Khóa luận Thực trạng hoạt động tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại ngân hàng Nông Nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Bình Tân

sản ñảm bảo. Sau ñó, CBTD và khách hàng cùng lập biên bản xác ñịnh giá trị tài sản ñảm bảo theo mẫu (mẫu số: 12/BðTV do ngân hàng và khách hàng cùng lập). Ngoài ra, Agribank – chi nhánh Bình Tân và chủ sở hữu tài sản ñảm bảo cùng nhau lập ñơn yêu cầu ñăng ký thế chấp quyền sử dụng ñất, tài sản gắn liền với ñất gửi Phòng Tài nguyên và Môi trường quận Bình Tân. Báo Cáo Thực Tập GVHD: TS.Phan Mỹ Hạnh SVTH: Mai Ngọc Phương Thy Trang 44 10/8/2011 Bước 3: Xét duyệt cho vay Sau khi tiến hành thẩm ñịnh hồ sơ vay vốn của khách hàng, nếu hồ sơ thoả yêu cầu cho vay của Agribank - chi nhánh Bình Tân, CBTD sẽ lập báo cáo thẩm ñịnh khách hàng, bản xác ñịnh hạn mức tín dụng chuyển ñến trưởng phòng duyệt. Căn cứ vào báo cáo thẩm ñịnh khách hàng, bản xác ñịnh hạn mức tín dụng của CBTD, trưởng phòng tín dụng sẽ kiểm tra lại rồi ñề nghị giám ñốc ñể phán quyết mức cho vay, thời hạn, lãi suất…Trong trường hợp nếu như số tiền cho vay vượt mức phán quyết của chi nhánh thì sẽ trình lên Hội ñồng tín dụng cấp trên chờ xét duyệt. Tối ña trong 5 ngày làm việc, Agribank Bình Tân phải trả lời ñồng ý hay không ñồng ý cấp tín dụng cho khách hàng. Bước 4: Ký kết hợp ñồng bảo ñảm tiền vay, hợp ñồng tín dụng Sau khi thẩm ñịnh hồ sơ vay vốn của DNTN Hiển Sang, Agribank – chi nhánh Bình Tân ñồng ý cho vay. NHNo & PTNT Việt Nam – CN Bình Tân và DNTN Hiển Sang cùng nhau lập và ký kết hợp ñồng thế chấp tài sản ñảm bảo, hợp ñồng tín dụng . Sau ñó phải ñăng ký thế chấp tại UBND quận Bình Tân. Bước 5: Giải ngân, theo dõi, kiểm tra việc sử dụng vốn vay • Giải ngân - Sau khi hồ sơ khoản vay ñược ký duyệt, CBTD hướng dẫn khách hàng DNTN Hiển Sang lập khế ước nhận nợ và các chứng từ giải ngân. Khế ước nhận nợ ñược lập với các yếu tố khớp với hợp ñồng tín dụng và hợp ñồng thế chấp ñã lập trước ñó và có thêm khoản mục như số khế ước, số tiền nhận nợ trong mỗi ñợt. Khế ước phải có chữ ký của người ñi vay, cán bộ phụ trách phòng tín dụng của Agribank - CN Bình Tân, nhân viên tín dụng phụ trách hồ sơ khoản vay của DNTN Hiển Sang, ban giám ñốc của Agribank – CN Bình Tân. Khế ước nhận nợ ñược lập thành 3 bản: một bản lưu phòng tín dụng, một bản lưu hồ sơ giải ngân và doanh nghiệp Hiển Sang giữ một bản. - CBTD tập hợp hồ sơ giải ngân trình cán bộ phụ trách tín dụng ký duyệt trước khi trình lãnh ñạo duyệt. Sau khi ñược phê duyệt CBTD tiến hành giải ngân cho khách hàng. Agribank Bình Tân có thể giải ngân cho DNTN Hiển Sang bằng tiền Báo Cáo Thực Tập GVHD: TS.Phan Mỹ Hạnh SVTH: Mai Ngọc Phương Thy Trang 45 10/8/2011 mặt hoặc chuyển khoản. Hiển Sang có thể giải ngân một hay nhiều lần tùy thuộc vào mức ñộ thực hiện hoặc nhu cầu sản xuất kinh doanh của mình. NHNo & PTNT Việt Nam – CN Bình Tân chỉ tính số tiền lãi trên số dư thực tế ñã nhận nợ của DNTN Hiển Sang. • Theo dõi, kiểm tra sử dụng vốn vay - Sau khi giải ngân thì CBTD vẫn phải giám sát và theo dõi khoản vay của DNTN nhằm kiểm tra tính hiện thực của kế hoạch trả nợ và khả năng thực hiện, dự báo những rủi ro có thể phát sinh, phát hiện sớm những khoản vay có vấn ñề trước khi trở nên nghiêm trọng nhằm ñề xuất các giải pháp xử lý kịp thời. Kết quả kiểm tra, kiểm soát CBTD ñều phải lập biên bản kèm theo các nhận xét về việc sử dụng vốn vay của DNTN Hiển Sang cũng như kiến nghị, ñề xuất với lãnh ñạo NHNo & PTNT Việt Nam - CN Bình Tân. - Nội dung kiểm tra vay vốn: hiệu quả kinh tế, mục ñích sử dụng vốn, DNTN Hiển Sang sử dụng nguồn vốn ñó như thế nào, khả năng hoàn trả vốn gốc và lãi, tình trạng tài sản thế chấp. - Phương pháp kiểm tra: kiểm tra các loại chứng từ gốc, chứng từ ghi sổ hoặc bảng kê chi phí sử dụng tiền vay của doanh nghiệp Hiển Sang. Ngoài ra, CBTD có thể kiểm tra ñột xuất khi nhận ñược thông tin có ảnh hưởng ñến hoạt ñộng kinh doanh và khả năng trả nợ của khách hàng. Bước 6: Thu nợ, thu lãi, phí và xử lý phát sinh CBTD theo dõi việc thực hiện hợp ñồng tín dụng, ñôn ñốc khách hàng trả nợ gốc, lãi và phí (nếu có), lập thông báo nợ ñến hạn trình trưởng phòng tín dụng ký ñể gửi cho khách hàng trước mỗi kỳ ñến hạn trả nợ ít nhất 5 ngày. Kế toán thực hiện thu nợ gốc, tính và thu lãi, dự thu lãi cho vay và hạch toán kế toán theo quy ñịnh hiện hành của NHNo & PTNT Việt Nam. Việc miễn, giảm lãi tiền vay hay xử lý các phát sinh trong quá trình cho vay ñược thực hiện theo quy ñịnh cho vay ñối với khách hàng trong hệ thống NHNo & PTNT Việt Nam . Báo Cáo Thực Tập GVHD: TS.Phan Mỹ Hạnh SVTH: Mai Ngọc Phương Thy Trang 46 10/8/2011 Bước 7: Thanh lý hợp ñồng tín dụng Khi DNTN Hiển Sang hoàn tất nghĩa vụ của mình ñối với NHNo & PTNT Việt Nam – CN Bình Tân (bao gồm trả nợ gốc, lãi vay, phí và các nghĩa vụ bảo lãnh khác) thì 2 bên tiến hành thanh lý hợp ñồng tín dụng. CBTD lập biên bản thanh lý hợp ñồng tín dụng trình ban giám ñốc NHNo & PTNT Việt Nam – CN Bình Tân và DNTN Hiển Sang ký. CBTD và chủ doanh nghiệp Hiển Sang tiến hành lập giấy giải chấp tài sản ñảm bảo tiền vay gửi Phòng công chứng và Phòng Tài Nguyên và Môi Trường quận Bình Tân ñể tài sản bảo ñảm của khách hàng không còn bị ràng buộc về mặt pháp lý. 2.5 THỰC TRẠNG HOẠT ðỘNG CHO VAY SMEs TẠI NHNo & PTNT VIỆT NAM- CN BÌNH TÂN 2.5.1 Tình hình huy ñộng vốn của NHNo & PTNT Việt Nam– CN Bình Tân Bảng 2.1 Cơ cấu nguồn vốn huy ñộng của CN Bình Tân qua các năm. (ðơn vị tính: tỷ ñồng) Chỉ tiêu Năm 2009 Năm 2010 6 tháng ñầu năm 2011 TG không kỳ hạn 186.48 319.33 549.61 TG có kỳ hạn dưới 12 tháng 537.21 855.05 946.6 TG có kỳ hạn trên 12 tháng 79.96 183.70 160 Tổng cộng 803.65 1358.08 1656.21 Nguồn: Báo cáo tổng kết năm 2009, 2010 & Quý I, II năm 2011, CN Bình Tân. ðóng vai trò là một tổ chức tài chính trung gian, hoạt ñộng chủ yếu của ngân hàng là ñi vay và cho vay. Do ñó, huy ñộng vốn là một nghiệp vụ mang tính quan trọng sống còn nhằm ñảm bảo cho sự hoạt ñộng của ngân hàng. Cơ cấu huy ñộng vốn của ngân hàng bao gồm: tiền gửi thanh toán, tiền gửi tiết kiệm không kỳ hạn, tiền gửi tiết kiệm có kỳ hạn, kỳ phiếu và trái phiếu. Báo Cáo Thực Tập GVHD: TS.Phan Mỹ Hạnh SVTH: Mai Ngọc Phương Thy Trang 47 10/8/2011 Biểu ñồ 2.1: Tỷ trọng nguồn vốn huy ñộng qua các năm. Năm 2009 Năm 2010 6 tháng ñầu năm 2011 Báo Cáo Thực Tập GVHD: TS.Phan Mỹ Hạnh SVTH: Mai Ngọc Phương Thy Trang 48 10/8/2011 Biểu ñồ 2.2: So sánh cơ cấu nguồn vốn huy ñộng qua các năm Tiền gửi không kỳ hạn và tiền gửi có kỳ hạn dưới 12 tháng ñược gọi chung là tiền gửi ngắn hạn, chiếm tỷ trọng lớn trong nguồn vốn huy ñộng của NHNo & PTNT Việt Nam- chi nhánh Bình Tân. Năm 2009, nguồn vốn huy ñộng ngắn hạn ñược 723.69 tỷ ñồng chiếm 90% trong tổng nguồn vốn huy ñộng. Năm 2010, tiền gửi ngắn hạn ñạt 1174.38 tỷ ñồng chiếm 87% trong tổng nguồn vốn huy ñộng, tăng 62% so với năm 2009. So với năm 2009, khi mà nền kinh tế Việt Nam diễn biến phức tạp khó lường do ảnh hưởng của khủng hoảng kinh tế toàn cầu, hoạt ñộng huy ñộng vốn gặp nhiều khó khăn thì năm 2010 nhờ những giải pháp ñúng ñắn và kịp thời, nền kinh tế Việt Nam bắt ñầu có những dấu hiệu hồi phục. Ngân Hàng Nhà Nước Việt Nam ñiều hành chính sách tiền tệ linh hoạt tạo ñiều kiện thuận lợi cho sự phát triển và ổn ñịnh của các ngân hàng. Việc các NHTM vừa phải thực hiện việc tăng dự trữ bắt buộc theo quy ñịnh của NHNN vừa vẫn phải thực hiện các dịch vụ cấp tín dụng cho khách hàng nên việc tăng cường huy ñộng vốn, ñặc biệt là nguồn Báo Cáo Thực Tập GVHD: TS.Phan Mỹ Hạnh SVTH: Mai Ngọc Phương Thy Trang 49 10/8/2011 vốn ngắn hạn trở thành nhiệm vụ sống còn của các NHTM. Trong bối cảnh ñó, nhờ có những giải pháp, chính sách phù hợp và linh ñộng nên tốc ñộ huy ñộng vốn ngắn hạn của chi nhánh Bình Tân tăng 62%, ñó là một kết quả rất ñáng khích lệ. Tiếp tục phát huy những thành tích ñã ñạt ñược, 6 tháng ñầu năm 2011 NHNo & PTNT Việt Nam– CN Bình Tân huy ñộng ñược 1656.21 tỷ ñồng trong ñó nguồn vốn ngắn hạn ñạt ñược 1496.21 tỷ ñồng chiếm 90% tổng nguồn vốn huy ñộng, tổng nguồn vốn huy ñộng tăng 22% so với năm 2010, tổng nguồn vốn huy ñộng ngắn hạn tăng 27.4% so với năm 2010. Nghiệp vụ huy ñộng vốn là một nghiệp vụ hỗ trợ ñắc lực cho nghiệp vụ cho vay. Do vậy mà, song song với việc giảm lãi suất cho vay, chi nhánh Bình Tân cũng ñã áp dụng chính sách lãi suất huy ñộng hợp lý nhằm khuyến khích khách hàng gửi tiền vào ngân hàng. ðể huy ñộng ñược một nguồn vốn lớn, ngân hàng ñã ñiều chỉnh mức lãi suất tiền gửi phù hợp hơn với nhiều hình thức khác nhau. Trong năm 2010, sự cạnh tranh giữa các tổ chức tín dụng trong việc thu hút nguồn vốn nhàn rỗi trong xã hội là rất cao. Sự cạnh tranh này thể hiện ở các chương trình khuyến mãi, các sản phẩm ña dạng trong ñó có nhiều sản phẩm hấp dẫn. Sự nỗ lực này cộng với thu nhập ngày càng tăng của các tầng lớp dân cư dẫn ñến tốc ñộ tăng huy ñộng vốn của chi nhánh trong năm 2010 là khoảng 69% so với mức huy ñộng năm 2009. ðây là một trong những thành công lớn của ngân hàng ñã ñạt ñược. Qua bảng trên ta thấy nguồn vốn huy ñộng của chi nhánh tăng nhanh qua các năm, cho thấy hiệu quả của hoạt ñộng này. Chính vì vậy, chi nhánh Bình Tân rất chú trọng phát huy mặt tích cực của nghiệp vụ này ñể nguồn vốn huy ñộng ñược ngày càng tăng lên ñáp ứng kịp thời nhu cầu vay vốn của khách hàng, hỗ trợ tích cực cho hoạt ñộng tín dụng không ngừng mở rộng và phát triển. 2.5.2 Tình hình cho vay ñối với SMEs 2.5.2.1 Cơ cấu dư nợ theo kỳ hạn Báo Cáo Thực Tập GVHD: TS.Phan Mỹ Hạnh SVTH: Mai Ngọc Phương Thy Trang 50 10/8/2011 Bảng 2.2 Cơ cấu dư nợ theo kỳ hạn (ðơn vị tính: tỷ ñồng) Chỉ tiêu Năm 2009 Năm 2010 6 tháng ñầu năm 2011 Ngắn hạn 337.64 737.8 761.42 Trung, dài hạn 506.45 209.66 337.62 Tổng cộng 844.09 947.46 1099.04 Nguồn: Báo cáo tổng kết năm 2009, 2010 & Quý I, II năm 2011, CN Bình Tân. Qua bảng trên ta thấy tổng dư nợ cho vay qua các năm ñều tăng, năm 2009 tổng dư nợ cho vay ñạt 844.09 tỷ ñồng, sang năm 2010 nền kinh tế dần phục hồi nhu cầu vốn tăng hơn so với năm 2009 nên tổng dư nợ cho vay ñạt 947.46 tăng 12% so với năm 2009. Trong 6 tháng ñầu năm 2011, khi nền kinh tế ñã dần dần ñi vào ổn ñịnh nên tổng dư nợ của chi nhánh ñạt 1099.04 tỷ ñồng tăng 16% so với năm 2010. Biểu ñồ 2.3: Tỷ trọng cơ cấu dư nợ theo kỳ hạn qua các năm. Năm 2009 Năm 2010 6 tháng ñầu năm 2011 Nhìn chung, tình hình dư nợ ngắn hạn luôn tăng và chiếm tỷ trọng qua các năm. Năm 2009, dư nợ ngắn hạn là 337.64 tỷ ñồng, chiếm 40% trong tổng dư nợ cho vay tại chi nhánh Bình Tân, trong khi ñó cho vay trung và dài hạn chiếm 60% trong tổng dư nợ, ñạt 506.45 tỷ ñồng. Báo Cáo Thực Tập GVHD: TS.Phan Mỹ Hạnh SVTH: Mai Ngọc Phương Thy Trang 51 10/8/2011 Sang năm 2010, ban giám ñốc NHNo & PTNT Việt Nam ñưa ra chính sách hạn chế tín dụng và phân tán rủi ro nên chi nhánh Bình Tân ñã ñẩy mạnh loại hình cho vay ngắn hạn. Vì thế năm 2010 dư nợ ngắn hạn chiếm 78% trong tổng dư nợ của chi nhánh ñạt 737.80 tỷ ñồng, tăng 119% so với năm 2009. Riêng cho vay dài hạn giảm xuống còn 22% trong tổng dư nợ cho vay của chi nhánh ñạt 209.66 tỷ ñồng, giảm 59% so với năm 2009. Trong 6 tháng ñầu năm 2011, nền kinh tế ñã ñi vào ổn ñịnh các doanh nghiệp bắt ñầu khôi phục và ñẩy mạnh sản xuất kinh doanh do ñó nhu cầu vốn của nền kinh tế cũng tăng lên ñáng kể. Trong bối cảnh ñó, chi nhánh Bình Tân cũng ñẩy mạnh việc cấp tín dụng cho các tổ chức, cá nhân. Chỉ trong 2 quý ñầu của năm 2011, tổng dư nợ của chi nhánh ñạt 1099.04 tỷ ñồng. Trong ñó dư nợ ngắn hạn chiếm 69% ñạt 761.42 tỷ ñồng, tăng 3% so với năm 2010. Năm 2011, các doanh nghiệp bắt ñầu chuyển hướng sang ñầu tư trung, dài hạn nên dư nợ cho vay trung, dài hạn của chi nhánh cũng tăng lên ñáng kể chiếm 31% trong tổng dư nợ ñạt 337.62 tỷ ñồng, tăng 61% so với năm 2010. Có thể nói rằng ñạt ñược những kết quả trên là sự nỗ lực to lớn của cán bộ công nhân viên của NHNo & PTNT Việt Nam - chi nhánh Bình Tân. Bên cạnh ñó nước ta ñang từng bước tiến tới công nghiệp hóa, hiện ñại hóa ñất nước, chính phủ tạo mọi ñiều kiện cho nền kinh tế phát triển bằng cách bỏ các rào cản như thuế, thủ tục hành chính, chính vì vậy nền kinh tế của ñất nước cần có một lượng vốn khá lớn ñể hổ trợ cho các doanh nghiệp thực hiện các dự án của mình, làm giàu thêm cho ñất nước. 2.5.2.2 Cơ cấu dư nợ theo thành phần kinh tế Báo Cáo Thực Tập GVHD: TS.Phan Mỹ Hạnh SVTH: Mai Ngọc Phương Thy Trang 52 