc thu hút khách hàng mới, chỉ chờ khách hàng có nhu cầu tìm đến mà thôi, gây nên việc sử dụng nguồn vốn huy động không có hiệu quả. + Việc thu thập thông tin còn nhiều hạn chế: Để cho công tác thẩm định dự án cũng như công tác kiểm tra, kiểm soát trước, trong và sau khi vay hoạt động có hiệu quả, đòi hỏi các thông tin thu thập phải nhanh chóng, kịp thời, chính xác. Thế nhưng hiện tại ở chi nhánh việc nối mạng còn chậm, việc thu thập thông tin của trung tâm thông tin tín dụng còn khó khăn, chủ yếu chỉ dựa vào hồ sơ vay vốn của khách hàng là chính. - Nguyên nhân từ khách hàng: + Năng lực tài chính, năng lực quản lý của các DNV&N còn kém: Điều kiện thành lập dễ dàng nên nguồn vốn của DNV&N rất bé, công nghệ máy móc thiết bị lạc hậu đã phần nào hạn chế khả năng vay vốn của DNV&N. Đa số doanh nghiệp có vốn tham gia vào dự án (phương án) sản xuất kinh doanh quá thấp, từ 5 đến dưới 10% tổng vốn đầu tư; trong khi đó quy chế cho vay quy định tối thiểu 15 - 20%, chưa nói đến tình trạng vốn của doanh nghiệp ghi Giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại ngân hàng Đầu Tư và Phát Triển Phủ Quỳ Sinh viên : Nguyễn Khánh Linh Lớp: 49B2-TCNH Page 40 trong phương án có còn thực có hay không, khi mà công nợ xâm chiếm trong vốn của doanh nghiệp là chủ yếu. Hơn nữa, do không có khả năng quản lý, chưa có một chiến lược kinh doanh cụ thể, không xây dựng được phương án sản xuất kinh doanh nên không đủ thuyết phục ngân hàng cho vay, nhất là các doanh nghiệp làm nghề xây dựng cơ bản, dịch vụ kinh doanh tìm hưởng chênh lệch giá, hưởng tỷ lệ thầu xây dựng. + Hệ thống sổ sách kế toán không minh bạch: Điều đầu tiên khi đến ngân hàng vay vốn là các doanh nghiệp phải cung cấp báo cáo tài chính, báo cáo kết quả sản xuất kinh doanh. Thế nhưng hầu như các báo cáo này chưa được kiểm toán, độ chính xác không cao, các doanh nghiệp muốn vay vốn đã làm giả kết quả kinh doanh của mình đã dẫn đến việc ngân hàng không tin cậy và không thể cho vay được. + Tài sản đảm bảo không đủ để có thể vay vốn được ở ngân hàng: Với quy định của NHNN là phải có tài sản đảm bảo (chỉ được cho vay tối đa 70% giá trị tài sản đảm bảo) đã phần nào hạn chế khả năng vay vốn của DNV&N. Tài sản đảm bảo từ các máy mọc thiết bị không có giá trị cao, còn về đất đai thì gặp rất nhiều vướng mắc về thủ tục, về chứng nhận quyền sử dụng đất. + Sự nhạy bén nắm bắt thông tin của các DNV&N còn rất kém: Thị trường ngày càng mở rộng, giao lưu kinh tế giữa các nước ngày càng tăng, nền kinh tế diễn biến ngày càng phức tạp, trong khi dó việc nắm bắt thông tin của các DNV&N rất kém, không nắm bắt được sự biến động của nhu cầu thị trường về sản phẩm hàng hoá, giá cả nên các doanh nghiệp thường bị động trong kinh doanh, không gây được khả năng cạnh tranh, dễ thua lỗ, làm ảnh hưởng lớn đến an toàn vốn tín dụng. + Đạo đức uy tín của DNV&N là một điều đáng bàn đến: Ở Việt Nam, hầu như có rất ít DNV&N tạo được uy tín trên thị trường, chủ yếu là làm ăn manh mún, nhỏ lẻ cho nên khi đến vay vốn ngân hàng, nhất là lần dầu tiên thì khó có thể vay được vốn. Trong thời gian qua, có rất nhiều vụ án chiếm dụng tín dụng xảy ra có nhiều "doanh nghiệp ma" tồn tại, gây ra tâm lý e ngại cho ngân hàng. - Các nhân tố khác: + Môi trường pháp lý: Mặc dù đã có những chế tài ra đời nhằm hỗ trợ và tạo điều kiện DNV&N phát triển, như thành lập Quỹ bảo lãnh tín dụng cho DNV&N, cho vay không cần tài sản đảm bảo cho một số ngành nghề như nông nghiệp, thủ công mỹ nghệ .... của NHĐT&PT Việt Nam, nhưng việc thực thi còn gặp rất nhiều điều vướng mắc. Bởi có rất ít doanh nghiệp thoả mãn được điều kiện đưa ra của Quỹ bảo lãnh tín dụng và việc thực thi các chế tài tỏ ra rất chậm chạp, thiếu đồng bộ. Hơn nữa, vẫn chưa có những văn bản Giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại ngân hàng Đầu Tư và Phát Triển Phủ Quỳ Sinh viên : Nguyễn Khánh Linh Lớp: 49B2-TCNH Page 41 quy định chi tiết, thực sự hướng về DNV&N. Các vấn đề liên quan đến việc giải quyết tài sản đảm bảo khi doanh nghiệp không trả được vốn vay cho ngân hàng còn nhiều bất cập khiến ngân hàng có thể thu hồi được vốn. + Môi trường kinh tế chính trị - xã hội: Trong những năm qua, nền kinh tế thế giới nói chung và nền kinh tế Việt Nam nói riêng có những biến động rất lớn đã ảnh hưởng không nhỏ tới hoạt động sản xuất của doanh nghiệp như giá nguyên vật liệu (dầu, gaz, thép....) tăng cao, các thiên tai như dịch cúm, dịch SAP liên tục diễn ra, trong khi đó giá đầu ra các loại sản phẩm, hàng hoá lại không tăng, sức mua dân cư giảm, đã gây cho các DNV&N khó khăn lại càng khó khăn hơn - nhất là đối với các DNV&N nằm trên địa bàn. Hơn nữa, sự tăng giảm lãi suất liên tục của các ngân hàng cũng đã ảnh hưởng lớn đến hoạt động cho vay của ngân hàng. 2.3 Giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại NHĐT&PT chi nhánh Phủ Quỳ 2.3.1 Định hướng về nâng cao chất lượng tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ của ngân hàng ĐT&PT chi nhánh Phủ Quỳ Năm 2012, NHĐT&PT chi nhánh Phủ Quỳ phấn đấu thực hiện một số chỉ tiêu sau: - Nhóm chỉ tiêu về tăng trưởng: + Tổng tài sản : 20%-21%. + Tổng nguồn vốn huy động cuối kỳ:23%-25%. + Tổng dư nợ tín dụng cuối kỳ : 19%-21%. + Tỷ trọng cho vay trung, dài hạn chiếm 20% tổng dư nợ. + Lợi