So sánh sự giống nhau & khác nhau của 2 hợp đồng dân sự & hợp đồng kinh tế
LỜI MỞ ĐẦU
Như chúng ta đã biết, trước đây lịch sử xã hội loài người đã trải qua giai đoạn không cần biết đến hợp đồng. Đó là giai đoạn chưa có sự phân công lao động chưa có sự trao đổi sản phẩm của lao động. Nhưng từ khi loài người phát triển đến giai đoạn có sự phân công lao động, có sự trao đổi sản phẩm, hàng hoá thì hợp đồng xuất hiện. Và hiện nay pháp luật Việt Nam có hai chế định pháp lý lớn về hợp đồng. Đó là chế định Hợp đồng dân sự và chế định Hợp đồng kinh tế. Pháp lệnh Hợp đồng dân sự ban hành ngày 1-7-1991,và pháp lệnh Hợp đồng kinh tế ban hành ngày 25-9-1989.
Hợp đồng dân sự và Hợp đồng kinh tế là hai hợp đồng mà các nhà kinh doanh rất dễ bị nhầm lẫn trong việc thi hành pháp luật của nước ta. Nếu họ không có sự hiểu biết rõ và chắc chắn về hai hợp đồng này thì họ sẽ bị mắc sai lầm trong việc thi hành chúng. Do đó việc phân biệt giữa hai Hợp đồng dân sự và Hợp đồng kinh tế có ý nghĩa rất quan trọng. Việc phân biệt này sẽ giúp các nhà kinh doanh xác định được khi các bên ký kết hợp đồng thì phải tuân theo quy định của Nhà Nước về Hợp đồng dân sự và khi có tranh chấp sẽ do tòa Dân Sự giải quyết. Còn khi các bên ký kết Hợp đồng kinh tế thì phải tuân theo quy định về hợp đồng kinh tế và khi có tranh chấp xảy ra sẽ do toà Kinh Tế giải quyết.
Nhận thấy tầm quan trọng của mục đích tìm hiểu, học hỏi sâu hơn nữa về tính chất của hợp đồng nói chung, và đặc biệt là hai loại Hợp đồng kinh tế và Hợp đồng dân sự, em đã chọn đề tài "So sánh sự giống nhau và khác nhau của hai hợp đồng dân sự và hợp đồng kinh tế" để nghiên cứu.
Ngoài lời mở đầu và kết luận, bài tiểu luận gồm 3 phần :
Phần 1 : Nhận thức chung về Hợp đồng dân sự và Hợp đồng kinh tế
Phần 2 : Xem xét, đánh giá quá trình Cổ phần hóa DNNN ở VN
Phần 3 : Làm gì để đẩy mạnh Cổ phần hóa đúng hướng
Với lượng kiến thức còn hạn chế, em thiết nghĩ quan tâm nghiên cứu đến đề tài cũng là một phương pháp tìm hiểu nó một cách thấu đáo, sâu sắc hơn. Bài làm chắc chắn sẽ không tránh khỏi những thiếu sót, em kính mong các thầy, cô giáo xem xét và cho em ý kiến để em có thể học hỏi được nhiều hơn nữa.
Em xin chân thành cảm ơn !
PHẦN I
NHỮNG NHẬN THỨC CHUNG VỀ HỢP ĐỒNG DÂN SỰ VÀ HỢP ĐỒNG KINH TẾ
A- HỢP ĐỒNG DÂN SỰ
1. Hợp đồng dân sự là gì?
Hợp đồng dân sự được định nghĩa trong Điều 1 của Pháp lệnh hợp đồng dân sự : "Hợp đồng dân sự là sự thoả thuận giữa các bên, về việc xác lập, thay đổi hoặc chấm dứt quyền và nghĩa vụ của các bên trong mua bán, thuê vay, mướn tặng, cho tài sản làm một việc hoặc không làm một việc, dịch vụ hoặc các thoả thuận khác mà trong đó một hoặc các bên nhằm đáp ứng nhu cầu sinh hoạt tiêu dùng."
2. Chủ thể của hợp đồng dân sự:
Chủ thể của hợp đồng dân sự là những cá nhân, tổ chức có quyền tham gia vào một quan hệ dân sự nhất định theo pháp luật hiện hành. Chủ thể của hợp đồng dân sự gồm: cá nhân,pháp nhân, hộ gia đình và tổ hợp tác.
a. Cá nhân:
Mỗi một người,tức là cá nhân đều là chủ thể của hợp đồng dân sự:
– Người đủ 18 tuổi trở lên tự mình giao kết,thực hiện các hợp đồng dân sự.
– Người chưa đủ 18 tuổi thì giao kết và thực hiện các hợp đồng dân sự phải được người đại diện theo pháp luật đồng ý, trừ các hợp đồng dân sự phục vụ cho nhu cầu sinh hoạt hàng ngày phù hợp với lứa tuổi. Người đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi mà có tài sản riêng đủ để đảm bảo thực hiện nghĩa vụ, thì có thể tự mình ký kết, thực hiện hợp đồng dân sự mà không cần có sự đồng ý của người đại diện theo pháp luật, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.
– Người nghiện ma tuý hoặc nghiện các chất kích thích khác dẫn đến phá tán tài sản của gia đình, nếu Toà án tuyên bố là bị hạn chế năng lực hành vi thì việc giao kết các hợp đồng dân sự liên quan đến tài sản của họ phải có sự đồng ý của người đại diện theo pháp luật,trừ hợp đồng dân sự nhỏ nhằm phục vụ nhu cầu sinh hoạt hàng ngày.
b. Pháp nhân:
Một tổ chức được công nhận là pháp nhân khi có đủ các điều kiện sau:
– Được cơ quan Nhà nườc có thẩm quyền thành lập, cho phép thành lập, đăng ký hoặc công nhận.
