Nhà nước và vai trò của Nhà nước với quá trình xây dựng nền kinh tế thị trường ở Việt Nam trong thời kì quá độ

Lêi më ®Çu Con ng­êi tr¶i qua hµng ngµn n¨m lÞch sö tån t¹i vµ ph¸t triÓn, tõ thêi k× nguyªn thuû ch­a cã nhµ n­íc råi xuÊt hiÖn nhµ n­íc ®Çu tiªn trong lÞch sö loµi ng­êi - thêi k× n« lÖ cho ®Õn ngµy nay ®· cã c¸c h×nh th¸i nhµ n­íc ph¸t triÓn rÊt cao nh­ nhµ n­íc t­ b¶n vµ nhµ n­íc x· héi chñ nghÜa. Song song víi sù ph¸t triÓn cña nhµ n­íc th× c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ cña con ng­êi còng xuÊt hiÖn vµ ph¸t triÓn tõ ho¹t ®éng lao ®éng ®¬n gi¶n cho ®Õn hoat ®éng kinh tÕ phøc t¹p ngµy nay. Suèt c¶ qu¸ tr×nh Êy kh«ng nhµ n­íc nµo ®øng ngoµi nÒn kinh tÕ. Nhµ n­íc ®· kh¼ng ®Þnh vai trß kinh tÕ cña m×nh dï víi nhiÒu møc ®é kh¸c nhau nh­ cã lóc ®· can thiÖp rÊt s©u vµo nÒn kinh tÕ b»ng c¸c kÕ ho¹ch, mÖnh lÖnh nh­ng còng cã lóc nhµ n­íc chØ qu¶n lý kinh tÕ ë tÇm vÜ m«. Ngµy nay thùc tiÔn trªn kh¾p thÕ giíi ®· chøng minh nÒn kinh tÕ cÇn vËn ®éng theo c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña nhµ n­íc. Ở n­íc ta, còng kh«ng n»m ngoµi quy luËt trªn, ®· x¸c ®Þnh x©y dùng nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña nhµ n­íc theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa tõ §¹i héi VI cña §¶ng( 12/1986 ). Tõ lóc ®ã cho ®Õn nay dï cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n nh­ng Nhµ n­íc ta vÉn kh¼ng ®Þnh ®­îc vai trß cña m×nh trong viÖc ®iÒu tiÕt nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng x· héi chñ nghÜa, b¶o ®¶m con ®­êng tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi ë ViÖt Nam. Trong tiÓu luËn nµy em xin tr×nh bµy vÒ “Nhµ n­íc và vai trß cña Nhµ n­íc víi qu¸ tr×nh x©y dùng nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ë ViÖt Nam trong thêi k× qu¸ ®é”. Trong qua’ tr×nh thùc hiÖn tiÓu luËn em cßn nhiÒu thiÕu xãt mong sù nhËn xÐt cña thÇy. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n. I. Lý luËn vÒ nhµ n­íc vµ vai trß cña nhµ n­íc theo lý luËn triÕt häc M¸c Lªnin 1. Lý luËn vÒ b¶n chÊt, chøc n¨ng cña nhµ n­íc a. B¶n chÊt cña nhµ n­íc Trªn thùc tÕ giai cÊp thèng trÞ vÒ kinh tÕ míi cã ®ñ ®iÒu kiÖn lËp ra vµ sö dông bé m¸y nhµ n­íc. Nhê cã nhµ n­íc, giai cÊp nµy còng trë thµnh giai cÊp thèng trÞ vÒ mÆt chÝnh trÞ vµ do ®ã cã thªm nh÷ng ph­¬ng tiÖn míi ®Ó ®µn ¸p vµ bãc lét giai cÊp kh¸c.V× thÕ vÒ b¶n chÊt nhµ n­íc ch¼ng qua chØ lµ mét bé m¸y cña mét giai cÊp nµy dïng ®Ó trÊn ¸p mét giai cÊp kh¸c, lµ bé m¸y dïng ®Ó duy tr× sù thèng trÞ cña giai cÊp nµy ®èi víi giai cÊp kh¸c lµ c¬ quan quyÒn lùc cña mét giai cÊp ®èi víi toµn x· héi, lµ c«ng cô chuyªn chÝnh cña mét giai cÊp. Nh­ vËy nhµ n­íc cã b¶n chÊt giai cÊp. B¶n chÊt giai cÊp cña nhµ n­íc ®­îc thÓ hiÖn ë c¸c ®Æc tr­ng. BÊt cø nhµ n­íc nµo còng cã ba ®Æc tr­ng c¬ b¶n sau: Nhµ n­íc qu¶n lý d©n c­ trªn mét vïng l·nh thæ nhÊt ®Þnh. Nhµ n­íc ®­îc h×nh thµnh trªn c¬ së ph©n chia d©n c­ theo l·nh thæ mµ hä c­ tró. QuyÒn lùc nhµ n­íc cã hiÖu lùc víi mäi thµnh viªn trong l·nh thæ kh«ng ph©n biÖt huyÕt thèng. Nhµ n­íc cã mét bé m¸y quyÒn lùc chuyªn nghiÖp mang tÝnh c­ìng chÕ ®èi víi mäi thµnh viªn trong x· héi. Nhµ n­íc cña giai cÊp thèng trÞ nµo còng cã mét bé m¸y quyÒn lùc chuyªn nghiÖp bao gåm c¸c ®éi vò trang ®Æc biÖt vµ bé m¸y qu¶n lý hµnh chÝnh. Nhµ n­íc thùc hiÖn quyÒn lùc cña m×nh trªn c¬ së søc m¹nh c­ìng bøc cña ph¸p luËt. Nhµ n­íc h×nh thµnh hÖ thèng thuÕ kho¸ ®Ó duy tr× vµ t¨ng c­êng bé m¸y cai trÞ. Nhµ n­íc kh«ng thÓ tån t¹i nÕu kh«ng dùa vµo thuÕ kho¸, quèc tr¸i vµ c¸c h×nh thøc bãc lét kh¸c. B»ng c¸c h×nh thøc kh¸c nhau nh­ vËy, nhµ n­íc cña giai cÊp bãc lét kh«ng nh÷ng lµ c«ng cô trÊn ¸p giai cÊp mµ cßn lµ c«ng cô thùc hiÖn sù bãc lét c¸c giai cÊp bÞ ¸p bøc. b. Chøc n¨ng c¬ b¶n cña nhµ n­íc: Tuú theo gãc ®é kh¸c nhau, chøc n¨ng cña nhµ n­íc ®­îc ph©n chia kh¸c nhau. D­íi gãc ®é tÝnh chÊt cña quyÒn lùc chÝnh trÞ nhµ n­íc cã chøc n¨ng thèng trÞ chÝnh trÞ cña giai cÊp vµ chøc n¨ng x· héi. D­íi gãc ®é ph¹m vi t¸c ®éng quyÒn lùc nhµ n­íc cã chøc n¨ng ®èi néi vµ ®èi ngo¹i. Chøc n¨ng thèng trÞ chÝnh trÞ cña giai cÊp- chøc n¨ng giai cÊp - lµ chøc n¨ng nhµ n­íc lµm c«ng cô chuyªn chÝnh cña mét giai cÊp nh»m b¶o vÖ sù thèng trÞ giai cÊp ®ã ®èi víi toµn thÓ x· héi. §©y lµ chøc n¨ng quan träng nhÊt thÓ hiÖn b¶n chÊt giai cÊp cña nhµ n­íc. Chøc n¨ng x· héi thùc hiÖn ý trÝ vµ b¶o vÖ lîi Ých chung cña céng ®ång d©n c­ nh­ng trong ph¹m vi ý trÝ vµ lîi Ých Êy t­¬ng ®ång víi lîi Ých giai cÊp thèng trÞ hoÆc lµ kh«ng cã nguy c¬ lo¹i trõ lîi Ých cña giai cÊp thèng trÞ hoÆc lµ ph­¬ng tiÖn ®Ó cñng cè lîi Ých giai cÊp thèng trÞ. Sù thèng trÞ chÝnh trÞ vµ sù thùc hiÖn chøc n¨ng x· héi cña nhµ n­íc thÓ hiÖn trong lÜnh vùc ®èi néi còng nh­ ®èi ngo¹i. Chøc n¨ng ®èi néi cña nhµ n­íc nh»m duy tr× trËt tù kinh tÕ x· héi, chÝnh trÞ vµ nh÷ng trËt tù kh¸c hiÖn cã trong x· héi theo lîi Ých giai cÊp thèng trÞ b»ng hÖ thèng ph¸p luËt vµ c¸c ph­¬ng tiÖn kh¸c nh­ th«ng t­, tuyªn truyÒn, c¸c c¬ quan v¨n ho¸, gi¸o dôc… §©y lµ chøc n¨ng thÓ hiÖn râ nhÊt b¶n chÊt giai cÊp cña nhµ n­íc. Chøc n¨ng ®èi ngo¹i lµ chøc n¨ng thùc hiÖn mèi quan hÖ liªn minh hoÆc ®èi chäi gi÷a c¸c nhµ n­íc kh¸c nhau mµ thùc chÊt lµ thùc hiÖn mèi quan hÖ gi÷a c¸c giai cÊp thèng trÞ ë c¸c quèc gia kh¸c nhau trªn tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc kinh tÕ, chÝnh trÞ, an ninh quèc phßng, khoa häc kü thuËt, gi¸o dôc ®µo t¹o. Chøc n¨ng ®èi ngo¹i thùc chÊt lµ më réng cña ®èi néi . TÊt c¶ c¸c chøc n¨ng trªn cña nhµ n­íc ®Òu xuÊt ph¸t tõ lîi Ých cña giai cÊp thèng trÞ; thÓ hiÖn b¶n chÊt giai cÊp cña nhµ n­íc râ rÖt. 2. Vai trß kinh tÕ cña nhµ n­íc: Vai trß kinh tÕ cña nhµ n­íc qua c¸c giai ®o¹n lÞch sö: Trong c¸c nhµ n­íc ®­¬ng ®¹i kh«ng cã nhµ n­íc nµo ®øng trªn kinh tÕ hay ngoµi kinh tÕ. Thùc tÕ lÞch sö ®· chøng minh vai trß kinh tÕ cña nhµ n­íc ®­îc ph«i thai ngay tõ buæi ban ®Çu khi nhµ n­íc míi chØ võa xuÊt hiÖn. Sau ®ã míi ®­îc nhËn thøc vµ øng dông vµo thùc tiÔn qu¶n lý, kinh tÕ, x· héi. Trong thêi ®¹i chiÕm h÷u n« lÖ, nhµ n­íc chñ n« - kiÓu nhµ n­íc ®Çu tiªn trong lÞch sö - ®· trùc tiÕp dïng quyÒn lùc cña m×nh can thiÖp vµo viÖc ph©n phèi cña c¶i ®­îc s¶n xuÊt ra. ë thêi ®¹i nµy, cña c¶i ®­îc s¶n xuÊt ra bëi nh÷ng ng­êi n« lÖ nh­ng cña c¶i Êy kh«ng ®­îc ph©n phèi mµ bÞ giai cÊp chñ n« chiÕm ®o¹t b»ng c¸c thñ ®o¹n b¹o lùc phi kinh tÕ. Trong thêi ®¹i phong kiÕn, nhµ n­íc phong kiÕn kh«ng chØ can thiÖp vµo viÖc ph©n phèi cña c¶i mµ cßn ®øng ra tËp trung lùc l­îng nh©n d©n x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng cho s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, khuyÕn khÝch quan l¹i di d©n ®i më mang c¸c vïng ®Êt míi, ®Ò ra chÝnh s¸ch ruéng ®Êt thÝch hîp víi tõng thêi kú. Nh×n chung c¸c ho¹t ®éng nµy diÔn ra mét c¸ch tù ph¸t. Nh­ ë Trung Quèc tõ häc thuyÕt “B×nh d©n kinh tÕ chñ nghÜa”, M¹nh Tö cho r»ng chÝnh s¸ch kinh tÕ cña nhµ n­íc phong kiÕn ph¶i h­íng vµo lµm giÇu cho d©n; d©n giµu th× n­íc m¹nh. ë ViÖt Nam, t­ t­ëng nhµ n­íc can thiÖp vµo nÒn kinh tÕ còng ®­îc h×nh thµnh rÊt