10/8/2011 Bảng 2.3 Dư nợ phân theo thành phần kinh tế (ðơn vị tính: tỷ ñồng) Chỉ tiêu Năm 2009 Năm 2010 6 tháng ñầu năm 2011 Dư nợ SMEs 300 582.17 681 DN các thành phần kinh tế khác 544.09 365.29 418.04 Tổng 844.09 947.46 1099.04 Nguồn: Báo cáo tổng kết năm 2009, 2010 & Quý I, II năm 2011, CN Bình Tân. Biểu ñồ 2.4: Tỷ trọng dư nợ theo thành phần kinh tế qua các năm Năm 2009 Năm 2010 6 tháng ñầu năm 2011 Dựa vào biểu ñồ trên ta thấy, cấu trúc cho vay trong tổng dư nợ của chi nhánh Bình Tân trong năm 2009 tập trung vào nhóm khách hàng là các thành phần kinh tế khác (chủ yếu là hộ sản xuất, các nhân), nhóm khách hàng này chiếm 64% trong tổng dư nợ cho vay ñạt 544.09 tỷ ñồng. Tiếp ñến là các SMEs chiếm 36% trong tổng dư nợ, ñạt 300 tỷ ñồng. Sang năm 2010, tình hình dư nợ của các SMEs tăng mạnh chiếm 61% trong tổng dư nợ ñạt mức 582.17 tỷ ñồng, tăng 94% so với năm 2009. Dư nợ các thành phần Báo Cáo Thực Tập GVHD: TS.Phan Mỹ Hạnh SVTH: Mai Ngọc Phương Thy Trang 53 10/8/2011 kinh tế khác giảm ñáng kể chỉ còn chiếm 39% trong tổng dư nợ, ñạt 365.29 tỷ ñồng, giảm 33% so với năm 2009. Trong 6 tháng ñầu năm 2011, tỷ trọng dư nợ của SMEs tiếp tục tăng chiếm 62% trong tổng dư nợ, ñạt 681 tỷ ñồng, tăng 17% so với năm 2010. Trong khi ñó, tỷ trọng dư nợ của các thành phần kinh tế khác so với năm 2010 giảm xuống chỉ còn 38% trong tổng dư nợ nhưng giá trị cho vay lại ñạt ñược 418.04 tỷ ñồng, cao hơn năm 2009 là 52.75 tỷ ñồng. Là một ngân hàng với ñịnh hướng là phát triển nông nghiệp nông thôn, năm 2009 với nguồn vốn huy ñộng của mình chi nhánh Bình Tân ñã thực hiện tốt ñịnh hướng ñề ra khi tỷ trọng dư nợ của các thành phần kinh tế khác (mà trong ñó chủ yếu là hộ sản xuất, cá nhân) chiếm ñến 64% trong tổng dư nợ. Trong các năm 2010 và 2011, thực hiện chỉ ñạo của Thủ Tướng chính phủ nhằm giúp các doanh nghiệp thoát khỏi suy thoái kinh tế, ổn ñịnh sản xuất, ñẩy mạnh xuất khẩu, chi nhánh Bình Tân ñã tập trung nguồn dư nợ cho các SMEs vì ñây là thành phần kinh tế chiếm tỷ trọng khá lớn trên ñịa bàn. Do ñó, mức dư nợ của SMEs ñã chiếm tỷ trọng cao trong tổng dư nợ của chi nhánh. Nếu ñem mức dư nợ của SMEs so với tổng nguồn vốn huy ñộng ñược thì tỷ lệ ñạt ñược cũng rất khả quan. Báo Cáo Thực Tập GVHD: TS.Phan Mỹ Hạnh SVTH: Mai Ngọc Phương Thy Trang 54 10/8/2011 Biểu ñồ 2.5: So sánh dư nợ của SMEs với tổng nguồn vốn huy ñộng Qua biểu ñồ trên ta thấy, dư nợ của SMEs so với tổng nguồn vốn huy ñộng không ngừng tăng lên qua các năm. Năm 2009, mức dư nợ của SMEs chiếm 37% trong tổng nguồn vốn huy ñộng thì sang năm 2010 tỉ lệ này tăng lên là 43%. Trong 6 tháng ñầu năm 2011, tỷ lệ dư nợ của SMEs tiếp tục tăng lên là 47% trong tổng nguồn vốn huy ñộng, ñó là một sự thành công của chi nhánh Bình Tân. Tổng dư nợ tín dụng không ngừng tăng lên, do có những chính sách phù hợp, khuyến khích khách hàng vay vốn nên tốc ñộ tăng mức dư nợ trong năm 2010 là 12% so với năm 2009, 6 tháng ñầu năm 2011 tốc ñộ tăng là 27% so với năm 2010. Tăng dư nợ tín dụng ñồng nghĩa với việc tăng rủi ro. Do vay, chi nhánh Bình Tân luôn chú trọng ñến việc thành lập các quỹ dự phòng bắt buộc nhằm ñảm bảo tính an toàn và ổn ñịnh cho hoạt ñộng tín dụng. Báo Cáo Thực Tập GVHD: TS.Phan Mỹ Hạnh SVTH: Mai Ngọc Phương Thy Trang 55 10/8/2011 Bảng 2.4 Mức dư nợ quá hạn bình quân của chi nhánh qua các năm (ðơn vị tính: tỷ ñồng) Chỉ tiêu Năm 2009 Năm 2010 6 tháng ñầu năm 2011 Dư nợ quá hạn bình quân 32.08 3.8% 33.16 3.5% 43.17 3.6% Nguồn: Báo cáo tổng kết năm 2009, 2010 & Quý I, II năm 2011, CN Bình Tân. Một thực tế không thể tránh khỏi ñó là bất cứ ngân hàng nào cũng ñều tồn tại một tỷ lệ dư nợ quá hạn trong tổng mức dư nợ cho vay của mình. NHNo & PTNT- chi nhánh Bình Tân luôn quan tâm ñặc biệt và có những biện pháp thích hợp ñể luôn duy trì tỷ lệ dư nợ này trong mức cho phép. Nhìn bảng trên ta thấy mức dư nợ quá hạn có xu hướng giảm xuống. Năm 2010, mức dư nợ này giảm xuống chỉ còn chiếm 3.5% so với năm 2008 là 3.8%. Trong 6 tháng ñầu năm 2011, mức dư nợ quá hạn có tăng nhẹ lên 3.6% so với năm 2010 nhưng so với năm 2009 vẫn còn thấp hơn và vẫn nằm trong giới hạn cho phép. ðiều này cho thấy ñược hiệu quả và sự an toàn của hoạt ñộng tín dụng của chi nhánh Bình Tân. ðây chính là những nổ lực của chi nhánh nhằm ñem lại lợi nhuận cao nhất cho NHNo & PTNT Việt Nam. 2.5.3 ðánh giá chung về tình hình tín dụng ñối với SMEs tại NHNo & PTNT Việt Nam – chi nhánh Bình Tân Nhìn chung, tình hình cho vay ñối với các SMEs trong những năm qua luôn tiến triển tốt. Về mặt cơ cấu dư nợ, ngân hàng tiếp tục dành nhiều sự quan tâm hỗ trợ vốn cho khu vực SMEs, xem ñây là hệ khách hàng chủ yếu và ñầy tiềm năng. Tỷ trọng của thành phần kinh tế này chiếm chủ yếu trong cơ cấu cho vay của ngân hàng, Nguồn vốn huy ñộng qua các năm ñều tăng tạo ra nguồn dự trữ vốn ổn ñịnh hỗ trợ tích cực cho hoạt ñộng cho vay. Bên cạnh ñó, ban lãnh ñạo ngân hàng luôn giám sát, chỉ ñạo hoạt ñộng tín dụng một cách kịp thời và thích hợp, tỷ lệ nợ xấu của Báo Cáo Thực Tập GVHD: TS.Phan Mỹ Hạnh SVTH: Mai Ngọc Phương Thy Trang 56 10/8/2011 ngân hàng không ngừng giảm xuống ñồng thời tổng dư nợ cho vay tăng lên ñáng kể. Bên cạnh những thành tựu ñạt ñược, hoạt ñộng tín dụng ñối với các SMEs tại chi nhánh Bình Tân còn một số mặt tồn tại như sau: Thứ nhất, tình trạng thông tin bất cân xứng: Ngân hàng chưa nắm bắt ñược hết những thông tin chính xác và ñầy ñủ nhất về các SMEs. Số lượng các SMEs tại TP.HCM hiện nay chiếm số lượng khá nhiều trong tổng số doanh nghiệp thuộc loại hình doanh nghiệp này trong cả nước. Chính vì vậy, việc xem xét, thẩm tra mức ñộ chính xác ñối với những thông tin trong hồ sơ của khách hàng ñến vay vốn là tương ñối khó khăn. ðiều này có thể tạo ra những khoản rủi ro lớn cho loại hình tín dụng ñối với các SMEs của NHNo & PTNT Việt Nam- CN Bình Tân. Thứ hai, chi phí giao dịch cao: Hầu hết các khoản tín dụng của các SMEs thường có quy mô tương ñối nhỏ. Nhưng ngược lại, số lượng các khoản vay lại tương ñối nhiều từ các doanh nghiệp khác nhau. Ngân hàng vẫn phải tốn chi phí ñể thẩm ñịnh hồ sơ vay, thẩm ñịnh tài sản, chi phí kiểm tra, theo dõi…do ñó ñẩy chi phí lên cao. Thứ ba, chất lượng hoạt ñộng của các SMEs còn khá yếu: Hầu hết các SMEs có quy mô hoạt ñộng tương ñối nhỏ, các dự án sản xuất kinh doanh còn sơ sài và không rõ ràng gây khó khăn cho các CBTD trong việc phân tích, thẩm ñịnh hồ sơ vay, ñiều này có thể dẫn ñến những rủi ro nghiêm trọng trong việc cấp tín dụng ñối với loại hình doanh nghiệp này. Thứ tư, vấn ñề về nợ quá hạn và tài sản ñảm bảo tiền vay: Nợ quá hạn của các SMEs chiếm tỷ trọng khá lớn trong tổng số nợ quá hạn của toàn chi nhánh.Trong 6 tháng ñầu năm 2011,trong khi nợ quá hạn của toàn chi nhánh là 43.17 tỷ ñồng thì trong ñó nợ quá hạn của các SMEs là 26.7 tỷ chiếm 62% tổng dư nợ quá hạn của toàn chi nhánh. (Nguồn:Báo cáo tổng kết năm 2009, 2010, & Quý I,II năm 2011, CN Bình Tân). Việc thu hồi những khoản nợ này khá khó khăn do số lượng các SMEs quan hệ với ngân hàng tương ñối lớn và hầu hết các doanh nghiệp này ñều mới thành lập, hiệu quả hoạt ñộng chưa cao, khả năng thanh khoản thấp. Hơn nữa, Báo Cáo Thực Tập GVHD: TS.Phan Mỹ Hạnh SVTH: Mai Ngọc Phương Thy Trang 57 10/8/2011 quá trình thu hồi nợ ñối với những khoản vay của những doanh nghiệp hoạt ñộng sản xuất kinh doanh bị thua lỗ chưa có sự hỗ trợ tích cực từ các cơ quan có thẩm quyền. Tài sản ñảm bảo tiền vay của các SMEs hầu hết là giá trị nhà xưởng, giá trị quyền sử dụng ñất nhưng việc ñấu giá, thanh lý giá trị của những tài sản này lại gặp nhiều vướng mắc. Vấn ñề này có thể ảnh hưởng không tốt ñến mục tiêu mở rộng quan hệ tín dụng của chi nhánh với các SMEs. Thứ năm, Nếu như năm 2010 tổng nguồn vốn huy ñộng trung và dài hạn của chi nhánh Bình Tân là 183.70 tỷ ñồng và 6 tháng ñầu năm 2011 là 160 tỷ ñồng chiếm chỉ từ 10% ñến 15% trong tổng nguồn vốn huy ñộng ( Xem Bảng 2.1) thì dư nợ cho vay trung và dài hạn của chi nhánh trong năm 2010 và 6 tháng ñầu năm 2011 lên ñến 209.66 và 337.62 tỷ ñồng, chiếm từ 20% ñến 30% trong tổng dư nợ của chi nhánh (Xem Bảng 2.2). ðiều này cho thấy ñã có sự mất cân ñối giữa tỷ trọng cho vay trung và dài hạn với tỷ trọng nguồn vốn huy ñộng trung và dài hạn. Bên cạnh những hiệu quả ñạt ñược từ hoạt ñộng tín dụng, ngân hàng nên quan tâm ñến việc cân ñối cơ cấu dư nợ cho vay trung và dài hạn với nguồn vốn huy ñộng trung và dài hạn. Trong phần trình bày ở trên ta thấy nhu cầu vay trung và dài hạn lại lớn hơn so với nguồn vốn huy ñộng từ loại hình này. Do ñó, ngân hàng cần chú trọng ñến hoạt ñộng cho vay nhiều hơn nữa, ñặc biệt là mảng cho vay trung và dài hạn. Thứ sáu, giá trị tài sản ñảm bảo của các SMEs thông thường thấp hơn nhiều so với giá trị của khoản vay do các tài sản ñảm bảo thường có nguồn gốc từ tài sản cá nhân của chủ doanh nghiệp hay các thành viên công ty. Thứ bảy, các dự án kinh doanh của các SMEs còn sơ sài, chưa chuyên nghiệp do quy mô các SMEs còn nhỏ, công tác tổ chức còn yếu. Thứ tám, sự cạnh tranh của các nguồn tài chính khác như : quỹ ñầu tư cá nhân, cá nhân cho vay, nguồn vốn từ gia ñình bạn bè của chủ doanh nghiệp, các ngân hàng thương mại khác trong cùng ñịa bàn. Báo Cáo Thực Tập GVHD: TS.Phan Mỹ Hạnh SVTH: Mai Ngọc Phương Thy Trang 58 10/8/2011 Bằng những thực trạng của chi nhánh Bình Tân, muốn nâng cao chất lượng hoạt ñộng tín dụng hơn nữa chi nhánh cần phát huy những ñiểm mạnh và khắc phục những ñiểm yếu của mình. Qua quá trình thực tập và tìm hiều thực trang hoạt ñộng tín dụng của chi nhánh như ñã trình bày ở toàn bộ chương Hai, bản thân em có những kiến nghị nhằm ñóng góp cho quá trình hoàn thiện của Agribank – Chi nhánh Bình Tân ở chương Ba. Báo Cáo Thực Tập GVHD: TS.Phan Mỹ Hạnh SVTH: Mai Ngọc Phương Thy Trang 59 10/8/2011 Chương 3 NHẬN XÉT VÀ KIẾN NGHỊ 3.1 NHỮNG ðIỂM MẠNH, ðIỂM YẾU, CƠ HỘI VÀ THÁCH THỨC TRONG HOẠT ðỘNG CHO VAY SMEs TẠI CHI NHÁNH BÌNH TÂN 3.1.1 Những ñiểm mạnh Về mặt tổ chức thì có thể nói NHNo & PTNT Việt Nam là một trong những Ngân hàng ñược ñánh giá rất cao so với các Ngân hàng thương mại hàng ñầu tại Việt Nam. Là một chi nhánh cấp I trực thuộc Agribank, CN Bình Tân cũng ñang hoạt ñộng không nằm ngoài cơ chế ñó. Chi nhánh ñã có bộ máy tổ chức khá hợp lý từ cấp Giám ñốc – là những người chịu trách nhiệm chỉ ñạo trên hết, ñến các phòng ban – là những trưởng phòng chịu trách nhiệm ñối với các nhân viên tại phòng mình. Bên cạnh ñó ñội ngũ cán bộ công nhân viên của ngân hàng cũng ñều có trình ñộ chuyên môn và khả năng xử lý nghiệp vụ cao do họ ñã ñược tuyển chọn, sàn lọc khá gắt gao và một thời gian ñào tạo, hướng dẫn tận tình từ phía ngân hàng. Hầu hết lực lượng nhân sự tại ngân hàng khá trẻ từ cấp lãnh ñạo ñến các nhân viên. Do vậy mà họ rất năng ñộng, nhiệt tình và nhạy bén trong công việc. Nhờ vậy mà họ rất tự tin và có tinh thần trách nhiệm trong công viêc. ðiểm nổi bật nữa là tinh thần ñoàn kết của tập thể nhân viên chi nhánh Bình Tân. Họ luôn lấy phương châm ñó ñể làm việc và cùng nhau phát triển. ðó chính là chất keo dính gắn kết các thành viên từ ban lãnh ñạo cho ñến các nhân viên cấp dưới thành một khối thống nhất trong ñại gia ñình Agribank. Tinh thần làm việc hăng say trong tình ñồng nghiệp chan hòa với những nụ cười luôn nở trên môi tiếp ñón khách hàng từ ñó ñã tạo ra văn hóa Agribank ðối với hoạt ñộng huy ñộng vốn, NHNo & PTNT Việt Nam - CN Bình Tân ñã thực hiện khá tốt trong thời gian qua, mặc dù không phải là chi nhánh dẫn ñầu Báo Cáo Thực Tập GVHD: TS.Phan Mỹ Hạnh SVTH: Mai Ngọc Phương Thy Trang 60 10/8/2011 doanh số về hoạt ñộng này nhưng nó cũng là một trong những hoạt ñộng mang lại hiệu quả cao cho chi nhánh trong năm vừa qua. Nguồn huy ñộng vốn chính của chi nhánh là từ tiền gửi tiết kiệm của khách hàng, kế ñến là tiền gửi thanh toán và tiền ký quỹ mở L/C. Ngân hàng ñang nỗ lực không ngừng trong việc quảng bá, tiếp thị cho hoạt ñộng huy ñộng vốn này. Ngân hàng cũng ñưa ra nhiều chính sách mới khuyến khích khách hàng gửi tiền vào ngân hàng như: tiền gửi bậc thang, gửi một nơi rút nhiều nơi, rút trước hạn ñối với tiền gửi có kỳ hạn mà vẫn ñược hưởng mức lãi suất cao…Thực hiện tốt hoạt ñộng huy ñộng vốn cũng chính là góp phần thực hiện tốt hoạt ñộng tín dụng, bởi nguồn vốn huy ñộng có dồi dào thì mới ñủ ñáp ứng nhu cầu vốn vay. ðối với hoạt ñộng tín dụng, ngân hàng ñã biết vạch ra cho mình hướng ñi riêng ñó là ña