– Có cơ cấu tổ chức chặt chẽ.
Có tài sản độc lập với cá nhân,tổ chức khác và tự chịu trách nhiệm bằng tài sản đó.
– Nhân danh mình tham gia các quan hệ pháp luật một cách độc lập.
c. Hộ gia đình:
Những hộ gia đình mà các thành viên có tài sản chung để hoạt động kinh tế chung trong quan hệ sử dụng đất đai, trong hoạt động sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp và một số lĩnh vực sản xuất kinh doanh khác do pháp luật quy định là chủ thể của hợp đồng dân sự trong các lĩnh vực đó. Chủ hộ là đại diện của hộ gia đình giao kết các hợp đồng dân sự vì lợi ích chung của cả hộ gia đình. Những người thành viên trong gia đình có thể là chủ hộ.
d. Tổ hợp tác:
Tổ hợp tác được hình thành trên cơ sở hợp đồng hợp tác có chứng thực của Uỷ ban nhân dân cấp xã cuả từ ba cá nhân trở lên cùng đóng góp tài sản và công sức, cùng hưởng lợi, cùng chịu trách nhiệm, là chủ thể của hợp đồng dân sự.
14 trang |
Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 5781 | Lượt tải: 3
Bạn đang xem nội dung tài liệu So sánh sự giống nhau & khác nhau của 2 hợp đồng dân sự & hợp đồng kinh tế, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
LêI Më §ÇU
Nh chóng ta ®· biÕt, tríc ®©y lÞch sö x· héi loµi ngêi ®· tr¶i qua giai ®o¹n kh«ng cÇn biÕt ®Õn hîp ®ång. §ã lµ giai ®o¹n cha cã sù ph©n c«ng lao ®éng cha cã sù trao ®æi s¶n phÈm cña lao ®éng. Nhng tõ khi loµi ngêi ph¸t triÓn ®Õn giai ®o¹n cã sù ph©n c«ng lao ®éng, cã sù trao ®æi s¶n phÈm, hµng ho¸ th× hîp ®ång xuÊt hiÖn. Vµ hiÖn nay ph¸p luËt ViÖt Nam cã hai chÕ ®Þnh ph¸p lý lín vÒ hîp ®ång. §ã lµ chÕ ®Þnh Hîp ®ång d©n sù vµ chÕ ®Þnh Hîp ®ång kinh tÕ. Ph¸p lÖnh Hîp ®ång d©n sù ban hµnh ngµy 1-7-1991,vµ ph¸p lÖnh Hîp ®ång kinh tÕ ban hµnh ngµy 25-9-1989.
Hîp ®ång d©n sù vµ Hîp ®ång kinh tÕ lµ hai hîp ®ång mµ c¸c nhµ kinh doanh rÊt dÔ bÞ nhÇm lÉn trong viÖc thi hµnh ph¸p luËt cña níc ta. NÕu hä kh«ng cã sù hiÓu biÕt râ vµ ch¾c ch¾n vÒ hai hîp ®ång nµy th× hä sÏ bÞ m¾c sai lÇm trong viÖc thi hµnh chóng. Do ®ã viÖc ph©n biÖt gi÷a hai Hîp ®ång d©n sù vµ Hîp ®ång kinh tÕ cã ý nghÜa rÊt quan träng. ViÖc ph©n biÖt nµy sÏ gióp c¸c nhµ kinh doanh x¸c ®Þnh ®îc khi c¸c bªn ký kÕt hîp ®ång th× ph¶i tu©n theo quy ®Þnh cña Nhµ Níc vÒ Hîp ®ång d©n sù vµ khi cã tranh chÊp sÏ do tßa D©n Sù gi¶i quyÕt. Cßn khi c¸c bªn ký kÕt Hîp ®ång kinh tÕ th× ph¶i tu©n theo quy ®Þnh vÒ hîp ®ång kinh tÕ vµ khi cã tranh chÊp x¶y ra sÏ do toµ Kinh TÕ gi¶i quyÕt.
NhËn thÊy tÇm quan träng cña môc ®Ých t×m hiÓu, häc hái s©u h¬n n÷a vÒ tÝnh chÊt cña hîp ®ång nãi chung, vµ ®Æc biÖt lµ hai lo¹i Hîp ®ång kinh tÕ vµ Hîp ®ång d©n sù, em ®· chän ®Ò tµi "So s¸nh sù gièng nhau vµ kh¸c nhau cña hai hîp ®ång d©n sù vµ hîp ®ång kinh tÕ" ®Ó nghiªn cøu.
Ngoµi lêi më ®Çu vµ kÕt luËn, bµi tiÓu luËn gåm 3 phÇn :
PhÇn 1
:
NhËn thøc chung vÒ Hîp ®ång d©n sù vµ Hîp ®ång kinh tÕ
PhÇn 2
:
Xem xÐt, ®¸nh gi¸ qu¸ tr×nh Cæ phÇn hãa DNNN ë VN
PhÇn 3
:
Lµm g× ®Ó ®Èy m¹nh Cæ phÇn hãa ®óng híng
Víi lîng kiÕn thøc cßn h¹n chÕ, em thiÕt nghÜ quan t©m nghiªn cøu ®Õn ®Ò tµi còng lµ mét ph¬ng ph¸p t×m hiÓu nã mét c¸ch thÊu ®¸o, s©u s¾c h¬n. Bµi lµm ch¾c ch¾n sÏ kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt, em kÝnh mong c¸c thÇy, c« gi¸o xem xÐt vµ cho em ý kiÕn ®Ó em cã thÓ häc hái ®îc nhiÒu h¬n n÷a.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n !