nhuận tăng 20%. - Nhóm chỉ tiêu về cơ cấu: + Dư nợ TDH/ Tổng dư nợ: ≤43%. + Dư nợ ròng/ Tổng tài sản: <65%. + Dư nợ bán lẻ/Tổng dư nợ: ≥ 16%. + Huy động vốn dân cư/Tổng HĐV: ≥ 45%. + Thu DVR/ Tổng thu nhập : ≥ 20%. - Nhóm chỉ tiêu về chất lượng NPL: < 2%. - An toàn vốn CAR: ≥ 9%. - Hiệu quả ROA ≥ 1,1%-1,3%; ROE ≥ 17% - 20%. Để góp phần đạt được mục tiêu trên, trong hoạt động tín dụng đối với DNV&N phải đạt được một số kết quả sau: Tổng dư nợ cho vay đối DNV&N tăng 8%, cho vay đối với DNV&N ngoài quốc doanh tăng 10%, không ngừng tăng thêm số lượng các DNV&N có quan hệ với ngân hàng. NHĐT&PT Phủ Quỳ đã định hướng cho vay đối với DNV&N trong thời gian tới như sau: Giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại ngân hàng Đầu Tư và Phát Triển Phủ Quỳ Sinh viên : Nguyễn Khánh Linh Lớp: 49B2-TCNH Page 42 - Phấn đấu tăng trưởng dư nợ lành mạnh, an toàn và hiệu quả, không ngừng quảng cáo tiếp thị nhằm tiếp xúc với các DNV&N nhiều hơn, đặc biệt là các doanh nghiệp ngoài quốc doanh, chủ động trong việc giới thiệu khách hàng sử dụng các dịch vụ, tiện ích của ngân hàng, hướng vào các doanh nghiệp thuộc lĩnh vực thương mại dịch vụ, xuất nhập khẩu, công nghiệp .... Đặc biệt phải quan tâm tới chất lượng tín dụng, coi trọng tính an toàn và khả năng thu hồi nợ của từng khoản vay. - Về quy trình cho vay: + Chủ động nghiên cứu quy trình nghiệp vụ sao cho vừa nhanh gọn lại đảm bảo đúng nguyên tắc của NHĐT&PT Việt Nam, ngày càng sử dụng tốt hơn mô hình hiện đại hoá của ngân hàng, phối hợp nhịp nhàng giữa các phòng ban. Nghiên cứu và sử dụng tốt hơn các chỉ tiêu tín dụng mà NHĐT&PT về chấm điểm, xếp loại khách hàng, tạo ra chất lượng thẩm định dự án vay vốn của khách hàng tốt hơn. + Xây dựng được lực lượng khách hàng chiến lược của chi nhánh, phân tích đánh giá định kỳ để xác định được những khách hàng mang lại hiệu quả, lợi ích cao cho chi nhánh để thiết lập mối quan hệ lâu dài bền vững. Triển khai các biện pháp quản lý tín dụng chặt chẽ, nâng cao ý thức trách nhiệm, không để nợ quá hạn mới phát sinh. + Về công tác xử lý nợ tồn đọng: Tiếp tục triển khai các biện pháp để hoàn thành kế hoạch xử lý nợ tồn đọng của chi nhánh. + Quan tâm đến chất lượng các loại hình dịch vụ ngân hàng để nâng cao sức cạnh tranh, mặt khác nhằm tăng tỷ trọng thu phí dịch vụ trong tổng thu nhập của ngân hàng, tăng cường phát triển nghiệp vụ thẻ. + Làm tốt công tác tổ chức cán bộ, phối hợp chặt chẽ giữa các tổ chức Đảng, Công đoàn, Đoàn thanh niên, nâng cao tinh thần trách nhiệm của mỗi cán bộ tín dụng; quan tâm chăm lo đến đời sống cán bộ, có các chính sách khen thưởng kịp thời. + Xây dựng phong cách Văn hoá của NHĐT&PT Việt Nam theo phương châm "Hiện đại - Văn minh - Hiệu quả" mang đặc trưng thương hiệu NHĐT&PT Việt Nam. 2.3.2 Giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại NHĐT&PT chi nhánh Phủ Quỳ DNV&N ngày càng đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế, đóng góp khoảng hơn 40% GDP vào toàn bộ nền kinh tế và ngày càng nhận được sự quan tâm của Chính phủ, các tổ chức kinh tế xã hội, các NHTM. Tuy nhiên, cho vay đối với DNV&N vẫn còn chiếm tỷ lệ khiêm tốn trong hoạt Giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại ngân hàng Đầu Tư và Phát Triển Phủ Quỳ Sinh viên : Nguyễn Khánh Linh Lớp: 49B2-TCNH Page 43 động tín dụng của ngân hàng. Để đáp ứng nhu cầu vốn cho DNV&N tại NHĐT&PT Phủ Quỳ, em xin đưa ra một số giải pháp sau: 2.3.2.1. Không ngừng bồi dưỡng, nâng cao trình độ nghiệp vụ và các kiến thức tổng hợp trên các lĩnh vực khác cho cán bộ ngân hàng đặc biệt là cán bộ tín dụng Không có một ngành nghề nào mà việc tiếp xúc liên tục, thường xuyên giữa người với người như hoạt động của NHTM - từ việc nhận tiền gửi đến huy động vốn và dịch vụ khác. Chính vì vậy, việc tạo ra sự tin tưởng, hình ảnh đẹp trong lòng khách hàng là vô cùng cân thiết. So với các chi nhánh khác trên cùng địa bàn, chi nhánh NHĐT&PT Phủ Quỳ có một lịch sử khá lâu đời, với một đội ngũ cán bộ lành nghề, dày dạn kinh nghiệm. Tuy nhiên, với xu hướng Quốc tế hoá ngày càng được mở rộng, mối giao lưu kinh tế quốc tế ngày càng sâu sắc, các ngân hàng không tránh khỏi việc mở rộng thêm các dịch vụ khác, quy trình công việc ngày càng phức tạp, nhiều vướng mắc nảy sinh. Để các cán bộ ngân hàng, đặc biệt là cán bộ tín dụng thực sự làm tốt công tác của mình, chi nhánh cần phải thực hiện một số giải pháp sau: - Thường xuyên đào tạo, đào tạo lại nghiệp vụ tín dụng cho các cán bộ, nhất là hiện nay khi chi nhánh đang áp dụng hệ thống chấm điểm tín dụng đối với từng loại hình doanh nghiệp. Với cách đánh giá khách hàng vay vốn thông qua một hệ thống các chỉ tiêu đã và đang gây ra cho cán bộ tín dụng nhiều bối rối, hoang mang, làm mất nhiều thời gian trong quyết định cấp vốn. Chính vì vậy, chi nhánh phải tổ chức các buổi học để giúp cán bộ hiểu một cách thấu đáo hơn, nhằm nâng cao chất lượng tín dụng. - Ngoài ra, chi nhánh nên liên kết với các trường đại học về chuyên ngành ngân hàng mở được các lớp học nhằm đào tạo, hướng dẫn cụ thể nghiệp vụ mới cho cán bộ. Vì các giảng viên đại học là những người thường cập nhật các kiến thức mới lại tiếp xúc với nhiều ngân hàng khác nên họ cũng rút ra được nhiều kinh nghiệm hơn. Tạo điều kiện cho các cán bộ trẻ được học cao hơn, học thêm các chuyên ngành như tài chính kế toán, kiểm toán, luật nhằm nâng cao khả năng thẩm định dự án. Khuyến khích cán bộ học thêm tin học, ngoại ngữ, tạo thói quen vào Intenet, báo chí để nâng cao kiến thức tổng hợp của mình, tạo ra một tâm lý tự tin khi quá trình hội nhập đang đến gần. - Hơn nữa, chi nhánh nên thực hiện việc sắp xếp, bố trí cán bộ một cách hợp lý, tạo ra sự đồng bộ trong các hoạt động của ngân hàng, tạo cho mỗi cán bộ có một kiến thức rộng, xử lý được nhiều tình huống, tránh được sự nhàm chán trong công việc - một vấn đề đáng lo ngại trong nền kinh tế thị trường. Tuy nhiên, khi áp dụng biện pháp này, chi nhánh sẽ gặp một số khó Giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại ngân hàng Đầu Tư và Phát Triển Phủ Quỳ Sinh viên : Nguyễn Khánh Linh Lớp: 49B2-TCNH Page 44 khăn trong công tác quản lý, mất nhiều chi phí, cán bộ tín dụng phải mất thời gian để hoà nhập với môi trường mới, nhưng sẽ giúp ngân hàng không ngừng nâng cao được chất lượng tín dụng, giảm nợ quá hạn, tạo được uy tín trong lòng khách hàng. - Có chế độ thưởng cho những người thu hút được nhiều khách hàng, thu nợ khách hàng tốt, có ít hợp đồng cho vay phát sinh nợ quá hạn. Phải linh động trong việc trích trả lương cho cán bộ một cách hợp lý, tránh tình trạng chênh lệch quá xa so với các ngân hàng cổ phần; điều này khiến chi nhánh bị mất đi những cán bộ giỏi về tay các ngân hàng cổ phần. Với những biện pháp trên sẽ giúp chi nhánh nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ của mình nhưng lại tạo ra một khoản chi phí rất lớn, ảnh hưởng đến mặt lợi nhuận của ngân hàng. 2.3.2.2. Thiết lập một cơ chế chính sách tín dụng đối với DNV&N phù hợp với khả năng đáp ứng của ngân hàng, thoả mãn nhu cầu của khách hàng Thứ nhất, trên địa bàn có rất nhiều DNV&N thuộc các ngành nghề lĩnh vực khác nhau. Vì vậy, để hoạt động cho vay đối DNV&N có chất lượng thì điều đầu tiên, ngân hàng phải phân đoạn thị trường khách hàng, nắm bắt được nhu cầu, đặc điểm của từng đoạn thị trường này để đưa ra những chính sách thích hợp. Ví dụ như các DNV&N thiên về lĩnh vực công nghiệp thì nhu cầu vay vốn dài là rất lớn, chi nhánh có thể ưu đãi về lãi suất trung dài hạn , đối với DNV&N trên lĩnh vực xuất nhập khẩu có thể cho vay ngoại tệ nhiều hơn, hạ phí thanh toán, đối với các doanh nghiệp nhận được sự bảo lãnh của Quỹ tín dụng thì lại không cần yêu cầu về tài sản đảm bảo, đối với những doanh nghiệp có quan hệ thường xuyên với ngân hàng thì có thể hạ lãi suất, sử dụng một số dịch vụ miễn phí .... Với giải pháp này, đòi hỏi phải mất nhiều thời gian, người làm công việc này phải có kiến thức Marketing, kiến thức tổng hợp. Thứ hai, thực hiện chính sách lãi suất linh hoạt, phù hợp với từng khách hàng. So với lãi suất cố định trước kia, thì cơ chế lãi suất thoả thuận hiện nay được coi là một bước tiến trong hoạt động của các ngân hàng, thế nhưng tại chi nhánh NHĐT&PT Phủ Quỳ vẫn áp dụng lãi suất theo chỉ đạo của NHĐT&PT Việt Nam - lãi suất này chỉ đúng với một số khách hàng. Ngoài ra chi nhánh chưa áp dụng lãi suất dựa trên những chi phí mà mình đã bỏ ra và khả năng sinh lời thực tế của khách hàng. Có rất nhiều doanh nghiệp ngoài quốc doanh làm ăn có hiệu quả, tài sản đảm bảo tốt nhưng vẫn phải chịu lãi suất 0,95% - 1,00%/tháng, trong khi nhiều DNNN làm ăn không có hiệu quả, tài sản đảm bảo khó có thể phát mại khi họ phá sản, thế nhưng lại được hưởng lãi suất thấp 0,90% - 0,95%/tháng. Vì vậy, để nâng cao khả năng cạnh tranh, Giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại ngân hàng Đầu Tư và Phát Triển Phủ Quỳ Sinh viên : Nguyễn Khánh Linh Lớp: 49B2-TCNH Page 45 thu hút thêm nhiều khách hàng thì trong thời gian tới, chi nhánh nên áp dụng một số cách tính lãi suất như: - Xác định lãi suất tín dụng theo lãi suất cơ sở: Lãi suất cho vay = Lãi suất cơ sở + Phần bù rủi ro. Trong đó, lãi suất cơ sở là lãi suất áp dụng chung cho mọi khách hàng hoặc mọi loại hình tín dụng, nhóm khách hàng đã được phân đoạn thị trường ở trên. Còn phần bù rủi ro áp dụng riêng cho từng khách hàng, từng loại ngành nghề, bởi vì mỗi khách hàng thì có độ rủi ro riêng. - Xác định lãi suất tín dụng theo phương pháp tổng hợp chi phí và thu nhập: Lãi suất tín dụng = Thu lãi tín dụng Dư nợ bình quân Thu lãi tín dụng được tính dựa trên chi phí trả lãi nguồn huy động, chi phí tổn thất, chi phí dự phòng tổn thất, thu lãi, các khoản thuế phải nộp, lợi nhuận dự tính. - Phân tích khả năng sinh lợi của khách hàng: Đây là phương pháp được xây dựng dựa trên mối quan hệ giữa ngân hàng và khách hàng để tính toán giá cả của khoản vay. Đối với những khách hàng truyền thống, sử dụng nhiều dịch vụ của ngân hàng thì ngân hàng có thể áp dụng một mức lãi suất thấp hơn. Đối với những khách hàng mới bắt đầu quan hệ thì việc thu từ các dịch vụ khác sẽ ít hơn, chi phí bỏ ra nhiều hơn nên sẽ áp dụng mức lãi suất cao hơn. Thu nhập cho vay Chi phí cho vay Tỷ lệ thu nhập trước và các DV khác cung - và cung cấp các thuế của NH xác định cấp cho khách hàng DV cho khách hàng trên tổng thể các mối = quan hệ với khách hàng Giá trị cho vay ròng Thu từ khách hàng bao gồm lãi tiền vay, các khoản phí cam kết, phí các dịch vụ quản lý tiền ... Chi phí ngân hàng gánh chịu