dạng hóa ñối tượng cho vay và các SMEs là khách hàng cho vay tiềm năng. Nằm trong khu vực có nhiều khó khăn, là một quận thành lập chưa lâu và nằm cách xa trung tâm thành phố, nguồn lực tài chính trên ñịa bàn còn nhiều hạn chế cùng với việc cạnh tranh với nhiều ngân hàng ñang hoạt ñộng trên ñịa bàn. Chính ñiều này là một thách thức lớn cho chi nhánh trong tương lai. ðể hoạt ñộng của mình ñạt hiệu quả cao, Agribank – CN Bình Tân ñã ñề ra nhiều chính sách ưu ñãi nhằm khuyến khích khách hàng ñến và gắn kết với mình. Ngân hàng ñã cung cấp cho khách hàng các sản phẩm tín dụng thật ña dạng và phong phú: cho vay phục vụ ñời sống, tiêu dùng; cho vay sửa chữa, xây dựng; cho vay bất ñộng sản; cho vay phục vụ tiểu thương tại các chợ; cho vay mở rộng sản xuất kinh doanh; cho vay bổ sung nhu cầu vốn kịp thời… Có ñược những thành quả này là do có sự nhạy bén, tầm nhìn xa và trình ñộ quản lý cao của ban lãnh ñạo, sự nhiệt tình, năng nỗ và tinh thần cầu tiến trong công việc của tập thể nhân viên Agribank - CN Bình Tân. Tất cả họ ñã tạo thành một khối thống nhất ñưa Agribank - CN Bình Tân ngày càng bền vững và tiến lên. 3.1.2 Những ñiểm yếu của chi nhánh Bên cạnh những ñiểm mạnh nói trên, trong quá trình hoạt ñộng ngân hàng Agribank – CN Bình Tân cũng bộc lộ những hạn chế sau: Báo Cáo Thực Tập GVHD: TS.Phan Mỹ Hạnh SVTH: Mai Ngọc Phương Thy Trang 61 10/8/2011 Thứ nhất, tỷ trọng huy ñộng vốn trung dài hạn còn thấp, không ñủ ñáp ứng nhu cầu vay trung dài hạn của doanh nghiệp. Nguyên nhân là do chi nhánh nằm trên một quận mới thành lập có lượng tiền dư thừa không lớn gây khó khăn cho công tác huy ñộng vốn, mà phần lớn nguồn vốn huy ñộng của chi nhánh là huy ñộng nhỏ lẻ từ cá nhân và hộ gia ñình. Bên cạnh ñó, với tình hình lạm phát, lãi suất biến ñộng như hiện nay nên khách hàng cũng không lựa chọn hình thức gửi tiết kiệm trung dài hạn. Ngoài ra ngân hàng cũng không tránh khỏi sự cạnh tranh từ các ngân hàng, các tổ chức tín dụng khác trong ñịa bàn. Thứ hai, SMEs ñược xác ñịnh là những khách hàng tiềm năng cùa chi nhánh trong hoạt ñộng cho vay nhưng ngân hàng vẫn chưa khai thác triệt ñể những tiềm năng nay, bằng chứng là số lượng doanh nghiệp tiếp cận ñược với nguồn vốn của ngân hàng rất ít so với số lượng doanh nghiệp cần vốn. ðiều này là do ngân hàng chưa nắm rõ ñặc ñiểm của các doanh nghiệp, cũng như số lượng doanh nghiệp mới thành lập, doanh nghiệp cần vốn trên ñịa bàn ñể ñưa ra các hình thức cho vay, các chính sách hợp lý và phổ biến các hình thức này ñến doanh nghiệp. Thứ ba, ngân hàng chưa chú trọng trong công tác kiểm tra, quản lý việc sử dụng vốn ñúng mục ñích của doanh nghiệp, hầu hết sau giải ngân thì ngân hàng ít chú ý kiểm tra kết quả hoạt ñộng cũng như khả năng trả nợ của doanh nghiệp, ñiều này làm gia tăng rủi ro cho khoản vay. Bên cạnh ñó việc các doanh nghiệp mua hàng nhỏ lẻ, mua hàng không có hóa ñơn cũng gây khó khăn cho ngân hàng trong việc kiểm tra, giám sát. Thứ tư, lãi suất cho vay khá cao gây khó khăn cho cả ngân hàng và doanh nghiệp. Hiện nay không chỉ riêng Agribank mà hầu hết tại các ngân hàng lãi suất ñều bị ñẩy lên cao, gây khó khăn cho các doanh nghiệp trong việc sử dụng nguồn vốn vay của ngân hàng và bản thân các ngân hàng cũng gặp nhiều khó khăn trong việc dư nợ quá hạn có xu hướng tăng lên. Thứ năm, tỷ trọng cho vay ngắn hạn chiếm quá cao trong tổng dư nợ cho vay của ngân hàng, trong khi ñó nhu cầu về vốn trung, dài hạn hiện nay của người ñi vay là rất lớn do các doanh nghiệp có nhu cầu mở rộng vốn sản xuất kinh doanh, ñổi Báo Cáo Thực Tập GVHD: TS.Phan Mỹ Hạnh SVTH: Mai Ngọc Phương Thy Trang 62 10/8/2011 mới công nghệ, phương tiện vận chuyển...nhưng ngân hàng lại tài trợ một lượng vốn rất ít cho các khoản vay này, ñiều này chưa tương xứng với khả năng và nhu cầu hiện tại. Nếu so sánh quy mô hoạt ñộng của chi nhánh với nhu cầu sử dụng sản phẩm, dịch vụ ngân hàng của khách hàng thì sản phẩm, dịch vụ mà chi nhánh cung cấp hiện nay còn hạn chế, chưa mở rộng thêm nhiều dịch vụ khác ñể thu hút và phục vụ cho khách hàng ñược tốt hơn. Thứ sáu, số lượng nhân viên còn thiếu, nhất là số lượng nhân viên thuộc tổ tín dụng. Vì vậy, tại chi nhánh không thể tách rời công tác cho vay, công tác quản lý nợ cũng như công tác thẩm ñịnh nên khối lượng công việc quá cao, gây áp lực lớn cho CBTD, ảnh hưởng ñến chất lượng khoản vay và gây mất thời gian của khách hàng. Cơ sở vật chất của ngân hàng chưa ñáp ứng tối ña nhu cầu và quy mô hoạt ñộng, gây khó khăn cho cả nhân viên và khách hàng trong việc giao dịch, hệ thống an ninh còn rất mỏng. ðây là ñiều ngân hàng cần sớm khắc phục trong thời gian tới. Thủ tục còn nhiều, ñòi hỏi yêu cầu khách hàng cung cấp chứng từ nhiều. dịch vụ ngân hàng còn ñơn ñiệu vẫn chủ yếu dựa vào các sản phẩm truyền thống là huy ñộng vốn và cho vay. Các sản phẩm dựa vào thông tin, các dịch vụ tài chính hiện ñại như quyền chọn mua – bán vẫn chưa ñược phổ biến. Cung cấp các dịch vụ khác của ngân hàng như: thanh toán hộ, thu – chi hộ, cho vay trên 10 năm, cho vay ñộng sản, máy móc còn hạn chế. Do chịu sự ràng buộc của ngân hàng nhà nước về chính sách cũng như cơ chế của lãi suất nên ảnh hưởng lớn ñến khả năng linh ñộng trong việc tăng giảm lãi suất ñể ưu tiên cho khách hàng quen và lôi kéo những khách hàng mới cho chi nhánh. Với thời ñại công nghệ thông tin như hiện nay, các doanh nghiệp dễ bị thuyết phục bởi các quảng cáo hào nhoáng mà công tác quảng cáo của Agribank – chi nhánh Bình Tân chưa ñến ñược với hầu hết các doanh nghiệp. 3.1.3 Những cơ hội ðối với các ngân hàng thương mại cổ phần nói chung và NHNo & PTNT Việt Nam - CN Bình Tân nói riêng, khi Việt Nam mở ra cơ hội ñể trao ñổi, hợp tác quan hệ, tiếp xúc các công nghệ hiện ñại trong lĩnh vực ngân hàng, tài chính tiền tệ, giúp Báo Cáo Thực Tập GVHD: TS.Phan Mỹ Hạnh SVTH: Mai Ngọc Phương Thy Trang 63 10/8/2011 các ngân hàng phát triển các dịch vụ ngân hàng mới, nâng cao chất lượng tín dụng, hoạt ñộng trong kinh doanh, mở rộng thị phần trong và ngoài nước. Chi nhánh Bình Tân có thể thu hút thêm khách hàng mới ñó là các tiểu thương ở các chợ hay sinh viên tại các trường ñại học. Hội nhập kinh tế mở ra cơ hội cho ngân hàng phát triển các dịch vụ của ngân hàng qua ñiện thoại hay internet…. 