PhÇn i
Nh÷ng nhËn thøc chung vÒ hîp ®ång d©n sù vµ hîp ®ång kinh tÕ
A- Hîp ®ång d©n sù
1. Hîp ®ång d©n sù lµ g×?
Hîp ®ång d©n sù ®îc ®Þnh nghÜa trong §iÒu 1 cña Ph¸p lÖnh hîp ®ång d©n sù : "Hîp ®ång d©n sù lµ sù tho¶ thuËn gi÷a c¸c bªn, vÒ viÖc x¸c lËp, thay ®æi hoÆc chÊm døt quyÒn vµ nghÜa vô cña c¸c bªn trong mua b¸n, thuª vay, mín tÆng, cho tµi s¶n lµm mét viÖc hoÆc kh«ng lµm mét viÖc, dÞch vô hoÆc c¸c tho¶ thuËn kh¸c mµ trong ®ã mét hoÆc c¸c bªn nh»m ®¸p øng nhu cÇu sinh ho¹t tiªu dïng."
2. Chñ thÓ cña hîp ®ång d©n sù:
Chñ thÓ cña hîp ®ång d©n sù lµ nh÷ng c¸ nh©n, tæ chøc cã quyÒn tham gia vµo mét quan hÖ d©n sù nhÊt ®Þnh theo ph¸p luËt hiÖn hµnh. Chñ thÓ cña hîp ®ång d©n sù gåm: c¸ nh©n,ph¸p nh©n, hé gia ®×nh vµ tæ hîp t¸c.
a. C¸ nh©n:
Mçi mét ngêi,tøc lµ c¸ nh©n ®Òu lµ chñ thÓ cña hîp ®ång d©n sù:
– Ngêi ®ñ 18 tuæi trë lªn tù m×nh giao kÕt,thùc hiÖn c¸c hîp ®ång d©n sù.
– Ngêi cha ®ñ 18 tuæi th× giao kÕt vµ thùc hiÖn c¸c hîp ®ång d©n sù ph¶i ®îc ngêi ®¹i diÖn theo ph¸p luËt ®ång ý, trõ c¸c hîp ®ång d©n sù phôc vô cho nhu cÇu sinh ho¹t hµng ngµy phï hîp víi løa tuæi. Ngêi ®ñ 15 tuæi ®Õn cha ®ñ 18 tuæi mµ cã tµi s¶n riªng ®ñ ®Ó ®¶m b¶o thùc hiÖn nghÜa vô, th× cã thÓ tù m×nh ký kÕt, thùc hiÖn hîp ®ång d©n sù mµ kh«ng cÇn cã sù ®ång ý cña ngêi ®¹i diÖn theo ph¸p luËt, trõ trêng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.
– Ngêi nghiÖn ma tuý hoÆc nghiÖn c¸c chÊt kÝch thÝch kh¸c dÉn ®Õn ph¸ t¸n tµi s¶n cña gia ®×nh, nÕu Toµ ¸n tuyªn bè lµ bÞ h¹n chÕ n¨ng lùc hµnh vi th× viÖc giao kÕt c¸c hîp ®ång d©n sù liªn quan ®Õn tµi s¶n cña hä ph¶i cã sù ®ång ý cña ngêi ®¹i diÖn theo ph¸p luËt,trõ hîp ®ång d©n sù nhá nh»m phôc vô nhu cÇu sinh ho¹t hµng ngµy.
b. Ph¸p nh©n:
Mét tæ chøc ®îc c«ng nhËn lµ ph¸p nh©n khi cã ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn sau:
– §îc c¬ quan Nhµ nêc cã thÈm quyÒn thµnh lËp, cho phÐp thµnh lËp, ®¨ng ký hoÆc c«ng nhËn.
– Cã c¬ cÊu tæ chøc chÆt chÏ.
Cã tµi s¶n ®éc lËp víi c¸ nh©n,tæ chøc kh¸c vµ tù chÞu tr¸ch nhiÖm b»ng tµi s¶n ®ã.
– Nh©n danh m×nh tham gia c¸c quan hÖ ph¸p luËt mét c¸ch ®éc lËp.
c. Hé gia ®×nh:
Nh÷ng hé gia ®×nh mµ c¸c thµnh viªn cã tµi s¶n chung ®Ó ho¹t ®éng kinh tÕ chung trong quan hÖ sö dông ®Êt ®ai, trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt n«ng, l©m, ng nghiÖp vµ mét sè lÜnh vùc s¶n xuÊt kinh doanh kh¸c do ph¸p luËt quy ®Þnh lµ chñ thÓ cña hîp ®ång d©n sù trong c¸c lÜnh vùc ®ã. Chñ hé lµ ®¹i diÖn cña hé gia ®×nh giao kÕt c¸c hîp ®ång d©n sù v× lîi Ých chung cña c¶ hé gia ®×nh. Nh÷ng ngêi thµnh viªn trong gia ®×nh cã thÓ lµ chñ hé.
d. Tæ hîp t¸c:
Tæ hîp t¸c ®îc h×nh thµnh trªn c¬ së hîp ®ång hîp t¸c cã chøng thùc cña Uû ban nh©n d©n cÊp x· cu¶ tõ ba c¸ nh©n trë lªn cïng ®ãng gãp tµi s¶n vµ c«ng søc, cïng hëng lîi, cïng chÞu tr¸ch nhiÖm, lµ chñ thÓ cña hîp ®ång d©n sù.