tiền lương, chi phí thẩm định ... Giá trị cho vay ròng là toàn bộ lượng tín dụng mà khách hàng sử dụng trừ đi số dư bù bình quân của khách hàng. Nếu tỷ lệ thu nhập này âm hoặc quá nhỏ thì ngân hàng sẽ định lại mức lãi suất phù hợp hơn, hoặc mức phí cho các dịch vụ khác giảm đi. Việc áp dụng biện pháp này sẽ làm tăng chi phí tính toán thẩm định của ngân hàng, tuy nhiên nó sẽ làm cho khách hàng thấy được sự khác biệt giữa mình và người khác, từ đó tạo ra một lợi thế cho ngân hàng trong tương lai. Giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại ngân hàng Đầu Tư và Phát Triển Phủ Quỳ Sinh viên : Nguyễn Khánh Linh Lớp: 49B2-TCNH Page 46 Thứ ba, với một cơ chế đảm bảo tiền vay như hiện nay thì chi nhánh, đặc bịêt là cán bộ tín dụng, phải linh động hơn trong công tác cho vay đối với DNV&N. Vì DNV&N vốn ít, không có đủ tài sản thế chấp, trong khi nhu cầu vay vốn của họ rất lớn (để mua máy móc trang thiết bị, nguyên vật liệu ...) Hiện nay chưa có một quy chế nào đưa ra những cách định giá tài sản của người vay, chỉ quy định ngân hàng không được cho khách hàng vay quá 70% tài sản đảm bảo. Chính vì vậy, ngân hàng cũng có thể sử dụng cách định giá tài sản sao cho phù hợp với mặt lợi ích của ngân hàng cũng như doanh nghiệp. Đối với những khách hàng nào có uy tín, phương án sản xuất kinh doanh tốt, ngân hàng nên cho vay nhiều hơn, nhất là đối với những tài sản đảm bảo bằng bất động sản, cổ phiếu các hoá đơn xuất hàng, nhập hàng... Mặt khác, có thể phát triển nhiều hơn về tài sản đảm bảo bằng chính vốn vay của khách hàng, bảo lãnh của bên thứ ba ... Thứ tư, hàng tháng, hàng quý chi nhánh nên tổ chức các buổi họp để đánh giá tình hình hoạt động của các doanh nghiệp trên các lĩnh vực kinh tế khác nhau. Nếu thấy lĩnh vực nào có xu hướng phát triển tốt trong thời gian tới thì nên đẩy mạnh cho vay hơn, còn lĩnh vực nào có sự biến động theo chiều hướng xấu thì nên hạn chế cho vay, thường xuyên nắm bắt thông tin về ngành nghề đó để có những biện pháp kịp thời. Thứ năm, cần đa dạng hoá hơn nữa các phương thức cho vay: Như đã biết theo Luật Doanh nghiệp thì một doanh nghiệp có thể kinh doanh nhiều mặt hàng thuộc các lĩnh vực khác nhau. Điều này đã gây khó khăn cho cán bộ tín dụng trong việc thẩm định hồ sơ vay vốn của khách hàng. Mà hầu như tại chi nhánh thì vẫn áp dụng phương thức cho vay truyền thống như theo món, từng lần. Đây là nguy cơ sẽ dẫn rủi ro cho chi nhánh, vì theo các phương thức cho vay này, ngân hàng không phán xét được theo hoạt động chung của doanh nghiệp mà theo từng hoạt động đơn lẻ. Vì vậy, theo em trong thời gian tới, chi nhánh nên đẩy mạnh phương thức cho vay hạn mức tín dụng, hạn mức thấu chi, hạn mức tín dụng dự phòng, cho vay thông qua nghiệp vụ phát hành và sử dụng thẻ ... 2.3.2.3. Xây dựng chính sách Marketing, quảng bá rộng rãi thương hiệu NHĐT&PT Bất cứ một doanh nghiệp nào, muốn sản phẩm tung ra thị trường bán được một cách nhanh chóng thì ngoài chất lượng tốt, giá cả phải chăng, còn cần phải quảng bá rộng rãi ra công chúng. Ngân hàng cũng vậy, muốn thu hút được nhiều khách hàng thì ngân hàng cũng phải xây dựng một chính sách khách hàng tốt, tạo được ấn tượng tốt với doanh nghiệp, dân cư... Vì vậy, Giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại ngân hàng Đầu Tư và Phát Triển Phủ Quỳ Sinh viên : Nguyễn Khánh Linh Lớp: 49B2-TCNH Page 47 muốn nâng cao chất lượng cho vay đối với DNV&N, ngân hàng nên thực hiện một số chính sách như sau: Thứ nhất, chủ động tiếp cận với các DNV&N đã đang và sẽ thành lập, trên cơ sở đó tìm kiếm những thông tin về những doanh nghiệp làm ăn có hiệu quả để có những chính sách cụ thể đối với từng doanh nghiệp. Trong nền kinh tế thị trường, sức cạnh tranh giữa các ngân hàng trở nên khốc liệt hơn, các ngân hàng muốn thu hút khách hàng thì phải chủ động tiếp xúc với khách hàng. Là một ngân hàng hoạt động trên địa bàn của 3 huyện, chi nhánh thường xuyên tiếp xúc với cơ quan chính quyền để có thêm thông tin về doanh nghiệp, từ đó lập ra một bảng danh sách về DNV&N để xem ai đã và đang quan hệ tín dụng với ngân hàng và những ai chưa quan hệ. Với những khách hàng cũ thì xem họ từng gặp vướng mắc trong việc gì, chính sách lãi suất, tài sản đảm bảo đã phù hợp chưa ... từ đó cùng giúp họ giải quyết vấn đề, thường xuyên tư vấn cho họ về sự biến động của lãi suất tiền gửi, lãi suất cho vay, quản lý ngân quỹ, trả lương nhân viên thông qua việc mở tài khoản tại chi nhánh. Còn đối với những doanh nghiệp chưa từng vay vốn mà làm ăn có hiệu quả thì có thể ưu đãi về lãi suất, phí ... Với cách làm như thế, tin chắc chi nhánh sẽ thu hút nhiều DNV&N đến ngân hàng mình hơn. Chi nhánh nên quan tâm đến các DNV&N ngoài quốc doanh hơn nữa thông qua cácchính sách giảm lãi suất, giảm tài sản đảm bảo, miễn phí các dịch vụ... Thứ hai, sử dụng các kênh thông tin đại chúng như báo, đài, ti vi ... tài trợ các chương trình lớn để mọi người có thể biết đến ngân hàng nhiều hơn. Ngoài ra, chi nhánh nên mở trang Web của mình để có thể nói rõ hơn cho mọi người về hoạt động của chi nhánh bởi ngày càng có nhiều người sử dụng Internet, và đây cũng là kênh thông tin quảng bá rẻ nhất, hiệu quả nhất. Thường xuyên tổ chức trao giải cho khách hàng thứ 100, 1000 ... khách hàng có doanh số