sím. Tõ nhµ Lý thÕ kû X tr­íc c«ng nguyªn, Nhµ n­íc phong kiÕn ViÖt Nam ý thøc s©u s¾c vÒ quyÒn së h÷u nhµ n­íc vÒ ruéng ®Êt vµ ra søc thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p ®Ó duy tr×, cñng cã quyÒn lùc cña nhµ n­íc. Trªn thÕ giíi vµo thÕ kû XVII, chñ nghÜa t­ b¶n ®­îc h×nh thµnh, qu¸ tr×nh tÝch luü nguyªn thuû t­ b¶n ®­îc thùc hiÖn, nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng tõng b­íc ®­îc h×nh thµnh. §Ó gióp cho kinh tÕ ph¸t triÓn nhanh cÇn cã sù hç trî cña nhµ n­íc. ChÝnh v× vËy vai trß qu¶n lý kinh tÕ cña nhµ n­íc t­ s¶n ngµy cµng ®­îc x¸c lËp vµ n©ng cao. Nhµ n­íc t­ s¶n ®· thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch tiÒn tÖ hÕt søc nghiªm ngÆt, hä t×m mäi c¸ch tÝch luü tiÒn tÖ, cho tiÒn ch¹y ra n­íc ngoµi. Trong chÝnh s¸ch ngo¹i th­¬ng hä dïng hµng rµo thuÕ quan b¶o hé, ®¸nh thuÕ xuÊt khÈu cao vµ thuÕ xuÊt khÈu c¸c hµng s¶n xuÊt trong n­íc thÊp. Nhµ n­íc cßn hç trî c¸c th­¬ng nh©n trong n­íc c¸c ph­¬ng tiÖn vËt chÊt vµ tµi chÝnh khi hä tham gia bu«n b¸n quèc tÕ. Nhµ n­íc còng quy ®Þnh nghiªm ngÆt tØ gi¸ hèi ®o¸i… B»ng c¸c chÝnh s¸ch ®ã nhµ n­íc t­ b¶n ®· tÝch luü ®­îc mét l­îng cña c¶i vµ tiÒn tÖ ®¸ng kÓ. §Çu thÓ kû XVIII, giai cÊp t­ s¶n tËp trung ph¸t triÓn m¹nh s¶n xuÊt. Nhê khoa häc kü thuËt nªn s¶n xuÊt ë c¸c n­íc t­ b¶n ph¸t triÓn nhanh. Ph¸t triÓn do c¹nh tranh trë thµnh ®ßi hái cÊp thiÕt trong ®êi sèng kinh tÕ c¸c n­íc nµy. V× thÕ c¸c nhµ kinh tÕ häc cæ ®iÓn ®· ñng hé tù do c¹nh tranh, næi bËt nhÊt lµ Adam Smith (1723 - 1790) mét kinh tÕ gia ng­êi Anh ®­a ra thuyÕt “Bµn tay v« h×nh” vµ nguyªn t¾c “Nhµ n­íc kh«ng can thiÖp” vµo ho¹t ®éng cña nÒn kinh tÕ. Sù ho¹t ®éng cña nÒn kinh tÕ lµ do c¸c quy luËt kh¸ch quan chi phèi. Nhµ n­íc chØ cã mét vµi nhiÖm vô kinh tÕ nhÊt ®Þnh, ®ã lµ trong tr­êng hîp nhiÖm vô v­ît kh¶ n¨ng cña mét doanh nghiÖp nh­ lµm ®­êng, x©y dùng bÕn c¶ng, ®µo c¸c con kªnh lín… §Çu nh÷ng n¨m 30 thÕ kû XX, nh÷ng cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ næ ra th­êng xuyªn ®Æc biÖt cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ thÕ giíi 1929 - 1933 ®· chøng minh r»ng “Bµn tay v« h×nh” kh«ng thÓ b¶o ®¶m nh÷ng ®iÒu kiÖn æn ®Þnh cho kinh tÕ thÞ tr­êng ph¸t triÓn. H¬n n÷a tr×nh ®é x· héi ho¸ s¶n xuÊt ph¸t triÓn ngµy cµng cao ®· chØ cho c¸c nhµ kinh tÕ häc thÊy r»ng cÇn ph¶i cã cù can thiÖp cña nhµ n­íc vµo qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña nÒn kinh tÕ,®iÒu tiÕt nÒn kinh tÕ. Nhµ kinh tÕ ng­êi Anh John Meynard Keynes (1884 - 1946) ®· ®­a ra lý thuyÕt “Nh÷ng ®iÒu tiÕt nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng”. Theo thuyÕt cña tr­êng ph¸i Keynes, nhµ n­íc can thiÖp vµo nÒn kinh tÕ ë c¶ tÇm vÜ m« (víi c¸c c«ng cô nh­ ph¸p luËt, chÝnh s¸ch tÝn dông, ®iÒu tiÕt l­u th«ng tiÒn tÖ, l¹m ph¸t, thuÕ…) vµ tÇm vi m« (trùc tiÕp ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh vµ dÞch vô c«ng céng). Song nh÷ng chÊn ®éng lín trong nÒn kinh tÕ vÉn ch­a diÔn ra. H¬n n÷a t×nh tr¹ng khñng ho¶ng, l¹m ph¸t vÉn x¶y ra ngµy cµng trÇm träng. §iÒu nµy lµm t¨ng lµn sãng phª ph¸n lý thuyÕt Keynes vµ xuÊt hiÖn t­ t­ëng phèi hîp “Bµn tay v« h×nh” víi nhµ n­íc ®Ó ®iÒu chØnh nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng .§i theo xu h­íng “hçn hîp” ngµy nay c¸c nhµ kinh tÕ ®· thõa nhËn r»ng c¸c nÒn kinh tÕ hiÖn ®¹i muèn ph¸t triÓn ph¶i dùa vµo c¶ c¬ chÕ hÞ tr­êng còng nh­ sù qu¶n lý cña nhµ n­íc. Næi bËt lµ quan ®iÓm “Kinh tÕ hçn hîp” cña Paul Samuelson, mét kinh tÕ gia ng­êi Mü. Trong “Kinh tÕ häc” «ng cho r»ng: “§iÒu hµnh mét nÒn kinh tÕ kh«ng cã c¶ chÝnh phñ lÉn thÞ tr­êng nh­ vç tay b»ng mét bµn tay”. C¬ chÕ thÞ tr­êng x¸c ®Þnh gi¸ c¶ vµ sè l­îng trong nhiÒu lÜnh vùc, trong khi ®ã chÝnh phñ ®iÒu tiÕt thÞ tr­êng b»ng c¸c ch­¬ng tr×nh thuÕ, chi tiªu vµ luËt lÖ. C¶ hai bªn thÞ tr­êng vµ chÝnh phñ ®Òu cã tÝnh chÊt thiÕt yÕu. Tõ sau n¨m 1917, víi sù ra ®êi cña liªn bang Céng hoµ x· héi chñ nghÜa X« ViÕt vµ sau n¨m 1935 lµ sù ra ®êi cña hÖ thèng X· héi chñ nghÜa thÕ giíi, trong nÒn kinh tÕ thÕ giíi cßn cã nÒn kinh tÕ chØ huy vËn ®éng theo c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung. Trong c¬ chÕ nµy, nhµ n­íc lµ ng­êi qu¶n lý trùc tiÕp mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong nÒn kinh tÕ b»ng kÕ ho¹ch vµ th«ng qua mét lo¹t c¸c chØ tiªu ph¸p lÖnh vµ chØ tiªu gi¸n tiÕp. KÕt qu¶ v× x¬ cøng, c¸c n­íc x· héi chñ nghÜa (cò) ®· ph¶i chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ tr­êng vµ ph¶i ®æi míi c¸ch thøc qu¶n lý cña nhµ n­íc. Nh­ vËy tr¶i qua c¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn cña lÞch sö víi c¸c h×nh th¸i kinh tÕ x· héi kh¸c nhau, nhµ n­íc lu«n ®ãng mét vai trß nhÊt ®Þnh trong ®êi sèng kinh tÕ. Kh«ng mét nhµ n­íc nµo l¹i ®øng ngoµi nÒn kinh tÕ. §ã lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan xuÊt ph¸t tõ yªu cÇu cña thùc tiÔn vµ mang tÝnh lÞch sö. Nhµ n­íc nµo còng cã vai trß kinh tÕ cña nã nh­ng kh«ng ph¶i nhµ n­íc nµo còng cã chøc n¨ng kinh tÕ mµ chøc n¨ng kinh tÕ chØ phæ biÕn ë mét sè nhµ n­íc nh­ nhµ n­íc x· héi chñ nghÜa, nhµ n­íc t­ b¶n cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr­êng m¹nh.C¬ së cña chøc n¨ng kinh tÕ nµy lµ sù xuÊt hiÖn së h÷u quèc gia trong ph¹m vi ho¹t ®éng kinh tÕ trong thùc tÕ biÓu hiÖn b»ng nh÷ng viÖc nhµ n­íc trùc tiÕp thµnh lËp ra c¸c doanh nghiÖp hoÆc tham gia cæ phÇn chi phèi trong doanh nghiÖp cæ phÇn. b. Vai trß kinh tÕ cña nhµ n­íc ®­îc biÓu hiÖn qua viÖc qu¶n lý ®iÒu tiÕt nÒn kinh tÕ vÜ m« b»ng c¸c c«ng cô qu¶n lý nh­ hÖ thèng ph¸p luËt, thuÕ, chÝnh s¸ch kinh tÕ… Ngµy nay nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ph¸t triÓn yªu cÇu ph¶i cã sù qu¶n lý vÜ m« kinh tÕ cña nhµ n­íc. Kinh tÕ thÞ tr­êng chÞu sù ®iÒu tiÕt cña c¬ chÕ thÞ tr­êng lµ hÖ thèng h÷u c¬ cña sù thÝch øng lÉn nhau, tù ®iÒu tiÕt lÉn nhau cña c¸c yÕu tè gi¸ c¶, cung cÇu, c¹nh tranh…trùc tiÕp ph¸t huy t¸c dông trªn thÞ tr­êng ®Ó ®iÒu tiÕt nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. C¬ chÕ thÞ tr­êng biÓu hiÖn ra b»ng gi¸ c¶ thÞ tr­êng phô thuéc vµo c¸c nh©n tè: gi¸ trÞ thÞ tr­êng, gi¸ trÞ cña tiÒn, cung vµ cÇu, c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng. Nãi nhµ n­íc cã vai trß ®iÒu tiÕt kinh tÕ vÜ m« ®èi víi kinh tÕ thÞ tr­êng v× kinh tÕ thÞ tr­ßng chÞu sù chi phèi cña c¬ chÕ thÞ tr­êng cã nhiÒu ­u ®iÓm nh­ng còng kh«ng Ýt c¸c khuyÕt ®iÓm. Bªn c¹nh c¸c ­u ®iÓm mµ kh«ng c¬ chÕ nµo hoµn toµn thay thÕ ®­îc nh­ kÝch thÝch ho¹t ®éng cña chñ thÓ kinh tÕ, t¹o ra sù t­¬ng øng gi÷a cung cÇu, kÝch thÝch ®æi míi khoa häc kÜ thuËt, thùc hiÖn ph©n phèi nguån lùc kinh tÕ hîp lý, cã sù ®iÒu tiÕt mÒm dÎo dÔ thÝch øng th× c¬ chÕ thÞ tr­êng còng cã nh÷ng khuyÕt ®iÓm vèn cã. §ã lµ nã chØ thùc hiÖn ®Çy ®ñ khi cã kiÓm so¸t cña c¹nh tranh hoµn h¶o. C¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng víi môc ®Ých lîi nhuËn tèi ®a nªn hä cã thÓ t¸c ®éng xÊu ®Õn ®êi sèng x· héi, m«i tr­êng, ph©n phèi thu nhËp kh«ng c«ng b»ng g©y ra hè ng¨n c¸ch vÒ giµu nghÌo. KhuyÕt ®iÓm cuèi cïng lµ khã tr¸nh khái nh÷ng th¨ng trÇm