3. Néi dung cña Hîp ®ång d©n sù:
Néi dung c¸c hîp d©n sù lµ tæng hîp nh÷ng ®iÒu kho¶n mµ c¸c bªn giao kÕt hîp ®ång ®· th¶o thuËn víi nhau. TÊt c¶ c¸c ®iÒu kho¶n mµ c¸c bªn ®· tháa thuËn vµ thèng nhÊt víi nhau thÓ hiÖn ý chÝ chung cña c¸c bªn. Ngêi ta cã thÓ chia c¸c ®iÒu kho¶n cña hîp ®ång d©n sù thµnh
a. §iÒu kho¶n chñ yÕu lµ nh÷ng ®iÒu kho¶n kh«ng thÓ thiÕu ®îc víi tõng lo¹i hîp ®ång,nÕu kh«ng tho¶ thuËn ®îc nh÷ng ®iÒu kho¶n ®ã th× coi nh hîp ®ång kh«ng ®îc giao kÕt, gi÷a c¸c bªn kh«ng cã quan hÖ hîp ®ång d©n sù.
b. §iÒu kho¶n thêng lÖ lµ nh÷ng ®iÒu kho¶n mµ néi dung cña nã ®· ®îc quy ®inh trong c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt. Nh÷ng néi dung nµy c¸c bªn cã thÓ ®a vµo hîp ®ång nh»m kh¼ng ®Þnh l¹i hoÆc cô thÓ ho¸, nhng kh«ng ®îc tr¸i víi quy ®inh cña ph¸p luËt. Trong trêng hîp kh«ng ®a vµo néi dung hîp ®ång th× c¸c bªn mÆc nhiªn c«ng nhËn vµ cã tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn nh÷ng quy ®Þnh ®ã.
c. §iÒu kho¶n tuú nghi lµ nh÷ng ®iÒu kho¶n ®îc dùa vµo hîp ®ång c¨n cø vµo kh¶ n¨ng, nhu cÇu vµ sù tho¶ thuËn cña hai bªn
Tuú theo tõng lo¹i hîp ®ång, c¸c bªn cã thÓ tho¶ thuËn vÒ nh÷ng ®iÓm chñ yÕu sau
– §èi tîng cña hîp ®ång lµ tµi s¶n, lµm mét viÖc hoÆc kh«ng lµm mét viÖc.
– Sè lîng, chÊt lîng.
– Gi¸ c¶, ph¬ng thøc thanh to¸n.
– Thêi h¹n, ®Þa ®iÓm, ph¬ng thøc thùc hiÖn hîp ®ång.
– QuyÒn vµ nghÜa vô cña c¸c bªn.
– Tr¸ch nhiÖm do vi ph¹m hîp ®ång.
– C¸c ®iÓm kh¸c mµ mét bªn ®a ra yªu cÇu ph¶i tho¶ thuËn.
4. H×nh thøc cña hîp ®ång d©n sù
H×nh thøc cña hîp ®ång lµ ph¬ng thøc thÓ hiÖn néi dung cña hîp ®ång. C¸c bªn cã thÓ giao kÕt hîp ®ång díi h×nh thøc : lêi nãi hoÆc v¨n b¶n hoÆc b»ng hµnh vi cô thÓ.
5. C¸c biÖn ph¸p b¶o ®¶m thùc hiÖn hîp ®ång d©n sù
§Ó ®¶m b¶o thùc hiÖn hîp ®ång d©n sù, ph¸p luËt quy ®Þnh c¸c bªn tham gia quan hÖ hîp ®ång cã thÓ tho¶ thuËn mét trong c¸c b¶o ®¶m sau : cÇm cè tµi s¶n ; thÕ chÊp tµi s¶n ; b¶o l·nh ; ký quü ; ®Æt cäc ; ph¹t vi ph¹m.
B- Hîp ®ång kinh tÕ
1. Hîp ®ång kinh tÕ lµ g×
Hîp ®ång kinh tÕ ®îc ®Þnh nghÜa trong §iÒu 1 cña Ph¸p lÖnh hîp ®ång kinh tÕ : "Hîp ®ång kinh tÕ lµ sù tho¶ thuËn b»ng v¨n b¶n tµi liÖu giao dÞch gi÷a c¸c bªn ký kÕt vÒ viÖc thùc hiÖn c«ng viÖc s¶n xuÊt, trao ®æi hµng ho¸ dÞch vô, nghiªn cøu øng dông tiÕn bé khoa häc kü thuËt vµ c¸c tho¶ thuËn kh¸c cã môc ®Ých kinh doanh víi sù quy ®Þnh râ rµng vÒ quyÒn vµ nghÜa vô cña mçi bªn ®Ó x©y dùng vµ thùc hiÖn kÕ ho¹ch cña m×nh".
2. Chñ thÓ cña hîp ®ång kinh tÕ
Nh÷ng tæ chøc, c¸ nh©n ®îc ph¸p luËt cho tham gia ký kÕt hîp ®ång kinh tÕ ®Òu lµ chñ thÓ hîp ®ång kinh tÕ. Hîp ®ång ®îc ký gi÷a c¸c chñ thÓ.
– Ph¸p nh©n víi ph¸p nh©n.
– Ph¸p nh©n víi c¸ nh©n cã ®¨ng ký kinh doanh theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
– Hai c¸ nh©n cã ®¨ng ký kinh doanh .