vay, dư nợ vay cao nhất. Thứ ba, tổ chức hội nghị dành riêng cho khách hàng là DNV&N. Hàng quý, chi nhánh nên tổ chức hội nghị thông báo rộng rãi cho các doanh nghiệp trên địa bàn 3 huyện Nghĩa Đàn,Quỳ Hợp,Quế Phong và các địa bàn khác biết. Trong các hội nghị này, chi nhánh cần đưa ra các chính sách về lãi suất, phí, các dịch vụ ... sẽ áp dụng trong thời gian tới đối với DNV&N và cần lắng nghe những ý kiến của các doanh nghiệp này, giải đáp các thắc mắc của các DNV&N. Phải chỉ ra cho các doanh nghiệp thấy được sự tiện ích, thuận lợi khi đến quan hệ tại chi nhánh, tạo ra sự khác biệt so với các đối thủ cạnh tranh. Làm được điều này, sẽ nâng cao uy tín của chi nhánh NHĐT&PT Giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại ngân hàng Đầu Tư và Phát Triển Phủ Quỳ Sinh viên : Nguyễn Khánh Linh Lớp: 49B2-TCNH Page 48 Phủ Quỳ trong lòng khách hàng, thực sự là người bạn đồng hành của khách hàng. Các giải pháp này nên thực hiện đồng thời, nhất là khi chi nhánh đang có chủ trương hướng tới khách hàng thuộc các khu công nghiệp mới thành lập, hứa hẹn thu hút được nhiều khách hàng tiềm năng, không những là các doanh nghiệp mà còn các tầng lớp dân cư nữa. 2.3.2.4. Không ngừng hoàn thiện hệ thống thông tin kinh tế phục vụ cho việc ra quyết định cấp tín dụng Hoạt động thu thập thông tin của chi nhánh hiện nay rất hạn chế, chủ yếu chỉ dựa vào hồ sơ vay vốn của khách hàng và các đánh giá mang tính chủ quan của cán bộ tín dụng. Bất cứ hoạt động nào cũng chịu tác động của nhân tố vi mô tới nhân tố vĩ mô, chính vì vậy để đưa ra một quyết định đúng, góp phần nâng cao được hiệu quả tín dụng thì ngân hàng phải xem xét các yếu tố biến động của thị trường như lạm phát, lãi suất, sự biến động của từng ngành nghề ... Để có thể thu được các thông tin tốt cần phải sử dụng các nguồn sau: - Từ chính hồ sơ vay vốn của khách hàng, bao gồm giấy đề nghị vay vốn và các tài liệu thuyết minh, đặc biệt là báo cáo tài chính. Thông qua việc tiếp xúc với khách hàng để đánh giá được tính cách, năng lực để từ đó xem khách hàng có đáng tin cậy không. Thông qua báo cáo tài chính để biết được khả năng hoàn trả, kỳ thu nợ, khả năng tiêu thụ sản phẩm, khả năng sinh lời của khách hàng trong thời gian qua và dự đoán trong thời gian kế tiếp như thế nào, từ đó đưa ra quyết định cho vay. Tuy nhiên, những tài liệu này phải được xác nhận của kiểm toán. Mặc dù từ trước tới nay chi nhánh vẫn sử dụng nguồn thông tin này nhưng nó chưa được kiểm toán nên mức độ chân thực không cao, dẫn đến nhiều đánh giá sai lệch, gây ra nhiều rủi ro trong công tác cho vay, nhất là đối với các doanh nghiệp ngoài quốc doanh. - Từ chính ngân hàng: Chi nhánh cần phải xây dựng một hệ thống truyền tin nhanh, đơn giản liên kết nối mạng với trung tâm thông tin tín dụng và phòng thông tin tại trụ sở chính của NHĐT&PT Việt Nam để các cán bộ có thể dựa vào đó đưa ra những quyết định đúng đắn. Hơn nữa, sau khi đã thu thập thông tin từ nhiều nguồn khác nhau thì các cán bộ tín dụng phải tập hợp lại, phân nguồn theo ngành nghề để tạo nên một ngân hàng dữ liệu giúp cho các lần vay sau của khách hàng. Chi nhánh nên tin học hoá trong quy trình thẩm định bằng cách đưa việc phân tích các báo cáo tài chính, phân tích hệ thống chấm điểm lên máy vi tính, khi cần cán bộ tín dụng chỉ cần nhập dữ liệu vào là có ngay kết quả. Với những hình thức như vậy, sẽ giúp chi nhánh giảm được những chi phí tính toán, giấy tờ, rút ngắn thời gian thẩm định và có thể tránh được những sai sót của cán bộ tín dụng. Giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại ngân hàng Đầu Tư và Phát Triển Phủ Quỳ Sinh viên : Nguyễn Khánh Linh Lớp: 49B2-TCNH Page 49 - Ngoài ra khi cho vay đối với một khách hàng nào đó, chi nhánh nên tìm hiểu họ thuộc lĩnh vực nào, đã từng có quan hệ với ngân hàng nào, doanh nghiệp nào ... để từ đó có hướng khai thác, có thêm nhiều thông tin bổ ích. 2.3.2.5. Tăng cường kiểm tra, kiểm soát món vay Một trong những yếu tố làm cho chất lượng tín dụng chưa cao là chi nhánh chưa thường xuyên kiểm tra, kiểm soát món vay một cách thấu đáo. Vì vậy, sau khi ra quyết định giải ngân cho khách hàng, ngân hàng cũng cần phải thường xuyên theo dõi, kiểm tra việc sử dụng vốn vay của doanh nghiệp đã đúng mục đích chưa, nhất là đối với DNV&N, khi mà khả năng quản lý điều hành của họ rất kém, dễ chuyển sang kinh doanh mặt hàng khác khi thị trường có sự biến động mạnh. Cán bộ tín dụng phải kiểm tra thật kỹ các báo cáo hàng quý của doanh nghiệp, các hoá đơn nhập - xuất, phiếu thu - chi có đúng hay không, đối với những khách hàng có khả năng gặp rủi ro trong tương lai thì ngân hàng nên đặt trong tình trạng kiểm soát đặc biệt, đồng thời tư vấn cho khách hàng đưa ra các biện pháp nhằm tháo gỡ những khó khăn, chuyển hướng sản xuất. Chi nhánh có thể giãn nợ hoặc kéo dài thêm thời hạn, giảm lãi suất, tạo điều kiện cho khách hàng trả nợ. Không ngừng khuyến khích các DNV&N trên địa bàn mở tài khoản giao dịch tại ngân hàng. Điều này sẽ góp phần tạo điều kiện cho chi nhánh có thể kiểm soát việc sử dụng vốn của khách hàng. Qua đó, chủ động đưa ra những biện pháp đúng đắn khi có sự cố xẩy ra. Vì khi khách hàng có nhu cầu vay vốn để mua nguyên vật liệu, trả nợ cho bạn hàng thì ngân hàng có thể trực tiếp đứng ra thanh toán cho đối tượng thứ ba thông qua tài khoản của họ tại ngân hàng . Phải tiến hành phân loại nợ và trích lập dự phòng rủi ro theo Quyết định 493/QĐ-NHNN ngày 22/04/2005 của Thống đốc NHNN theo tháng, quý, năm. Trên cơ sở kết quả phân loại nợ, chi nhánh cần có các biện pháp cụ thể, thiết thực để giảm thiểu nợ xấu, hạn chế rủi ro. Chi nhánh nên thành lập và duy trì hoạt động của Tổ xử lý nợ quá hạn, giao cho Tổ này với trách nhiệm cao để có biện pháp kiên quyết, kịp thời với các khoản nợ quá hạn. Phân tích rõ nguyên nhân gây ra nợ quá hạn để có căn cứ thu hồi kịp thời. Phân loại nợ quá hạn theo nguyên nhân chủ quan khách quan, phân loại nợ theo khả năng thu hồi, thu hồi một phần, mất trắng ... Hàng tháng, các cán bộ phân tích nợ quá hạn của những DNV&N do mình phụ trách, từ đó có cách xử lý với từng món nợ quá hạn. Tìm hiểu những nguồn thu nhập của khách hàng trong tương lai để bám vào đó mà thu nợ ... Hơn nữa nợ quá hạn này chủ yếu rơi vào các DNV&N ngoài quốc doanh nên ngân hàng cần tiến hành xử lý tài sản đảm bảo một cách nhanh chóng, nhằm thu hồi lại được gốc và lãi. Giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại ngân hàng Đầu Tư và Phát Triển Phủ Quỳ Sinh viên : Nguyễn Khánh Linh Lớp: 49B2-TCNH Page 50 Việc tăng cường kiểm tra kiểm soát món vay giúp cho chi nhánh có thể ngăn ngừa được những tổn thất, nợ quá hạn. Còn việc xử lý nợ quá hạn tốt, tạo điều kiện nâng cao chất lượng tín dụng của chi nhánh ở năm sau tốt hơn. 2.3.2.6. Không ngừng củng cố nguồn vốn trung, dài hạn và kết hợp với Công ty cho thuê tài chính để tạo điều kiện cho các DNV&N tiếp xúc được tín dụng trung, dài hạn, mua sắm máy móc, trang thiết bị đáp ứng nhu cầu sản xuất, kinh doanh Muốn đầu tư cho tín dụng trung, dài hạn thì bắt buộc mỗi ngân hàng phải huy động được một nguồn vốn trung, dài hạn nhất định. Bởi vì nếu lấy nguồn huy động ngắn hạn tài trợ cho trung, dài hạn sẽ ảnh hưởng đến khả năng thanh toán, gây ra nhiều rủi ro cho ngân hàng. Tại chi nhánh NHĐT&PT Phủ Quỳ, tín dụng trung, dài hạn đối với DNNN chiếm chủ yếu, vì vậy để có thể tài trợ cho các DNV&N, chi nhánh nên có những hình thức huy động vốn trung, dài hạn. Bên cạnh đó, xuất phát từ vốn chủ sở hữu bé, năng lực quản lý kém, tài sản đảm bảo không đủ nên DNV&N khó có thể đủ điều kiện vay vốn trung dài hạn để phục vụ cho việc mua sắm thiết bị, xây dựng cơ sở hạ tầng, thực hiện các chiến lược kinh doanh dài hạn. Để gia tăng năng lực cạnh tranh, tìm kiếm khách hàng lâu dài, chi nhánh nên liên kết với Công ty cho thuê tài chính NHĐT&PT Việt Nam. Việc liên kết này sẽ giúp DNV&N có được những máy móc, thiết bị công nghệ hiện đại mà không làm ảnh hưởng đến nguồn vốn kinh doanh bị ứ đọng vốn trong tài sản cố định, có điều kiện để đầu tư vốn vào quá trình sản xuất kinh doanh. Còn đối với chi nhánh, việc liên kết này sẽ gián tiếp nâng cao chất lượng tín dụng cho mình, bởi lẽ khi các doanh nghiệp đã yên tâm về vấn đề máy móc phục vụ cho sản xuất, họ sẽ nâng cao được năng lực kinh doanh, khi có nhu cầu vốn lưu động họ sẽ tím đến với chi nhánh, chi nhánh sẽ nâng cao được doanh số cho vay, dư nợ... Nói tóm lại, không phải biện pháp nào đưa ra cũng mang tính chất tối ưu, nó có thể tác động tích cực ở mặt này nhưng gây ra hạn chế ở mặt khác. Chi nhánh cần phải áp dụng đồng bộ các giải pháp trên để một mặt thu hút càng nhiều khách hàng có chất lượng đến với ngân hàng, mặt khác nâng cao uy tín của mình. Hiện tại, việc thực hiện các giải pháp này có thể gây ra cho ngân hàng phát sinh nhiều chi phí, nhưng nó lại mang lại kết quả to lớn cho ngân hàng trong tương lai. 2.3.3 Kiến nghị 2.3.3.1 Đối với cơ quan quản lý nhà nước Cơ quan quản lý Nhà nước là nơi tạo ra các định chế cho các doanh nghiệp ra đời và hoạt động. Để tạo điều kiện cho các DNV&N tiếp cận được Giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại ngân hàng Đầu Tư và Phát Triển Phủ Quỳ Sinh viên : Nguyễn Khánh Linh Lớp: 49B2-TCNH Page 51 vốn tín dụng của ngân hàng ngày càng nhiều hơn thì các cơ quan cần phải chú ý đến một số vấn đề sau: Nhà nước cấn phải duy trì một môi trường kinh doanh an toàn, bình đẳng, tạo điều kiện cho DNV&N dễ dàng thâm nhập thị trường. Cần có chính sách giảm thuế, ưu tiên một số ngành, lĩnh vực cho DNV&N phát triển. Cần đưa Quỹ bảo lãnh tín dụng đi vào hoạt động một cách có hiệu quả hơn, nhất là cần phải thành lập các Quỹ bảo lãnh tín dụng địa phương, nhằm giúp các DNV&N ở địa phương tiếp xúc với vốn ngân hàng dễ dàng hơn. Trong quá trình hợp tác quốc tế, cần tạo điều kiện để các tổ chức nước ngoài tiếp cận với DNV&N thông qua các chương trình hỗ trợ DNV&N. Đề nghị Chính phủ xem xét, sửa đổi quy định gia hạn nợ, điều chỉnh kỳ hạn nợ, giảm nợ của quy chế 324. Có thể nhận thấy rằng, một khách hàng đã gặp khó khăn trong việc trả nợ gốc thì phần lãi càng khó có khả năng thanh toán cho Ngân hàng, vì vậy việc quy định chuyển nợ quá hạn phải chịu lãi suất cao hơn gây khó khăn cho khách hàng. Trong trường hợp này, Ngân hàng nên tiến hàng tìm hiểu nguyên nhân từ khách hàng, từ đó đưa ra các biện pháp giải quyết hợp lý. Cần phải đẩy nhanh tiến độ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và quyền sử dụng, sở hữu nhà ở, để các doanh nghiệp có các giấy tờ pháp lý cho tài