3.1.4 Những thách thức Chênh lệch về lãi suất huy ñộng và lãi suất cho vay ngày càng bị thu hẹp, lãi suất huy ñộng có xu hướng ngày càng tăng trong khi lãi suất cho vay lại có xu hướng giảm. ðiều này gây khó khăn trong việc cân bằng các khoản thu – chi của chi nhánh. Ngày nay trong bối cảnh hội nhập kinh tế toàn cầu thì thách thức của CN Bình Tân nói riêng cũng chính là thách thức của NHNo & PTNT Việt Nam nói chung và của toàn hệ thống ngân hàng TMCP Việt Nam. Thách thức ñầu tiên là năng lực cạnh tranh còn yếu của hệ thống ngân hàng TMCP Việt Nam nói chung và NHNo & PTNT Việt Nam – CN Bình Tân nói riêng. Cạnh tranh sẽ ngày càng khốc liệt hơn khi các ngân hàng nước ngoài ngày càng mở rộng chi nhánh, quy mô và phạm vi hoạt ñộng trên thị trường Việt Nam. Một số ngân hàng ñược xem là ñã ñầu tư mạnh mẽ và ñi ñầu vào cơ sở hạ tầng, công nghệ, phát triển ña dạng các sản phẩm dịch vụ như: ACB, Sacombank, ðông Á…..cũng ñang ra sức “xoay sở” trước sự cạnh tranh gay gắt của thị trường tín dụng. Trong khi ñó, tại chi nhánh Bình Tân, việc ñổi mới công nghệ ñược coi là ưu tiên hàng ñầu ñể nâng cao sức mạnh cạnh tranh chỉ mới bắt ñầu thực hiện. Hội nhập vào nền kinh tế thế giới làm tăng thêm các giao dịch và rủi ro trong hoạt ñộng ngân hàng, trong khi cơ chế quản lý hệ thống thông tin, giám sát của ngân hàng còn yếu và thiếu, chưa phù hợp với hệ thống quốc tế, không ñủ ñảm bảo cho sự an toàn. Trong những năm qua, thị trường thẻ Việt Nam diễn biến rất sôi nổi, mọi người ñều hướng tới những dịch vụ tiện ích không dùng tiền mặt, qua ñó các ngân hàng ñã cho ra ñời hàng loạt thẻ tín dụng ñể ñáp ứng nhanh chóng nhu cầu, thị hiếu của Báo Cáo Thực Tập GVHD: TS.Phan Mỹ Hạnh SVTH: Mai Ngọc Phương Thy Trang 64 10/8/2011 người dân. ðó chính là thách thức lớn và trước mắt của toàn hệ thống các chi nhánh của NHNo & PTNT Việt Nam khi thị phần này ñang ngày càng cạnh tranh khốc liệt với sự tham gia khai thác của các ngân hàng nước ngoài. 3.2 MỘT SỐ KIẾN NGHỊ NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ðỘNG TÍN DỤNG ðỐI VỚI SMES TẠI NHNo & PTNT VIỆT NAM - CN BÌNH TÂN 3.2.1 Kiến nghị với Agribank CN – Bình Tân Hòa cùng xu hướng hội nhập mới, thực hiện chính sách cải cách tín dụng và hoàn thiện hệ thống ngân hàng của nhà nước ta, tất cả các ngân hàng kể cả quốc doanh và ngoài quốc doanh ñã và ñang ra sức phấn ñấu cải cách cơ cấu, bộ máy của mình ngày càng tốt ñẹp hơn. Không nằm ngoài xu hướng ñó, NHNo & PTNT Việt Nam – CN Bình Tân cũng ñang nổ lực không ngừng ñể góp phần vào việc tăng uy tín và vị thế của Agribank trong lòng của mọi khách hàng. ðể làm ñược ñiều ñó chi nhánh cần: Thứ nhất, ña dạng hóa và nâng cao chất lượng dịch vụ: Có thể nói trong những năm qua, NHNo & PTNT Việt Nam – CN Bình Tân luôn quan tâm cung cấp nhiều sản phẩm tín dụng ñến cho khách hàng. Tuy nhiên, chi nhánh Bình Tân cần phải không ngừng ña dạng hóa và nâng cao chất lượng dịch vụ hơn nữa cho các khách hàng là các SMEs. Ngân hàng nên tham gia nhiều hơn vào các dự án của doanh nghiệp, hỗ trợ họ trong việc xây dựng các dự án khả thi, bởi ñây là một trong những ñiểm yếu của các doanh nghiệp này. ðây sẽ là mối dây liên kết giúp cho quan hệ của chi nhánh và khách hàng ngày càng tốt ñẹp hơn. ðồng thời tạo ñiều kiện thuận lợi cho chi nhánh Bình Tân trong việc kiểm tra, giám sát các khoản tín dụng cung cấp cho khách hàng ñể thực hiện dự án. Thứ hai, nâng cao tỷ trọng cho vay trung và dài hạn: Trong hoạt ñộng tín dụng của ngân hàng, lợi nhuận thu về chủ yếu là ở mảng cho vay ngắn hạn. Do vậy, chi nhánh Bình Tân nên tiếp tục ñổi mới cơ cấu ñầu tư, khai thác triệt ñể mảng cho vay trung và dài hạn ñối với các SMEs, một mặt tối ña hóa lợi nhuận cho chi nhánh, mặt khác tạo ñiều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp mở rộng quy mô sản xuất kinh Báo Cáo Thực Tập GVHD: TS.Phan Mỹ Hạnh SVTH: Mai Ngọc Phương Thy Trang 65 10/8/2011 doanh, ñổi mới trang thiết bị, công nghệ. Muốn thực hiện ñược ñiều này, chi nhánh Bình Tân phải tăng cường huy ñộng vốn, ñặc biệt là nguồn vốn huy ñộng trung và dài hạn ñể ñáp ứng kịp thời nhu cầu vốn trung và dài hạn của khách hàng. Thứ ba, cần hoàn thiện mạng lưới thông tin khách hàng: Bên cạnh trung tâm thông tin khách hàng CIC của NHNN, NHNo & PTNT Việt Nam nên xây dựng trung tâm xử lý dữ liệu ñể phục vụ cho hoạt ñộng tín dụng của mình. Agribank nên xây dựng mạng lưới chuyên thu thập và xử lý thông tin về tình hình hoạt ñộng của các khách hàng truyền thống lẫn các khách hàng tiềm năng về những lĩnh vực: tài chính, năng lực quản lý, quan hệ tín dụng của khách hàng với các ngân hàng khác cũng như khả năng thanh toán của khách hàng với các ñối tác khác của họ. Thứ tư, ña dạng hóa phương thức tài trợ vốn: Bên cạnh các hình thức cho vay truyền thống như: cho vay theo dự án, cho vay theo bảo lãnh, ngân hàng cần chú trọng cho vay theo hình thức cầm cố, chiết khấu hoặc bảo lãnh thương phiếu; cho vay theo hình thức cho thuê tài chính. Mặc dù, các hình thức cho vay này ñã ñược áp dụng tại chi nhánh, tuy nhiên tỷ trọng không cao và hiệu quả hoạt ñộng còn thấp. Thứ năm, chi nhánh Bình Tân cần chủ ñộng hơn trong phương thức hoạt ñộng. Trong bối cảnh hiện nay, có rất nhiều NHTMCP ñược thành lập, sự cạnh tranh ngày càng trở nên gay gắt hơn. Do ñó, chi nhánh cần ñổi mới phương thức kinh doanh, chủ ñộng và tích cực hơn trong việc tìm kiếm các khả năng, cơ hội cho vay từ các khách hàng. ðặc biệt, các SMEs chiếm tỷ trọng lớn trong tổng số doanh nghiệp trên ñịa bàn thành phố và hầu hết các doanh nghiệp này ñều mới thành lập, quy mô sản xuất nhỏ. Do ñó, họ rất cần vốn ñể mở rộng hoạt ñộng sản xuất kinh doanh. ðây chính là ñiều kiện tốt cho ngân hàng phát triển hoạt ñộng tín dụng của mình trên ñối tượng khách hàng chính là các SMEs. ðể tiếp cận ñược nhiều khách hàng hơn, ngân hàng cần triển khai, giới thiệu các lĩnh vực hoạt ñộng của mình, các hình thức tín dụng, cũng như các chính sách ưu ñãi dành cho khách hàng rộng rãi trên mạng. Bên cạnh ñó, chi nhánh cần vận ñộng các nhân viên của mình ngoài việc hoàn thành các nghiệp vụ chính, họ cần linh hoạt và chủ ñộng