Chñ thÓ cña hîp ®ång kinh tÕ Ýt nhÊt mét bªn ph¶i lµ ph¸p nh©n bªn kia cã thÓ lµ ph¸p nh©n hoÆc c¸ nh©n cã ®¨ng ký kinh doanh.
a. Ph¸p nh©n lµ tæ chøc cã ®Çy ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn sau :
– §îc c¬ quan Nhµ níc cã thÈm quyÒn thµnh lËp, cho phÐp thµnh lËp hoÆc c«ng nhËn.
– Cã c¬ cÊu tæ chøc thèng nhÊt
– Cã tµi s¶n ®éc lËp vµ tù chÞu tr¸ch nhiÖm b»ng tµi s¶n ®ã.
– Nh©n danh m×nh tham gia c¸c quan hÖ ph¸p luËt mét c¸ch ®éc lËp.
b. C¸ nh©n kinh doanh còng cã thÓ lµ chñ thÓ hîp ®ång kinh tÕ nhng ph¶i cã ®¨ng ký kinh doanh. Nh vËy kh«ng ph¶i c¸ nh©n nµo còng lµ chñ thÓ hîp ®ång mµ chØ cã c¸ nh©n ®¨ng ký kinh doanh mµ bªn kia ph¶i lµ ph¸p nh©n.
3. Néi dung cña hîp ®ång kinh tÕ
Nh÷ng néi dung c¬ b¶n cÇn cã:
a. Ngµy, th¸ng, n¨m ký kÕt hîp ®ång kinh tÕ ; tªn, ®Þa chØ, sè tµi kho¶n vµ ng©n hµng giao dÞch cña hai bªn, hä tªn ngêi ®¹i diÖn, ngêi ®øng tªn ®¨ng ký kinh doanh.
b. Sè lîng, khèi lîng s¶n phÈm hay kÕt qu¶ c«ng viÖc ph¶i ®¹t ®îc.
c. ChÊt lîng, chñng lo¹i, quy c¸ch cña s¶n phÈm hoÆc yªu cÇu kü thuËt cña c«ng viÖc.
d. Gi¸ c¶ vµ nh÷ng kh¶ n¨ng ®iÒu chØnh gi¸ khi cã biÕn ®éng gi¸ c¶.
e. B¶o hµnh trong mét thêi h¹n nhÊt ®Þnh.
f. NghiÖm thu, giao nhËn : ®Þa ®iÓm, thêi h¹n vµ ph¬ng thøc giao nhËn s¶n phÈm hµng ho¸ vµ kÕt qu¶ c«ng viÖc.
g. Ph¬ng thøc thanh to¸n : H×nh thøc vµ thÓ thøc thanh to¸n còng nh thêi h¹n thanh to¸n.
h. Tr¸ch nhiÖm do vi ph¹m hîp ®ång kinh tÕ.
i. Thêi h¹n cã hiÖu lùc cña hîp ®ång kinh tÕ trong ®ã thêi h¹n hiÖu lùc bao l©u vµ thêi ®iÓm b¾t ®Çu cã hiÖu lùc vµ kÕt thóc hiÖu lùc hîp ®ång.
j. C¸c biÖn ph¸p b¶o ®¶m thùc hiÖn hîp ®ång kinh tÕ.
k. C¸c ®iÒu kho¶n nÕu thÊy cÇn thiÕt tuú theo mçi chñng lo¹i hîp ®ång.
4. H×nh thøc cña hîp ®ång kinh tÕ:
Hîp ®ång kinh tÕ ph¶i ®îc ký kÕt b»ng v¨n b¶n hoÆc b»ng tµi liÖu giao dÞch thÓ hiÖn díi c¸c d¹ng lµ c«ng v¨n, ®iÖn b¸o, ®¬n chµo hµng, ®¬n ®Æt hµng.
5. BiÖn ph¸p b¶o ®¶m thùc hiÖn hîp ®ång kinh tÕ:
§Ó ®¶m b¶o cho hîp ®ång ®îc thùc hiÖn, khi ký kÕt hîp ®ång kinh tÕ, c¸c bªn cã thÓ tho¶ thuËn ¸p dông biÖn ph¸p ®¶m b¶o tµi s¶n sau ®©y : thÕ chÊp tµi s¶n ; cÇm cè tµi s¶n ; b¶o l·nh tµi s¶n.
PhÇn ii
sù gièng nhau vµ kh¸c nhau gi÷a hîp ®ång d©n sù vµ hîp ®ång kinh tÕ.
A - Sù gièng nhau
C¶ hai hîp ®ång d©n sù vµ hîp ®ång kinh tÕ ®Òu lµ sù tho¶ thuËn nh»m ph¸t sinh,thay ®æi hay chÊm døt quyÒn vµ nghÜa vô cña c¸c bªn trªn tinh thÇn tù nguyÖn vµ b×nh ®¼ng,c¸c bªn cïng cã lîi.
+ Nguyªn t¾c tù nguyÖn : lµ viÖc tham gia hîp ®ång hay kh«ng lµ do c¸c bªn toµn quyÒn ®Þnh ®o¹t. Kh«ng mét c¬ quan,tæ chøc,c¸ nh©n nµo ®îc ¸p ®Æt ý chÝ cña m×nh cho ®¬n vÞ khi ký kÕt hîp ®ång.
+ Nguyªn t¾c cïng cã lîi b×nh ®¼ng vµ ngang quyÒn:®ã lµ sù ph©n phèi lîi Ých b×nh ®¼ng,bªn nµy cã quyÒn th× bªn kia cã nghÜa vô vµ ngîc l¹i.
B - Sù kh¸c nhau
Hîp ®ång d©n sù vµ hîp ®ång kinh tÕ ®îc ph©n biÖt víi nhau bëi nh÷ng ®iÒu chñ yÕu sau:
Thø nhÊt: Môc ®Ých cña c¸c bªn trong quan hÖ hîp ®ång kinh tÕ lµ ®Ó thùc hiÖn ho¹t ®éng kinh doanh hay nãi c¸ch kh¸c c¸c bªn ký kÕt hîp ®ång nh»m môc ®Ých kinh doanh nh thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc s¶n xuÊt, trao ®æi hµng hãa, dÞch vô, nghiªn cøu øng dông khoa häc kü thuËt vµ c¸c tháa thuËn kh¸c do c¸c chñ thÓ tiÕn hµnh trong mét,mét sè hoÆc tÊt c¶ c¸c c«ng ®o¹n cña qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt,tõ khi ®Çu t vèn ®Õn khi tiªu thô s¶n phÈm hoÆc hoµn thµnh dÞch vô nh»m sinh lîi hîp ph¸p. V× vËy, môc ®Ých kinh doanh lu«n ®îc thÓ hiÖn hµng ®Çu trong c¸c hîp ®ång mµ c¸c chñ thÓ kinh doanh ký kÕt,nh»m x©y dùng vµ thùc hiÖn kÕ ho¹ch cña m×nh. Kh¸c víi hîp ®ång kinh tÕ, môc ®Ých cña c¸c bªn trong quan hÖ hîp ®ång d©n sù lµ ®Ó ®¸p øng nhu cÇu tiªu dïng nh nhu cÇu ¨n, mÆc, ®i l¹i, häc tËp nghØ ng¬i... c¸c bªn tham gia hîp ®ång d©n sù xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu tiªu dïng.
Thø hai : VÒ chñ thÓ cña hîp ®ång theo ®iÒu hai ph¸p lÖnh hîp ®ång kinh tÕ th× hîp ®ång kinh tÕ ®îc ký kÕt gi÷a ph¸p nh©n víi ph¸p nh©n, hay ph¸p nh©n víi c¸ nh©n cã ®¨ng ký kinh doanh theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. Ngoµi ra, ph¸p lÖnh cßn quy ®Þnh nh÷ng ngêi lµm c«ng t¸c khoa häc kü thuËt, nghÖ nh©n, hé kinh tÕ gia ®×nh, hé n«ng d©n, ng d©n c¸ thÓ, c¸c tæ chøc vµ c¸ nh©n níc ngoµi ë ViÖt Nam còng cã thÓ trë thµnh chñ thÓ cña hîp ®ång kinh tÕ khi hä ký kÕt hîp ®ång víi mét ph¸p nh©n. §èi víi hîp ®ång d©n sù, mäi ph¸p nh©n vµ c¸ nh©n cã n¨ng lùc ph¸p luËt vµ n¨ng lùc hµnh vi ®Òu cã thÓ lµ chñ thÓ cña hîp ®ång.
Thø ba : VÒ h×nh thøc, hîp ®ång kinh tÕ ph¶i ®îc ký kÕt b»ng v¨n b¶n. §ã lµ b¶n hîp ®ång hay c¸c tµi liÖu giao dÞch mang tÝnh v¨n b¶n cã ch÷ ký cña c¸c bnªn x¸c nhËn néi dung trao ®æi, tho¶ thuËn nh c«ng v¨n, ®¬n chµo hµng... Ký kÕt hîp ®ång kinh tÕ b»ng v¨n b¶n lµ mét quy ®Þnh b¾t buéc mµ c¸c chñ thÓ cña hîp ®ång ph¶i tu©n theo. §èi víi hîp ®ång d©n sù, ph¸p luËt kh«ng b¾t buéc mäi hîp ®ång d©n sù ph¶i ký kÕt b»ng v¨n b¶n. Hîp ®ång d©n sù cã thÓ ®îc ký kÕt b»ng v¨n b¶n hoÆc tho¶ thuËn miÖng tïy theo néi dung cña tõng quan hÖ hîp ®ång vµ ý chÝ cña c¸c bªn ký kÕt.
Thø t : VÒ thñ tôc gi¶i quyÕt tranh chÊp cña hîp ®ång kinh tÕ lµ th¬ng lîng ; ®a ra träng tµi kinh tÕ cÊp tØnh. NÕu kh«ng ®îc th× ®a ra toµ ¸n kinh tÕ. Cßn hîp ®ång d©n sù th× thñ tôc gi¶i quyÕt tranh chÊp lµ hßa gi¶i, ®a ra gi¶i quyÕt ë ®Þa ph¬ng,råi cuèi cïng lµ ®a ra toµ ¸n d©n sù cÊp huyÖn.
phÇn iii
mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt vµ gi¶i ph¸p vÒ hîp ®ång d©n sù vµ hîp ®ång kinh tÕ.