sản đảm bảo vay vốn ngân hàng. Bộ Kế hoạch - Đầu tư là cơ quan cấp giấy phép hoạt động cho doanh nghiệp dựa trên các tiêu thức chính như mục tiêu, đối tượng sản xuất kinh doanh, vốn ... Tuy nhiên, sau khi cấp giấy phép, Bộ cũng nên thực hiện khâu kiểm tra để có thể biết được bước đi của doanh nghiệp, uốn nắn kịp thời các sai lệch giữa mục tiêu đăng ký và thực hiện. Xúc tiến việc thành lập công ty mua bán nợ để giải phóng nợ đọng cho các doanh nghiệp,lành mạnh hóa tình hình tài chính và đảm bảo sản xuất kinh doanh bình thường. Ban hàng các cơ chế kiểm tra giám sát tình hình nợ của các doanh nghiệp gắn với hiệu quả đầu tư nhưng vẫn đảm bảo quyền tự chủ về sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.Cần phải đẩy nhanh tiến độ cổ phần hoá những DNNN làm ăn không có hiệu quả bằng các hình thức: Sáp nhập, giải thể, cổ phần hoá ... để từ đó có thể làm lành mạnh hoá môi trường tín dụng, tạo chỗ dựa vững chắc cho việc nâng cao chất lượng tín dụng của các NHTM. Bên cạnh sự giúp đỡ của các cơ quan chức năng Trung ương, Uỷ ban nhân dân tỉnh Nghệ An cũng cần giúp các DNV&N với các nội dung như bồi dưỡng các kiến thức về pháp luật thương mại cho các doanh nghiệp, chương trình liên kết xuất khẩu, tổ chức các hội chợ thương mại nội địa, quốc tế để Giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại ngân hàng Đầu Tư và Phát Triển Phủ Quỳ Sinh viên : Nguyễn Khánh Linh Lớp: 49B2-TCNH Page 52 các doanh nghiệp giới thiệu năng lực sản xuất kinh doanh của mình và chào hàng. 2.2.3.2 Đối với DNV&N Nghị định 90/2001/NĐ-CP của Chính phủ đã tạo điều kiện cho hàng loạt DNV&N ra đời. Nhưng rất nhiều chủ doanh nghiệp chỉ có ý tưởng kinh doanh mà thôi, chứ chưa được đào tạo qua một trường lớp nào cả, chưa có kinh nghiệm quản lý, không thu hút được những người lao động giỏi, vốn ít, tài sản đảm bảo thiếu ... nên họ không tạo được niềm tin đối với ngân hàng, không tiếp cận được nguồn tín dụng dồi dào của ngân hàng. Chính vì vậy, để nâng cao uy tín đối với các ngân hàng, thì theo em các doanh nghiệp nên tìm cách giải quyết các vấn đề sau: - Nâng cao trình độ chuyên môn của người quản lý và có chính sách thu hút người lao động cộng tác lâu dài với doanh nghiệp, thông qua các hình thức thưởng, tạo điều kiện đi học thêm ... - Tăng nguồn vốn chủ sở hữu của mình, thông qua việc giữ lại lợi nhuận, phát hành cổ phiếu, trái phiếu ... Bởi vì, chỉ có không ngừng nâng cao vốn chủ sở hữu của mình thì doanh nghiệp mới có cơ hội vay vốn của ngân hàng nhiều hơn. Ngân hàng cho vay nhiều hay ít dựa vào tỷ lệ vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp tham gia vào sản xuất kinh doanh. - Nên thuê kiểm toán các báo cáo tài chính để tạo lòng tin ở ngân hàng. Trong quá trình kinh doanh, khi gặp những diễn biến không tốt, doanh nghiệp nên nhờ ngân hàng tư vấn. Mặt khác, doanh nghiệp phải thực hiện nghiêm túc chế độ hạch toán kế toán mà Nhà nước đã ban hành. - Thường xuyên cập nhât thông tin thị trường, theo sát sự biến động về nhu cầu sản phẩm hàng hoá, giá cả ... để không bị động, lạc hậu, thua kém trong kinh doanh. Không ngừng giữ mối quan hệ với các công ty cho thuê tài chính để có thể đổi mới được máy móc, công nghệ hiện đại. 2.2.3.3 Đối với NHNN NHNN là cơ quan quản lý cấp trên của các ngân hàng. Các NHTM phải dựa vào những quy chế của NHNN để đưa ra cho mình các chính sách tín dụng phù hợp. Vì vậy, để tạo điều kiện cho các NHTM có thể đáp ứng tốt nhu cầu của DNV&N, đồng thời không ngừng nâng cao chất lượng tín dụng thì theo em NHNN nên thực hiện một số vấn đề sau: - Như chúng ta đã biết, giữa doanh nghiệp lớn và doanh nghiệp nhỏ có những đặc điểm khác nhau, cho nên NHNN cần nghiên cứu ban hành những chính sách tín dụng riêng đối với từng loại hình, quy mô doanh nghiệp. Với vốn chủ sở hữu dưới 10 tỷ đồng, trong khi đó nhu cầu vay vốn của DNV&N có thể lớn hơn rất nhiều (mà phải có tài sản đảm bảo) dẫn đến việc DNV&N Giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại ngân hàng Đầu Tư và Phát Triển Phủ Quỳ Sinh viên : Nguyễn Khánh Linh Lớp: 49B2-TCNH Page 53 rất khó vay lượng vốn lớn, thường bỏ qua nhiều cơ hội kinh doanh. Vì thế, nên chăng NHNN không nhất thiết phải bắt buộc tất cả các khoản vay của doanh nghiệp phải có tài sản đảm bảo. - Hơn nữa, NHNN nên quy định cụ thể cách định giá tài sản đảm bảo để các NHTM dễ dàng áp dụng, bởi vì hiện nay mỗi ngân hàng có một cách định giá rất khác nhau, rất dễ gây ra tình trạng là để cạnh tranh trong cho vay, các ngân hàng định giá quá cao so với tài sản thực của khách hàng, gây ra hậu quả không tốt cho hoạt động tín dụng nói riêng và hoạt động ngân hàng nói chung. - Không ngừng củng cố ngân hàng dữ liệu của mình bằng cách bắt buộc các NHTM phân loại, tập hợp các thông tin về các khách hàng mà họ thực hiện. - Tăng cường vai trò thanh tra, giám sát của NHNN, hoàn thiện và đổi mới công tác thanh tra cả về nghiệp vụ và đội ngũ cán bộ, nhằm chuyển biến về chất lượng trong hoạt động thanh tra. Muốn chất lượng tín dụng của các NHTM được nâng cao, NHNN phải giám sát một cách chặt chẽ, cụ thể: + Xây dựng hệ thống thanh tra đồng bộ, tránh tình trạng chồng chéo như hiện nay, khi mà thanh tra chi nhánh chịu sự điều hành trực tiếp của Giám đốc chi nhánh của NHNN trên địa bàn. + Hoàn thiện hơn tiêu chuẩn đánh giá và phân loại nợ xấu, nợ tồn đọng, về trích dự phòng rủi ro cả mặt định tính và mặt định lượng theo hướng phù hợp với thông lệ quốc tế; nên có một phương pháp định giá chung về tài sản đảm bảo để các tổ chức tín dụng có thể dựa vào để định giá, tránh tình trạng định giá tuỳ tiện hiện nay. + Tăng cường đội ngũ cán bộ thanh tra, thực hiện ngay biện pháp để chuyển những cán bộ giỏi chuyên môn, vững về bản lĩnh và kinh nghiệm về công tác tại thanh tra ngân hàng. 2.2.3.4 Đối với NHĐT&PT Việt Nam - Để có thể nâng cao chất lượng tín dụng của toàn hệ thống nói chung, Chi nhánh NHĐT&PT Phủ Quỳ nói riêng, NHĐT&PT Việt Nam cần phải tích cực hỗ trợ cho các chi nhánh về mặt công nghệ thiết bị mới để chi nhánh có thể thu hút thêm nhiều khách hàng đến với ngân hàng mình hơn. - NHĐT&PT Việt Nam cần xây dựng những cách tính lãi suất phù hợp, linh hoạt, để chi nhánh có thể dựa vào đó để tính, chứ không nên đưa ra một lãi suất rồi áp cho các chi nhánh phải thực hiện. Hơn nữa, NHĐT&PT Việt Nam nên áp dụng tính lãi suất đối với nguồn vốn điều hoà thấp để các chi nhánh nâng cao khả năng cho vay, chất lượng cho vay, vì hiện nay có Giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại ngân hàng Đầu Tư và Phát Triển Phủ Quỳ Sinh viên : Nguyễn Khánh Linh Lớp: 49B2-TCNH Page 54 nhiều chi nhánh muốn an toàn nên có xu hướng chuyển vốn điều hoà về NHĐT&PT Việt Nam quá nhiều. - Bên cạnh việc thường xuyên đào tạo, đào tạo lại cán bộ cho toàn hệ thống, NHĐT&PT Việt Nam nên trích một phần kinh phí giúp các chi nhánh có thể tự tổ chức các khoá học riêng, phù hợp với đặc điểm của từng chi nhánh. - Thường xuyên liên kết tìm kiếm nguồn vốn tài trợ cho DNV&N từ các tổ chức nước ngoài, để tạo điều kiện cho các chi nhánh có thể cho các DNV&N vay với lãi suất thấp, tài sản đảm bảo được nới lỏng hơn. Giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại ngân hàng Đầu Tư và Phát Triển Phủ Quỳ Sinh viên : Nguyễn Khánh Linh Lớp: 49B2-TCNH Page 55 KẾT LUẬN Nâng cao chất lượng tín dụng đối với DNV&N là vấn đề quan tâm của các ngân hàng thương mại nói chung và NHĐT&PT chi nhánh Phủ Quỳ nói riêng. Vì chất lượng của các khoản tín dụng ản hưởng trực tiếp đến hiệu quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp cũng như của chi nhánh, mặt khác tín dụng có tác động trực tiếp đến việc kích thích nền kinh tế phát triển, góp phần đẩy mạnh tiến trình xây dựng đất nước bằng cách tạo điều kiện giúp các doanh nghiệp hoạt động ngày càng có hiệu quả. Sau 6 năm chính thức trở thành chi nhánh cấp 1, NHĐT&PT chi nhánh Phủ Quỳ đã nổ lực đổi mới, hoàn thiện để không ngừng nâng cao chất lượng tín dụng đối với các khoản tín dụng nói chung và các khoản tín dụng đối với các DNV&N nói riêng, và đã đạt được những thành tựu đáng kể. Bên cạnh đó cùng không tránh khỏi những thiếu sót và tồn tại mà chi nhánh cần tập trung giải quyết để nâng cao uy tín và vị tế của mình trên khu vực và thị trường. Tuy nhiên, để chất lượng tín dụng đối với DNV&N không ngừng nâng lên, không chỉ dựa vào sự nỗ lực của chính bản thân ngân hàng, mà cần phải có sự hợp tác của các DNV&N, các cấp, các ngành. Những giải pháp nêu trong đề tài này chỉ mong được góp sức nhỏ bé của em vào việc nâng cao chất lượng tín dụng đối với DNV&N tại NHĐT&PT chi nhánh Phủ Quỳ. Do thời gian thực tập cũng như kiến thức còn nhiều hạn chế nên đề tài “Giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại ngân hàng đầu tư và phát triển chi nhánh Phủ Quỳ” không thể tránh khỏi những thiếu sót, khiếm khuyết. Em rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của các thầy cô, bạn bè và những người quan tâm để có thể hoàn thành tốt hơn đề tài này. Một lần nữa em xin gửi lời cảm ơn đến cô giáo Phạm Thị Mai Hương và các anh, chị ở Ngân hàng Đầu tư và Phát triển chi nhánh Phủ Quỳ đã giúp đỡ em rất nhiều trong quá trình hoàn thành đề tài này. Em xin chân thành cảm ơn! Giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại ngân hàng Đầu Tư và Phát Triển Phủ Quỳ Sinh viên : Nguyễn Khánh Linh Lớp: 49B2-TCNH Page 56 TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Báo cáo kết quả kinh doanh 3 năm 2009, 2010, 2011 và các văn bản có liên quan đến cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ của Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam Chi nhánh Phủ Quỳ. 2. David Cox (1997), Nghiệp vụ ngân hàng hiện đại, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 3. Luật các tổ chức tín dụng số 07/1997QHX và luật số 20/2004/QH11 ngày 15/06/2004 về sửa đổi, bổ sung một số điều của luật các tổ chức tín dụng. 4. Frederic S.Mishkin (2003), Tiền tệ, Ngân hàng và Thị trường tài chính, Nxb Khoa học kỹ thuật, Hà Nội. 5. Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (2010), Báo cáo thường niên 2010, Hà Nội. 6. Nghị định số 90/2001/NĐ-CP ngày 23/11/2011 về trợ giúp phát triển doanh nghiệp vừa và nhỏ. 7. Trường đại học kinh tế thành phố Hồ Chí Minh (2004), Lý thuyết tài chính- Tiền tệ , Nxb Thống kê, Hồ Chí Minh 8. Trường học viện tài chính (2008), Giáo trình tài chính doanh nghiệp, Nxb Tài chính, Hà Nội. 9. Web www.bidv.com.vn. 10. Các văn bản liên quan đến quy trình tín dụng của Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam Chi nhánh Phủ Quỳ.