hơn trong việc tìm kiếm khách hàng. Báo Cáo Thực Tập GVHD: TS.Phan Mỹ Hạnh SVTH: Mai Ngọc Phương Thy Trang 66 10/8/2011 Thứ sáu, về mặt các văn bản pháp lý và cơ chế hoạt ñộng: chi nhánh Bình Tân cần phải hoàn thiện cơ chế hoạt ñộng của mình theo những quy ñịnh và chiến lược chung mà NHNN ñặt ra. Hoạt ñộng của ngân hàng phải luôn gắn liền và tuân thủ theo luật pháp quy ñịnh, cơ chế hoạt ñộng phải rõ ràng, minh bạch và phải chịu sự giám sát, quản lý của NHNN. Chi nhánh Bình Tân cần hoàn thiện hơn nữa thủ tục cho vay sao cho ñơn giản và nhanh nhất, tiết kiệm thời gian ñi lại cho khách hàng cũng như cho ngân hàng. Quy trình làm việc càng rõ ràng, ñơn giản thì khách hàng càng yên tâm và hài lòng, như vậy mới thu hút ñược nhiều khách hàng ñặc biệt là các SMEs. Thứ bảy, tiếp tục cung cấp nhiều chính sách ưu ñãi dành cho khách hàng: Trong những năm vừa qua, chi nhánh luôn chú trọng tìm cách ñưa ra nhiều chính sách ưu ñãi dành cho khách hàng. ðiều này là một thành quả ñáng khen ngợi. Cần phát huy ñiểm mạnh này ñể thu hút thêm nhiều khách hàng, nâng cao chất lượng hoạt ñộng của chi nhánh. 3.2.2 Kiến nghị ñối với ngân hàng nhà nước NHNN nên thường xuyên kiểm tra, thanh tra hoạt ñộng của hệ thống ngân hàng trong nước, hệ thống ngân hàng nước ngoài tại Việt Nam ñể ngăn chặn những bất lợi có thể xảy ra. Qua ñó giúp sớm phát hiện ñược những hoạt ñộng hoặc lỗi trong hoạt ñộng của ngân hàng và sớm có biện pháp khắc phục hậu quả tránh gây xáo trộn, mất cân ñối trong nền kinh tế. Nhanh chóng ban hành các văn bản dưới luật về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan quản lý Nhà nước về cấp chứng thư sở hữu tài sản, quản lý quá trình mua bán, chuyển nhượng cầm cố, bảo lãnh về tài sản thế chấp cho các pháp nhân và cá nhân. Thống nhất và quy ñịnh chung về các thủ tục, giấy tờ tránh sự giải quyết và làm việc không ñồng bộ, xáo trộn giữa các cơ quan với nhau. Tạo cơ chế, một nền kinh tế thị trường cạnh tranh lành mạnh, không có những sự bảo hộ, hoặc có những ñặc quyền cho hệ thống các ngân hàng nhà nước. Báo Cáo Thực Tập GVHD: TS.Phan Mỹ Hạnh SVTH: Mai Ngọc Phương Thy Trang 67 10/8/2011 3.2.3 Kiến nghị ñối với chính phủ ðối với ngân hàng quốc doanh, mặc dù vốn ñiều lệ ñược công bố khi thành lập nhưng ñến nay chính phủ chỉ mới cung cấp 50% vốn. Do ñó, ñề nghị bộ tài chính nhanh chóng cung cấp nguồn vốn còn lại cho các Ngân hàng quốc doanh và trong 5-10 năm tới, vốn ñiều lệ của các ngân hàng phải ñạt 1 tỉ USD ñể cho các ngân hàng này có thể thực hiện vai trò chủ ñạo của mình. ðể ñạt ñược mục tiêu trên thì việc cổ phần hóa và cho phép người nước ngoài tham gia mua cổ phần tại các ngân hàng quốc doanh là rất cần thiết. Hiện nay, số lượng ñất ñai có giấy chứng nhận quyền sử dụng ruộng ñất (hay còn gọi là sổ ñỏ) chỉ chiếm 35%. Vì vậy, Chính phủ cần nhanh chóng hoàn tất việc cấp “sổ ñỏ” cho dân chúng ñể họ có thể dùng làm tài sản ñem thế chấp vay vốn. Chính phủ cần cung cấp giấy chứng nhận ñất ñai cho các doanh nghiệp trong khu công nghiệp – khu chế xuất ñể họ có thể dùng làm tài sản ñảm bảo nợ vay hay cho phép sử dụng quyền thuê ñất ñem thế chấp vay vốn. ðề nghị chính phủ có các biên bản thay ñổi về khung giá ñất ñai cho phù hợp với tình hình mới trên thị trường. Hiện nay, việc ñịnh giá tài sản của ngân hàng theo khung giá ñịa phương thấp hơn nhiều so với thực tế, ñịnh giá thấp cộng thêm với mức cho vay tối ña 70% giá trị tài sản ñược tính ñó khiến cho số tiền mà doanh nghiệp nhận ñược có khi chỉ bằng 10% giá trị thực tế thế chấp. Chính phủ cần có hướng dẫn việc giao dịch ñảm bảo tiền vay, nhất là ñối với các ngân hàng hoạt ñộng tại nông thôn, nơi không có cơ quan chuyên môn ñể ñăng ký thế chấp, cầm cố. Bộ Tài chính, Tư pháp, Tổng cục ñịa chính, Bộ Công an…cần phối hợp ñể hỗ trợ NHTM phát mãi tài sản. Những tài sản ñảm bảo nợ vay nào không liên quan ñến các vụ án hình sự thì cho phép ngân hàng ñược quyền chủ ñộng xử lý theo pháp luật hiện hành, kể cả tài sản ñó là của doanh nghiệp nhà nước. Trong lúc thị trường bất ñộng sản ñang “nóng” như hiện nay, ñề nghị chính phủ cần có những giải pháp gấp rút ñể giải tỏa những khoản nợ khó ñòi nhằm thu hồi vốn cho ngân hàng. Báo Cáo Thực Tập GVHD: TS.Phan Mỹ Hạnh SVTH: Mai Ngọc Phương Thy Trang 68 10/8/2011 Chính phủ nên có chính sách khoanh nợ, miễn giảm trả nợ cả gốc lẫn lãi ñối với người vay vốn khi có thiên tai xảy ra ñối với các NHTMCP như ñã xử lý ñối với ngân hàng quốc doanh. ðồng thời có chính sách bù ñắp thiệt hại ñối với các NHTMCP khi có xảy ra tình trạng như trên. ðể ñảm bảo cho hoạt ñộng tín dụng ngày càng mở rộng trong lúc các ngân hàng ñang thiếu vốn, ñề nghị nhà nước cần ñứng ra vay vốn nước ngoài với lãi suất thấp từ IMF, ADP, OEDP, vốn ODA của Nhật… ñể cho lại các ngân hàng trong nước vay như các nước khác ñã làm. Chính phủ cần quan tâm và có biện pháp xử lý ñối với những cá nhân cho vay nặng lãi trên thị trường và có những biện pháp thích hợp nhằm hạn chế ñến mức có thể hoạt ñộng của các hình thức tín dụng phi chính thức. 3.2.4 Kiến nghị ñối với cấp quản lý vĩ mô 3.2.4.1 Thúc ñẩy tăng trưởng và phát triển kinh tế Sự phát triển của nền kinh tế có mối quan hệ qua lại chặt chẽ với hoạt ñộng tín dụng ngân hàng. Hoạt ñộng tín dụng ngân hàng mạnh thì sẽ giúp cho nền kinh tế có ñược nguồn vốn cần thiết ñể ñầu tư và phát triển. Khi nền kinh tế phát triển thì khả năng hấp thụ vốn càng tăng lên và hoạt ñộng tín dụng ngân hàng cũng theo ñó mà phát triển. Một nền kinh tế phát triển ổn ñịnh là ñiều kiện cần thiết cho hoạt ñộng tín dụng ngân hàng vững mạnh. Là một bộ phận quan trọng trong nền kinh tế quốc dân, Nhà nước ta nói chung và ngành ngân hàng nói riêng luôn quan tâm và có chính sách hỗ trợ hoặc ưu ñãi cho SMEs trong từng thời kỳ, phù hợp với tính chất và ñặc thù của lĩnh vực sản xuất. Cơ cấu lại các doanh nghiệp nhà nước, kiên quyết giải thể các doanh nghiệp làm ăn kém hiệu quả. Có chính sách ñối xử công bằng giữa các thành phần kinh tế, thúc ñẩy người có vốn ñưa vào ñầu tư, có chính sách thuế phù hợp hơn Các chính sách của Nhà nước cần phải ổn ñịnh, việc chính sách thay ñổi liên tục làm nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn, hoạt