1. VÒ chñ thÓ cña hîp ®ång:
Theo ®iÒu 2 Ph¸p lÖnh hîp ®ång kinh tÕ, hîp ®ång kinh tÕ ®îc ký kÕt gi÷a ph¸p nh©n víi ph¸p nh©n ; ph¸p nh©n víi c¸ nh©n cã ®¨ng ký kinh doanh theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. Nh vËy trong quan hÖ hîp ®ång kinh tÕ ph¶i cã mét bªn lµ ph¸p nh©n cßn bªn kia cã thÓ lµ ph¸p nh©n, cã thÓ lµ c¸ nh©n cã ®¨ng ký kinh doanh. Theo Th«ng t híng dÉn cña Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao sè 11 n¨m 1996 th× c¸ nh©n cã ®¨ng ký kinh doanh chÝnh lµ doanh nghiÖp t nh©n. NÕu hai doanh nghiÖp t nh©n ký hîp ®ång víi nhau nh»m thùc hiÖn ho¹t ®éng kinh doanh cña hä th× kh«ng thÓ kh«ng coi lµ hîp ®ång kinh tÕ mµ doanh nghiÖp t nh©n theo quy ®Þnh hiÖn hµnh th× kh«ng cã t c¸ch ph¸p nh©n.
§Ó phï hîp víi ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ trêng cña níc ta hiÖn nay, ph¸p luËt nªn quy ®Þnh chñ thÓ hîp ®ång kinh tÕ lµ c¸c doanh nghiÖp hoÆc Ýt nhÊt mét bªn lµ doanh nghiÖp. Cßn bªn kia cã thÓ lµ tæ chøc cã t c¸ch ph¸p nh©n cã thÓ kh«ng cã chøc n¨ng kinh doanh.
– Theo nghÞ ®Þnh17/H§BT ngµy 16-1-1990 cña Héi ®ång Bé trëng quy ®Þnh chi tiÕt thi hµnh Ph¸p lÖnh hîp ®ång kinh tÕ th× ph¸p nh©n lµ mét tæ chøc cã ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn sau ®©y:
+ §îc thµnh lËp mét c¸ch hîp ph¸p;
+ Cã tµi s¶n riªng vµ chÞu tr¸ch nhiÖm ®éc lËp b»ng c¸c tµi s¶n ®ã;
+ Cã quyÒn quyÕt ®Þnh mét c¸ch ®éc lËp vÒ c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh;
+ Cã quyÒn tù m×nh tham gia vµo c¸c quan hÖ ph¸p luËt.
– Theo Ph¸p lÖnh Hîp ®ång d©n sù ngµy 1-7-1991 th× ph¸p nh©n lµ mét tæ chøc cã ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn sau:
+ Cã tµi s¶n riªng vµ tù chÞu tr¸ch nhiÖm b»ng tµi s¶n cña m×nh;
+ Tham gia vµo c¸c quan hÖ ph¸p nh©n mét c¸ch ®éc lËp, cã thÓ lµ nguyªn ®¬n hoÆc bÞ ®¬n tríc toµ ¸n.
+ §îc thµnh lËp hîp ph¸p vµ ®îc ph¸p luËt c«ng nhËn lµ mét tæ chøc ®éc lËp.
VÒ c¬ b¶n, quan niÖm vÒ ph¸p nh©n cña hai v¨n b¶n nµy lµ gièng nhau, nã ®Òu nãi lªn b¶n chÊt cña ph¸p nh©n nhng râ rµng lµ kh«ng thèng nhÊt víi nhau vµ c¶ hai v¨n b¶n ®Òu kh«ng nãi g× ®Õn tªn cña ph¸p nh©n. Mét tæ chøc ph¶i cã tªn riªng cïng víi c¸c ®iÒu kiÖn ®· nãi ë trªn míi cã thÓ trë thµnh mét chñ thÓ ®éc lËp ®îc.
VÒ h×nh thøc cña hîp ®ång d©n sù : h×nh thøc cña hîp ®ång lµ ph¬ng thøc thÓ hiÖn néi dung cña hîp ®ång. C¸c bªn cã thÓ giao lÕt hîp ®ång díi h×nh thøc : trao ®æi miÖng hoÆc v¨n b¶n viÕt hoÆc b»ng hµnh vi cô thÓ. §èi víi h×nh thøc trao ®æi miÖng th× h×nh thøc nµy kh«ng ®ñ c¬ së ph¸p lý ®Ó c¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn kiÓm tra tÝnh hîp ph¸p cña hîp ®ång, gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp, xö lý c¸c vi ph¹m nÕu cã.
VÒ quyÒn vµ nghÜa vô cña c¸c bªn khi thùc hiÖn ®iÒu kho¶n gi¸ c¶, thanh to¸n cña hîp ®ång kinh tÕ : ®èi víi nh÷ng quan hÖ cña hîp ®ång kinh tÕ ph¶n ¸nh quan hÖ hµng ho¸ vµ tiÒn tÖ, ®iÒu kho¶n gi¸ c¶ lµ ®iÒu kho¶n chñ yÕu cña néi dung hîp ®ång ®ã. V× vËy trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng hiÖn nay ®ßi hái c¸c bªn ký kÕt hîp ®ång ph¶i tho¶ thuËn râ rµng, cô thÓ vÒ ®¬n gi¸ còng nh ®iÒu kiÖn, kh¶ n¨ng thay ®æi gi¸ khi cã biÕn ®éng cña thÞ trêng.
*******************************
Tr×nh bµy mét b¶n hîp ®ång kinh tÕ cô thÓ:
Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam
§éc lËp - Tù do - H¹nh phóc
*
* *
hîp ®ång dÞch tµi liÖu
Hµ Néi, ngµy 20 th¸ng 9 n¨m 2002
Chóng t«i gåm cã:
a. Bªn A:
– ¤ng D¬ng TÊt Th¾ng, c¸n bé trêng §¹i häc quèc gia Hµ Néi - gi¸m ®èc nhµ s¸ch KiÕn Thøc; ®¹i diÖn cho nhµ s¸ch KiÕn Thøc.
– §Þa chØ liªn hÖ : 17A Hµng Chuèi - Hµ Néi
– §iÖn tho¹i: (04) 9713371 - 0903408230
b. Bªn B:
– Bµ §µo Hoµi Anh - lµ dÞch gi¶; ®¹i diÖn cho nhãm dÞch gi¶ Ng«i Sao ViÖt
– §Þa chØ liªn hÖ : 75 Hµng Cãt - Hµ Né
– §iÖn tho¹i: (04) 8244237 - 0904174220
§· tháa thuËn vµ thèng nhÊt c¸c ®iÒu sau:
§iÒu 1: Bªn B nhËn dÞch cho bªn A:
Tµi liÖu cã tiªu ®Ò : Ch÷a bÖnh b»ng mãn ¨n Trung Quèc
Nhµ xuÊt b¶n : §ång Nai
N¨m xuÊt b¶n : 1995
Sè trang nguyªn b¶n : 1725 trang
§iÒu 2: Thêi gian bªn B ph¶i nép b¶n dÞch hoµn chØnh cho bªn A lµ 5 th¸ng, kÓ tõ ngµy 21/9/2002.
§iÒu 3: Tæng sè tiÒn nhuËn bót mµ bªn A ph¶i tr¶ cho bªn B lµ 8.625.000. Sè tiÒn nµy ®îc thanh to¸n lµm 2 ®ît.
§ît 1: Tõ ngµy ký hîp ®ång ®Õn tríc ngµy 20/10/2002
§ît 2: Tõ ngµy nhËn ®Çy ®ñ tµi liÖu ®· dÞch ®Õn tríc ngµy 20/3/2003.
§iÒu 4:
a. Së h÷u cña b¶n quyÒn cña tµi liÖu nãi trªn sÏ thuéc vÒ bªn A, bªn A ®îc toµn quyÒn ®¹i diÖn cho bªn B ®Ó ký hîp ®ång liªn kÕt xuÊt b¶n víi Nhµ xuÊt b¶n, tæ chøc in Ên vµ ph¸t hµnh. Bªn B kh«ng ®îc phÐp sö dông hoÆc cho ngêi kh¸c sö dông mét phÇn hoÆc toµn bé b¶n th¶o vµo bÊt cø môc ®Ých nµo kh¸c, nÕu kh«ng ®îc sù chÊp thuËn b»ng v¨n b¶n cña bªn A. Bªn A cam kÕt kh«ng giao b¶n th¶o gèc cho mét ®èi t¸c nµo kh¸c ngoµi bªn B trong thêi gian thùc hiÖn hîp ®ång nµy.
b. Bªn A cã quyÒn hñy hîp ®ång vµ kh«ng thanh to¸n cho bªn B nÕu x¶y ra c¸c trêng hîp sau:
– B¶n th¶o dÞch kh«ng ®¶m b¶o chÊt lîng chuyªn m«n (cã c¬ quan trung gian thÈm ®Þnh) vµ bªn B tõ chèi kh«ng söa l¹i.
– B¶n th¶o nép qu¸ chËm so víi thêi h¹n qui ®Þnh trong hîp ®ång (sau 60 ngµy trë lªn) mµ kh«ng cã tháa thuËn tríc.
§iÒu 5: Hai bªn cam kÕt sÏ thùc hiÖn c¸c ®iÒu kho¶n trªn, nÕu mét trong hai bªn muèn thay ®æi c¸c ®iÒu kho¶n cña hîp ®ång nµy ph¶i ®îc sù ®ång ý b»ng v¨n b¶n cña bªn kia, nÕu bªn nµo ®¬n ph¬ng vi ph¹m hîp ®ång sÏ ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm hoµn toµn tríc ph¸p luËt.
§¹i diÖn bªn a §¹i diÖn bªn B
KÕt luËn
Nãi tãm l¹i, tõ khi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam bíc sang nÒn kinh tÕ hµng hãa nhiÒu thµnh phÇn theo c¬ chÕ thÞ trêng cã sù ®iÒu tiÕt cña nhµ níc theo ®Þnh híng XHCN. Nhµ níc ®· rÊt quan t©m ®Õn viÖc ban hµnh c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt ®Ó ®iÒu chØnh l¹i quan hÖ kinh tÕ, ®¶m b¶o cho nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn æn ®Þnh vµ cã"trËt tù".
V× vËy, viÖc ph©n biÖt râ rµng hai hîp ®ång d©n sù vµ hîp ®ång kinh tÕ cã ý nghÜa rÊt quan träng trong viÖc hoµn thiÖn hai chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ hîp ®ång ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ ®iÒu chØnh cña chóng vµ trong viÖc x¸c ®Þnh thÈm quyÒn cña c¬ quan tµi ph¸n.
Tuy bµi viÕt cßn nhiÒu h¹n chÕ nhng em còng mong muèn m×nh ®· gãp mét phÇn nµo vµo viÖc ph©n biÖt râ ®îc sù gièng nhau vµ kh¸c nhau gi÷a hai hîp ®ång nµy ®Ó cã thÓ gióp cho c¸c nhµ kinh doanh cã nh÷ng hiÓu biÕt c¬ b¶n vÒ hai lo¹i hîp ®ång nµy, ®Ó kinh doanh ®óng ph¸p luËt.
Mét lÇn n÷a, em xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c thÇy, c¸c c« gi¸o trong khoa LuËt ®· cã nhiÒu gãp ý gióp em hoµn thiÖn bµi tiÓu luËn nµy.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- So sánh sự giống nhau & khác nhau của 2 hợp đồng dân sự & hợp đồng kinh tế.doc