khñng ho¶ng kinh tÕ vµ thÊt nghiÖp. Sù ®iÒu tiÕt kinh tÕ vÜ m« cña nhµ n­íc sÏ khuyÕn khÝch c¸c ­u ®iÓm ph¸t triÓn ®ång thêi h¹n chÕ c¸c khuyÕt ®iÓm cña c¬ chÕ thÞ tr­êng. §Ó thùc hiÖn ®­îc vai trß nµy, nhµ n­íc sö dông c¸c c«ng cô ®iÒu tiÕt vÜ m« nh­ hÖ thèng ph¸p luËt, kÕ ho¹ch ho¸ vµ c¸c chÝnh s¸ch vÒ kinh tÕ, tµi chÝnh, tiÒn tÖ, c¸c c«ng cô ®iÒu tiÕt kinh tÕ ®èi ngo¹i… §Êy chÝnh lµ vai trß kinh tÕ tÊt yÕu cña nhµ n­íc. II. NÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ë ViÖt Nam vµ vai trß cña Nhµ n­íc céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam víi nÒn kinh tÕ ®ã. 1. Kh¸i niÖm kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa Kh¸i niÖm NÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa lµ nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn vËn ®éng theo c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña nhµ n­íc theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. Môc ®Ých cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng x· héi chñ nghÜa NÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa cã môc ®Ých lµ ph¸t triÓn lùc l­îng s¶n xuÊt, ph¸t triÓn kinh tÕ ®Ó x©y dùng c¬ së vËt chÊt, kÜ thuËt cña chñ nghÜa x· héi, n©ng cao ®êi sèng nh©n d©n, ph¸t triÓn lùc l­îng s¶n xuÊt hiÖn ®¹i g¾n liÒn víi x©y dùng quan hÖ s¶n xuÊt míi phï hîp trªn c¶ 3 mÆt: së h÷u, qu¶n lý vµ ph©n phèi. Kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa cã nhiÒu h×nh thøc së h÷u, nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ, trong ®ã kinh tÕ nhµ n­íc gi÷ vai trß chñ ®¹o, kinh tÕ nhµ n­íc cïng víi kinh tÕ tËp thÓ ngµy cµng trë thµnh nÒn t¶ng v÷ng ch¾c. ChÕ ®é së h÷u c«ng céng vÒ t­ liÖu s¶n xuÊt chñ yÕu tõng b­íc ®­îc x¸c lËp vµ sÏ chiÕm ­u thÕ tuyÖt ®èi khi chñ nghÜa x· héi ®­îc x©y dùng xong vÒ c¬ b¶n. X©y dùng chÕ ®é ®ã lµ mét qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi l©u dµi qua nhiÒu b­íc, nhiÒu h×nh thøc tõ thÊp ®Õn cao. Ph¶i tõ thùc tiÔn t×m tßi thö nghiÖm ®Ó x©y dùng chÕ ®é së h÷u c«ng céng nãi riªng vµ quan hÖ s¶n xuÊt míi nãi chung víi b­íc ®i v÷ng ch¾c. Tiªu chuÈn c¨n b¶n ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ x©y dùng quan hÖ s¶n xuÊt theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa lµ thóc ®Èy ph¸t triÓn lùc l­îng s¶n xuÊt, c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n d©n, thùc hiÖn c«ng b»ng x· héi. Kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa cã sù qu¶n lý cña nhµ n­íc. Nhµ n­íc ta lµ nhµ n­íc x· héi chñ nghÜa, qu¶n lý nÒn kinh tÕ b»ng ph¸p luËt, chiÕn l­îc, quy ho¹ch, kÕ ho¹ch, chÝnh s¸ch, sö dông c¬ chÕ thÞ tr­êng ¸p dông c¸c h×nh thøc kinh tÕ, ph­¬ng ph¸p qu¶n lý cña kinh tÕ thÞ tr­êng ®Ó kÝch thÝch s¶n xuÊt, gi¶i phãng søc s¶n xuÊt, ph¸t huy mÆt tÝch cùc vµ kh¾c phôc mÆt tiªu cùc cña c¬ chÕ thÞ tr­êng, b¶o vÖ lîi Ých nh©n d©n lao ®éng, cña toµn thÓ nh©n d©n. Kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa thùc hiÖn ph©n phèi chñ yÕu theo kÕt qu¶ lao ®éng vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ ®ång thêi ph©n phèi theo møc ®ãng gãp vèn vµ c¸c nguån lùc kh¸c vµo s¶n xuÊt, kinh doanh vµ th«ng qua phóc lîi x· héi. Nh­ vËy, nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa lµ nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn, vËn ®éng theo c¬ chÕ thÞ tr­êng, cã sù qu¶n lý cña nhµ n­íc theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa víi môc tiªu x©y dùng c¬ së vËt chÊt kÜ thuËt cña chñ nghÜa x· héi n©ng cao ®êi sèng nh©n d©n. 2. Vai trß kinh tÕ cña Nhµ n­íc céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam víi nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. Nhµ n­íc céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam Nhµ n­íc ta lµ c«ng cô chñ yÕu ®Ó thùc hiÖn quyÒn lµm chñ cña nh©n d©n, lµ nhµ n­íc ph¸p quyÒn cña d©n, do d©n vµ v× d©n. QuyÒn lùc cña nhµ n­íc lµ thèng nhÊt cã sù ph©n c«ng vµ phèi hîp gi÷a c¸c c¬ quan nhµ n­íc trong viÖc thùc hiÖn c¸c quyÒn lËp ph¸p, hµnh ph¸p vµ t­ ph¸p. C¶i c¸ch tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña nhµ n­íc g¾n liÒn víi x©y dùng chØnh ®èng §¶ng, ®æi míi néi dung, ph­¬ng thøc l·nh ®¹o cña §¶ng ®èi víi nhµ n­íc. X©y dùng bé m¸y nhµ n­íc tinh gän. Nhµ n­íc céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam thùc hiÖn nguyªn t¾c tËp trung d©n chñ trong tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña nhµ n­íc ®¶m b¶o mét x· héi c«ng b»ng, ai còng cã c¬m ¨n ¸o mÆc. T¨ng c­êng ph¸p chÕ x· héi chñ nghÜa, x©y dùng nhµ n­íc ph¸p quyÒn ViÖt Nam. Qu¶n lý x· héi b»ng ph¸p luËt ®ång thêi coi träng gi¸o dôc, n©ng cao ®¹o ®øc. Nh­ vËy, Nhµ n­íc céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam lµ nhµ n­íc cña d©n, do d©n vµ v× d©n lÊy liªn minh giai cÊp c«ng nh©n, n«ng d©n vµ tÇng líp tri thøc lµm nÒn t¶ng, do §¶ng céng s¶n l·nh ®¹o. Vai trß kinh tÕ cña Nhµ n­íc céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam ®èi víi nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. Tõ c¸c lý luËn vÒ nhµ n­íc, kinh tÕ thÞ tr­êng, Nhµ n­íc céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam ë trªn ta nhËn thÊy vai trß kinh tÕ hÕt søc quan träng cña Nhµ n­íc céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam ®èi víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. TÊt c¶ c¸c n­íc cã nÒn kinh tÕ do c¬ chÕ thÞ tr­êng ®iÒu tiÕt ®Òu cã sù can thiÖp cña nhµ n­íc vµo kinh tÕ ë c¸c møc ®é kh¸c nhau. N­íc ViÖt Nam ta còng kh«ng n»m ngoµi quy luËt trªn. Do chóng ta ®· x¸c ®Þnh x©y dùng nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa nªn ®Ó cã kÕt qu¶ nhµ n­íc ph¶i qu¶n lý nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng dùa trªn c¸c yªu cÇu kh¸ch quan cña c¸c quy luËt kinh tÕ thÞ tr­êng. Ph­¬ng ph¸p qu¶n lý cña nhµ n­íc ta lµ: Thõa nhËn tÝnh ®éc lËp cña c¸c chñ thÓ kinh tÕ ®Ó hä cã quyÒn tù chñ trong s¶n xuÊt kinh doanh, tù chÞu tr¸ch nhiÖm lç l·i, x©y dùng hÖ thèng thÞ tr­êng cã tÝnh c¹nh tranh, gi¸ c¶ chñ yÕu do thÞ tr­êng quyÕt ®Þnh, x©y dùng c¬ chÕ ®iÒu tiÕt vÜ m« cña nhµ n­íc nh»m h­ãng dÉn, gi¸m s¸t ho¹t ®éng cña c¸c chñ thÓ kinh tÕ, h¹n chÕ nh÷ng khuyÕt tËt cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, x©y dùng hÖ thèng ph¸p luËt nh»m t¹o ra khu«n khæ cho ho¹t ®éng kinh tÕ, t«n träng vµ thùc hiÖn c¸c th«ng lÖ quèc tÕ trong quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ. Nhµ n­íc x· héi chñ nghÜa d­íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng céng s¶n qu¶n lý nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng nh»m môc tiªu d©n giµu n­íc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, d©n chñ v¨n minh, b¶o ®¶m cho mäi ng­êi cã cuéc sèng Êm no, tù do, h¹nh phóc. Nhµ n­íc cã vai trß kinh tÕ víi nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng nh­ sau: §Çu tiªn, nhµ n­íc t¹o ®iÒu kiÖn h×nh thµnh, ph¸t triÓn vµ tõng b­íc hoµn thiÖn c¸c lo¹i thÞ tr­êng theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. Ph¸t triÓn thÞ tr­êng hµng ho¸ vµ dÞch vô, ph¸t huy vai trß nßng cèt ®Þnh h­íng vµ ®iÒu tiÕt cña kinh tÕ nhµ n­íc trªn thÞ tr­êng, ®¸p øng nhu cÇu ®a d¹ng vµ n©ng cao søc mua trªn thÞ tr­êng trong n­íc ë c¶ thµnh thÞ n«ng th«n vµ c¸c vïng khã kh¨n. Më réng thÞ tr­êng lao ®éng trong n­íc cã sù kiÓm tra, gi¸m s¸t cña nhµ n­íc, b¶o vÖ lîi Ých cña ng­êi lao ®éng vµ cña ng­êi sö dông lao ®éng, ®Èy m¹nh xuÊt khÈu lao ®éng cã tæ chøc vµ cã hiÖu qu¶. KhÈn tr­¬ng tæ chøc thÞ tr­êng khoa häc vµ c«ng nghÖ, thùc hiÖn tèt b¶o hé së h÷u trÝ tuÖ, ®Èy m¹nh ph¸t triÓn c¸c dÞch vô vÒ th«ng tin. Ph¸t triÓn nhanh vµ bÒn v÷ng thÞ tr­êng vèn, thÞ tr­êng chøng kho¸n, b¶o hiÓm, tiÒn tÖ. Më réng thÞ tr­êng bÊt ®éng s¶n. §¶m b¶o cho c¸c thÞ tr­êng trªn ph¸t triÓn ®ång bé. Nhµ n­íc qu¶n lý vµ ®iÒu tiÕt kinh tÕ b»ng c¸c c«ng cô qu¶n lý vÜ m« ®Ó ph¸t huy t¸c ®éng tÝch cùc vµ h¹n chÕ t¸c ®éng tiªu cùc cña thÞ tr­êng. Tr­íc tiªn nhµ n­íc t¹o m«i tr­êng ph¸p lý thuËn lîi. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng c¸c chñ thÓ kinh tÕ ®­îc tù chñ nh­ng quyÒn tù chñ ®­îc thÓ chÕ ho¸ thµnh ph¸p luËt vµ mäi hµnh vi ®Òu ph¶i tu©n theo ®óng ph¸p luËt. HÖ thèng ph¸p luËt kinh tÕ ®ång bé bao trïm mäi ho¹t ®éng kinh tÕ nh­ c¸c ®iÒu luËt c¬ b¶n vÒ quyÒn së h÷u tµi s¶n vµ ho¹t ®éng thÞ tr­êng, nh÷ng quy ®Þnh chi tiÕt cho c¸c ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. TiÕp theo, nhµ n­íc t¹o m«i tr­êng kinh tÕ x· héi æn ®Þnh b»ng c¸ch x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng s¶n xuÊt (nh­ giao th«ng vËn t¶i, th«ng tin liªn l¹c…) vµ kÕt cÊu h¹ tÇng x· héi (nh­ gi¸o dôc vµ ®µo t¹o, c¸c dÞch vô c«ng céng kh¸c nh­ an ninh, tµi chÝnh…) B¶o ®¶m minh b¹ch, c«ng b»ng trong chi Ng©n s¸ch nhµ n­íc. Thùc hiÖn ®Çu t­ vèn hîp lý cho c¸c ngµnh, c¸c vïng l·nh thæ trong c¶ n­íc, ®¶m b¶o viÖc ®Çu t­ ®óng vµ ®ñ. X©y dùng hÖ thèng ng©n hµng th­¬ng m¹i nhµ n­íc thµnh nh÷ng doanh nghiÖp kinh doanh tiÒn tÖ tù chñ, kÝch thÝch viÖc l­u th«ng tiÒn tÖ. Nhµ n­íc so¹n th¶o kÕ ho¹ch, quy ho¹ch c¸c ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi vµ ban hµnh c¸c chÝnh s¸ch ®Ó h­íng c¸c chñ thÓ kinh tÕ thùc hiÖn c¸c kÕ ho¹ch, quy ho¹ch, c¸c ch­¬ng tr×nh ch­¬ng tr×nh b»ng c¸ch sö dông c¸c ®ßn bÈy kinh tÕ nh­ ­u ®·i vÒ thuÕ, vÒ l·i suÊt cho vay cho nh÷ng nhµ ®Çu t­ vµo nh÷ng ngµnh nh÷ng vïng mµ nhµ n­íc ­u tiªn ph¸t triÓn. §ång thêi nhµ n­íc sö dông biÖn ph¸p hµnh chÝnh khi cÇn thiÕt nh­ cÊm xuÊt khÈu gç ®Ó b¶o vÖ rõng, ph¹t nh÷ng hµnh vi g©y « nhiÔm m«i tr­êng. B»ng viÖc ®iÒu tiÕt kinh tÕ vÜ m« nh­ trªn nhµ n­íc b¶o ®¶m cho nÒn kinh tÕ ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶. C¸c doanh nghiÖp v× lîi Ých hÑp hßi cña m×nh cã thÓ l¹m dông tµi nguyªn x· héi g©y « nhiÔm m«i tr­êng sèng cña con ng­êi. V× vËy, nhµ n­íc ph¶i thùc hiÖn nh÷ng biÖn ph¸p nh»m ng¨n chÆn nh÷ng t¸c ®éng bªn ngoµi ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi. Sù xuÊt hiÖn ®éc quyÒn còng lµm gi¶m tÝnh hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng thÞ tr­êng, v× vËy nhµ n­íc cã nhiÖm vô rÊt c¬ b¶n lµ b¶o vÖ c¹nh tranh vµ chèng ®éc quyÒn ®Ó n©ng cao tÝnh hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng thÞ tr­êng. Bªn c¹nh ®ã nhµ n­íc cÇn kh¾c phôc, h¹n chÕ nh÷ng mÆt tiªu cùc cña c¬ chÕ thÞ tr­êng, thùc hiÖn c«ng b»ng x· héi. Sù t¸c ®éng cña c¬ chÕ thÞ tr­êng cã thÓ ®­a l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao nh­ng nã kh«ng thÓ tù ®éng mang l¹i nh÷ng gi¸ trÞ mµ x· héi v­¬n tíi, kh«ng tù ®éng ®­a ®Õn sù ph©n phèi thu nhËp c«ng b»ng. Nhµ n­íc thùc hiÖn ph©n phèi thu nhËp quèc d©n mét c¸ch c«ng b»ng, thùc hiÖn t¨ng tr­ëng kinh tÕ g¾n víi c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n d©n víi tiÕn bé vµ c«ng b»ng x· héi. §iÒu nµy thÓ hiÖn râ rÖt nhÊt tÝnh ®Þnh h­íng x· héi cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ë n­íc ta. Nh­ vËy Nhµ n­íc ta qu¶n lý kinh tÕ b»ng ph¸p luËt, chiÕn l­îc, quy ho¹ch, kÕ ho¹ch, chÝnh s¸ch, sö dông c¬ chÕ thÞ tr­êng, ¸p dông c¸c h×nh thøc kinh tÕ vµ ph­¬ng ph¸p qu¶n lý kinh tÕ ®Ó kÝch thÝch s¶n xuÊt, gi¶i phãng søc s¶n xuÊt,ph¸t huy mÆt tÝch cùc,h¹n chÕ vµ kh¾c phôc mÆt tiªu cùc cña c¬ chÕ thÞ tr­êng, b¶o vÖ lîi Ých nh©n d©n lao ®éng, cña toµn thÓ nh©n d©n. KÕt luËn Tõ nh÷ng ®iÒu ®· tr×nh bµy ë trªn, em xin rót ra kÕt luËn.VÒ b¶n chÊt nhµ n­íc cã tÝnh giai cÊp lµ c«ng cô thùc hiÖn bãc lét cña giai cÊp bãc lét ®èi víi giai cÊp bÞ bãc lét.Víi c¸c chøc n¨ng kinh tÕ x· héi, chÝnh trÞ còng nh­ ®èi néi ®èi ngo¹i nhµ n­íc trë thµnh c«ng cô ®¾c lùc cho giai cÊp thèng trÞ ®¶m b¶o lîi Ých cña giai cÊp thèng trÞ. Trong c¸c chøc n¨ng vai trß cña nhµ n­íc th× vai trß kinh tÕ hÕt søc quan träng.Kh«ng cã nhµ n­íc nµo lµ kh«ng cã vai trß kinh tÕ tõ nhµ n­íc ban ®Çu nhµ n­íc thêi k× chiÕm h÷u n« lÖ cho ®Õn nhµ n­íc phong kiÕn, nhµ n­íc t­ b¶n, nhµ n­íc x· héi chñ nghÜa. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng nhµ n­íc cã vai trß qu¶n lý kinh tÕ vÜ m« ®iÒu tiÕt nÒn kinh tÕ b»ng c¸c c«ng cô vÜ m«. Víi n­íc ta, Nhµ n­íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam, Nhµ n­íc cña d©n do d©n vµ v× d©n, dùa trªn liªn minh giai cÊp c«ng nh©n n«ng d©n vµ tÇng líp tri thøc vµ chÞu sù l·nh ®¹o cña §¶ng, ®Æt môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ n©ng cao ®êi sèng nh©n d©n, c«ng b»ng x· héi. §Ó ®¹t ®­îc môc tiªu nh­ thÕ chóng ta x¸c ®Þnh ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa cã sù qu¶n lý cña nhµ n­íc .Do ®ã Nhµ n­íc ViÖt Nam cã mét vai trß râ rÖt ®èi víi nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa ®ã lµ sù ®iÒu tiÕt kinh tÕ vÜ m« b»ng hÖ thèng ph¸p luËt, chÝnh s¸ch, kÕ ho¹ch…Nhµ n­íc ta t¹o ®iÒu kiÖn h×nh thµnh hÖ thèng thÞ tr­êng ®ång nhÊt, x©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt x· héi chñ nghÜa, ®¶m b¶o æn ®Þnh chÝnh trÞ, ph¸t huy mÆt tÝch cùc vµ h¹n chÕ mÆt tiªu cùc cña c¬ chÕ thÞ tr­êng t¹o ®µ thóc ®Èy nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn, n©ng cao ®êi sèng nh©n d©n, x©y dùng x· héi c«ng b»ng, d©n chñ, v¨n minh. Tõ ®ã ®­a n­íc ta v­¬n lªn s¸nh vai cïng c¸c n­íc kh¸c trªn thÕ giíi. Môc lôc I. Lý luËn vÒ nhµ n­íc vµ vai trß kinh tÕ cña nhµ n­íc theo lý luËn triÕt häc Mac- Lªnin. 1. Lý luËn vÒ b¶n chÊt chøc n¨ng cña nhµ n­íc. 2. Vai trß kinh tÕ cña nhµ n­íc. II. NÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ë ViÖt Nam vµ vai trß cña Nhµ n­íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa víi nÒn kinh tÕ ®ã. Kh¸i niÖm kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa Vai trß kinh tÕ cña víi Nhµ n­íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam víi nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. C¸c tµi liÖu tham kh¶o: Gi¸o tr×nh Kinh tÕ chÝnh trÞ Mac- Lªnin, Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia. Gi¸o tr×nh TriÕt häc Mac- Lªnin, Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia. V¨n kiÖn §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø VIII, IX, Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia. C¬ chÕ thÞ tr­êng vµ vai trß cña Nhµ n­íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam ®èi víi nÒn kinh tÕ ®ã, Nhµ xuÊt b¶n Thèng kª 1994.