ñộng kinh doanh hàng ngày bị xáo trộn Báo Cáo Thực Tập GVHD: TS.Phan Mỹ Hạnh SVTH: Mai Ngọc Phương Thy Trang 69 10/8/2011 nhưng thực chất là các chiến lược dài hạn của các công ty bị phá sản không dám ñầu tư dài hạn. Cần có sự phối hợp thống nhất giữa các cơ quan ban ngành trong các văn bản chỉ thị cũng như việc hoạt ñộng. Bảo hiểm mua hàng trước hết cho các vùng thường bị thiên tai là giải pháp khả thi, giúp giải quyết hợp lý hơn hậu quả thiên tai, xóa bỏ cái vòng lẩn quẩn nợ chồng chất ñeo bám, gây áp lực nặng nề ñến ñời sống tinh thần của người dân. 3.2.4.2 Hành lang pháp lý cho hoạt ñộng ngân hàng Cần có những văn bản như Thông tư, Nghị ñịnh và những văn bản hướng dẫn thi hành cụ thể, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc về hoạt ñộng tín dụng kể cả nội tệ và ngoại tệ, bảo ñảm tiền vay, bảo lãnh và thanh toán… Từ ñó, các NHTM chủ ñộng cạnh tranh với nhau tìm kiếm khách hàng có tín nhiệm, tìm kiếm dự án có hiệu quả ñể ñầu tư, tham gia cho vay vốn các dự án kích cầu, xây dựng cơ sở hạ tầng của các tỉnh, thành phố. NHNN cần kiểm tra về quy ñịnh lãi suất của các NHTM, các chi phí dịch vụ, các khoản phí thu cho vay, bảo lãnh. Ngăn chặn kịp thời việc cạnh tranh không lành mạnh giữa các ngân hàng hoặc các tổ chức tín dụng. Các ngân hàng cần có kiến nghị với NHTW về các chính sách thẩm ñịnh giá trị nhà ñất, sao cho phù hợp với giá trị nhất ñịnh trong tương quan so sánh với giá trị thị trường. Khung giá mà nhà nước cung cấp nên ñược linh hoạt trong ñiều chỉnh cho phù hợp với thị trường. 3.2.4.3 Nâng cao vai trò của hiệp hội ngân hàng Trong việc cải cách hành chính, Chính phủ và NHTW rút bớt sự can thiệp quá sâu vào hoạt ñộng của các doanh nghiệp ngân hàng thì cần thiết phải có vai trò của hiệp hội. Các ngân hàng hội viên có thể cùng nhau thỏa thuận xử lý những công việc mà không cần ñến Chính phủ và NHTW. Các cơ quan chính phủ thông qua hiệp hội là người ñại diện cho hội viên NHTM ñể tiếp nhận ý kiến ñề xuất về luật pháp, chính sách khi cần thiết. Hiệp hội ngân hàng làm cầu nối hai chiều giữa ngân hàng hội viện với cơ quan chính phủ. Giúp ñỡ hội viên phát triển nghiệp vụ ứng Báo Cáo Thực Tập GVHD: TS.Phan Mỹ Hạnh SVTH: Mai Ngọc Phương Thy Trang 70 10/8/2011 dụng công nghệ mới, thông tin thị trường, ñào tạo cán bộ và bảo vệ quyền lợi hội viên trong khuôn khổ luật pháp. 3.2.5 Kiến nghị với SMEs ðể góp phần làm cho mối quan hệ giữa ngân hàng và SMEs ngày càng tốt ñẹp hơn, bên cạnh những nổ lực từ phía ngân hàng, SMEs cũng phải không ngừng hoàn thiện và ñổi mới chiến lược hoạt ñộng của mình. Thứ nhất, SMEs cần nâng cao hình ảnh, vị thế của mình. SMEs cần nâng cao chất lượng sản phẩm, quảng bá, tiếp thị sản phẩm ñó; không ngừng nâng cao tay nghề cho công nhân cũng như trình ñộ quản lý của ban lãnh ñạo doanh nghiệp. Một ñiểm yếu lớn nhất của SMEs dưới quan ñiểm các nhà tài trợ là họ còn yếu về mặt tổ chức hoạt ñộng, hoạch ñịnh các dự án cũng như khả năng thuyết phục trong các dự án của họ. ðể hoàn thiện ñược nhược ñiểm trên SMEs cần phải tìm ñến các dịch vụ tư vấn, nhờ sự trợ giúp từ các chuyên gia kinh tế, tư vấn cho họ phải làm như thế nào ñể có ñược những dự án thật sự khả thi thuyết phục ñược sự tài trợ từ phía ngân hàng. Thứ hai, SMEs nên tích cực tham gia vào các hiệp hội tổ chức kinh tế ñể có sự hỗ trợ và bênh vực từ các tổ chức này. Sự nhỏ bé về quy mô ñã làm cho SMEs chịu nhiều thiệt thòi và bất lợi trong quá trình hoạt ñộng của mình, cụ thể là trong việc tiếp cận vốn từ ngân hàng. Vì vậy khi tham gia vào các tổ chức này, doanh nghiệp có thể liên kết với các doanh nghiệp khác, hình thành một lực lượng lớn mạnh hơn, ñủ ñể giải quyết những vấn ñề khó khăn mà họ gặp phải. ðồng thời, ñây cũng là nơi ñể họ có thể học hỏi, trao ñổi lẫn nhau về những kinh nghiệm quản lý và ñiều hành doanh nghiệp. Báo Cáo Thực Tập GVHD: TS.Phan Mỹ Hạnh SVTH: Mai Ngọc Phương Thy Trang 71 10/8/2011 KẾT LUẬN SMEs Việt Nam với quy mô nhỏ bé về vốn, quy mô hoạt ñộng cũng như doanh thu nhưng ñóng vai trò rất quan trọng ñối với sự phát triển và ổn ñịnh nền kinh tế nước ta, góp phần quan trọng giúp cho nền kinh tế trở nên năng ñộng hơn. Với những nỗ lực vươn lên mạnh mẽ trong thời gian qua, SMEs ñã ñạt ñược những thành công ñáng kể, song cùng với những vấn ñề khó khăn còn tồn tại trong chính mỗi SMEs, những khó khăn vấp phải trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế, cộng với những biến ñộng mạnh của thị trường ñã trở thành vật cản lớn ñối với SMEs. ðể ñương ñầu với những khó khăn hiện tại và tiếp tục phát triển mạnh mẽ, SMEs cần phải ñổi mới cả về nhân lực và công nghệ. ðể các doanh nghiệp có thể thực hiện tốt nhiệm vụ này, nguồn vốn tín dụng của ngân hàng có ý nghĩa rất lớn. Nhận thức ñược ñiều ñó, NHNo & PTNT Việt Nam chi nhánh Bình Tân ñã có những ñổi mới trong công tác tín dụng, mặc dù tỷ lệ tín dụng ñối với SMEs còn chưa cao, nhưng trong tương lai, với phương hướng phát triển hướng về doanh nghiệp nhỏ và vừa, chất lượng dịch vụ và tầm quan trọng của nguồn tín dụng mà NHNo & PTNT Việt Nam CN- Bình Tân dành cho các SMEs sẽ ñược nâng cao hơn nữa. ðể có thể duy trì sự phát triển của SMEs. ñồng thời phát huy tốt hiệu quả của nguồn tín dụng ngân hàng cần có sự nghiên cứu và ñề ra những phương hướng, giải pháp hợp lý từ các cơ quan Nhà nước, từ các tổ chức tín dụng và từ bản thân các doanh nghiệp. Báo Cáo Thực Tập GVHD: TS.Phan Mỹ Hạnh SVTH: Mai Ngọc Phương Thy Trang 72 10/8/2011 TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Nguyễn Minh Kiều, (2008), Tín dụng và thẩm ñịnh tín dụng Ngân hàng, Nhà xuất bản Tài Chính. 2. Nguyễn Thị Mùi, (2006), Quản trị Ngân hàng thương mại, Nhà xuất bản Tài Chính. 3. Tài liệu chuyên ñề cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa của ngân hàng Agribank Việt Nam. 4. Quyết ñịnh 236/2006/Qð-TTg của thủ tướng chính phủ về kế hoạch phát triển SMEs giai ñoạn 2006-2010. 5. Nghị ñịnh số 60/2001/Nð-CP của chính phủ. 6. Quyết ñịnh 666/Qð-HðQT-TDHO của chủ tịch hội ñồng quản trị Ngân hàng Nông Nghiệp và Phát Triển Nông Thôn Việt Nam. 7. Sổ tay tín dụng Agribank (Hà Nội- Tháng 7 năm 2004). 8. website: NHNo & PTNT Việt Nam : Bộ kế hoạch và ñầu tư: